"Την ομιλία αυτή την έκανα – το Μάρτη του 2011-προς τιμήν και σε αφιέρωμα στον αείμνηστο αγωνιστή της Αριστεράς Ανδρέα Λεντάκη. (ένα από τα τραγούδια του Μ Θεοδωράκη ήταν για τα βασανιστήρια του Ανδρέα ..< Και στη ταράτσα χτυπούνε τον Ανδρέα , Μύρισε το σφαγείο μας θυμάρι , τακ τακ εσύ τακ τακ εγώ...> Τα κύρια σημεία της: Με την κριτική εκ των υστέρων, δεν μπορούμε να δούμε τι θα γινόταν αν.
Με το «αν» μπορούμε να κάνουμε υποθέσεις και να γράφουμε σενάρια.
Με το «αν» δεν υπάρχουν ούτε κοινωνίες ,ούτε πολιτικές, ούτε ιστορία.
Η φιλολογία περί του "τέλους της Μεταπολίτευσης".
Η φιλολογία περί των "νέων εποχών" και της "νέας αρχής".
Η "νέα εποχή" και η νέα αρχή του ‘’νέου’’ Κοινωνικού, Οικονομικού και Πολιτικού ζόφου..
Η ‘’νέα’’ μεταπολίτευση και η ‘’νέα εποχή’’ με τις αποσκευές από το απώτατο παρελθόν της περιόδου του 60-80.
Οι γενιές του "πολιτικού χειμώνα" στην Ελλάδαέζησαν τη δικτατορία Μεταξά, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, το Μετεμφυλιακό κράτος, τη βία και νοθεία, τις πολιτικές δολοφονίες, την αποστασία, τη δικτατορία.
Η Γενιά του Πολυτεχνείου, η πρώτη γενιά Νίκηςενάντια στην ακροδεξιά και τη δεξιά. Και πάνω σε αυτή την νίκη οικοδομήθηκε η εδραίωσηπροοδευτικών ιδεών, η διεύρυνση των δημοκρατικών κατακτήσεων και η διαμόρφωση συνθηκών για μια σχετική ευημερία στη χώρα από το 1974 μέχρι σήμερα.
Κάθε γενεακή ανάλυση αποσιωπά τα ουσιώδη, δηλαδή το ότι σε κάθε καπιταλιστική χώρα την εξουσία την έχει η άρχουσα τάξη. Σε κάθε καπιταλιστική χώρα κυρίαρχη ιδεολογία είναι η ιδεολογία της κυρίαρχης τάξης
Ελλάδα: ήταν και είναι μια χώρα μέσης καπιταλιστικής ανάπτυξης, με υστέρηση στα δύο βάθρα του καπιταλισμού, τις επιχειρήσεις και την εργασία, στην οποία κυριάρχησε το παρασιτικό κεφάλαιο και η παρασιτική άρχουσα τάξη.
Οι κύριες δυνάμεις καθορισμού των εξελίξεων της Μεταπολίτευσης μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80, ήταν η παρασιτική ολιγαρχία, το πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα, τα κόμματα, οι κοινωνικές οργανώσεις και η διαπλοκή επιχειρηματιών, ιδιοκτητών ΜΜΕ και ελεγχόμενων πολιτικών, που εμφανίστηκε από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και επεκτάθηκε μετά, με αποκορύφωμα τη φούσκα του Χρηματιστηρίου."
Καλησπέρα.
Θα ήθελα να προβώ σε ορισμένες επισημάνσεις και να τοποθετηθώ και με τα μέχρι τώρα λεχθέντα.
Πρώτον: Κατά τη γνώμη μου, όλα εξελίχθηκαν με βάση την τότε πραγματικότητα και τις τότε δυνατότητες, υποκειμενικές και αντικειμενικές. Εκ των υστέρων λάθη αναγνωρίζονται συνήθως για λόγους ιστορικούς. Ήταν λογικό λοιπόν, με βάση την τότε ριζοσπαστικοποίηση και πολιτικοποίηση των φοιτητών, να υπάρχουν αυτές οι πρακτικές και αυτές οι αντιλήψεις. Αυτές οδήγησαν σeεξέλιξη τη χώρα. Και επειδή έγινε στο παρελθόν, μια συζήτηση ότι το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ έχουν μεγάλη ευθύνη για την τότε κομματικοποίηση του φοιτητικού κινήματος, τα κόμματα συγκροτήθηκαν αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας και χρειάζονταν στελέχωση. Το ζήτημα της εδραίωσης της Δημοκρατίας ήταν πρωταρχικής σημασίας. Τα στελέχη αυτά προέρχονταν από τους διωχθέντες κατά τη διάρκεια της δικτατορίαςκαι από φοιτητές του αντιδικτατορικού αγώνα καθώς και από πολιτικοποιημένους φοιτητές μετά τη μεταπολίτευση. Τα κόμματα αποτελούν θεσμούς του κράτους σύμφωνα με το Σύνταγμα, και εμείς διαμορφώναμε τότε όλες τις πολιτικές και πρακτικές διαδικασίες. Ασφαλώς τη πολιτική σε ηγετικό επίπεδο είχαν οι τότε ηγέτες των κομμάτων.
Δεύτερο: Σε σχέση με όσα ειπώθηκαν, θα ήθελα να επισημάνω ότι σχετίζονται με το λεγόμενο «τέλος της μεταπολίτευσης» που το ακούμε τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, από διάφορους νεόκοπους στην πολιτική που χαρακτηρίζονται από επιφανειακές προσεγγίσεις, ανθρώπους χωρίς βιώματα και «άκαπνους». Τόσο από ορισμένους που έχουν ενταχθεί στο ΠΑΣΟΚ αλλά και άλλων κομμάτων, ιδιαίτερα όμως τους λεγόμενους σοσιαλ-φιλελεύθερους αλλά και ορισμένους αναχρονιστές. Πρόκειται για πρόσωπα στο δημόσιο βίο, τα οποία είναι κυρίως παράγωγα των δελτίων των 8:00 εκεί παρουσιάζονται. Γράφουν συνήθως γι’ αυτό το «τέλος» της μεταπολίτευσης. Αυτά τα μεταλλαγμένα πρόσωπα, θα ήθελαν με κάθε τρόπο να μην έχει υπάρξει αυτή η περίοδος, η αντιδικτατορική και η μετά τη δικτατορία. Να μην είχε οδηγηθεί η χώρα στη Δημοκρατία και στην βελτίωση των συνθηκών ζωής και στην πρόοδο. Αυτό θα ήταν το καλύτερο για ορισμένους αχυρανθρώπους πολιτικούς της διαπλοκής. Δεν υπήρχε «αρχή» της μεταπολίτευσης για να υπάρχει και «τέλος». Η Μεταπολίτευση ήταν συνέχεια της χούντας. Όπως η χούντα ήταν συνέχεια της αποστασίας. Έτσι και η Μεταπολίτευση θα προηγείται μιας άλλης πολιτικής και κοινωνικής εξέλιξης που θα ακολουθήσει.
Οι τυποποιήσεις είναι για περιτύλιγμα των ενσωματωμένων στο σύστημα που θέλουν να βρουν πολιτικό άλλοθι, δημιουργώντας εικονικές «ενάρξεις-αρχές», «νέες εποχές» και μετά ένα νέο «τέλος» για να υπάρξει μια νέα «αρχή», δείγμα πολιτικής της δημιουργίας εντυπώσεων και έλλειψης πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ανάλυσης του καπιταλισμού στην Ελλάδα, τα τελευταία σαράντα χρόνια. Δεν έχετε ακούσει το στερεότυπο για το «ξεκίνημα μιας νέας αρχής»; Ενώ είναι γνωστό ότι υπάρχει πάντα μια εξέλιξη σε σχέση με τα προηγούμενα και τα μελλούμενα. Τα γεγονότα λοιπόν, είχαν μια ορισμένη εξέλιξη. Ήταν το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα που υποκατέστησε την ανυπαρξία των πολιτικών κομμάτων γιατί είτε ήταν στην παρανομία είτε σε πολύ κακή θέση από άποψη πολιτική και οργανωτική. Αυτό είναι γνωστό και γι’ αυτό η σπουδάζουσα νεολαία ήταν και η μόνη πολιτική δύναμη. Μετά μπήκαν και οι δυνάμεις της εργασίας στο πολιτικό αγώνα.
Τρίτον: Ως εξέλιξη, που τη θεωρώ και αυτονόητη είναι ότι υπήρχε μια διαρκής σύγκρουση με τη δικτατορία και ακολούθησε η κατάρρευση της, δεν υπήρχε η πτώση της δικτατορίας. Η λύση στη σύγκρουση δόθηκε από το φοιτητικό κίνημα. Διότι οι φοιτητές που κατά κύριο λόγο προέρχονταν από αγροτικά, εργατικά και μικρομεσαία κοινωνικά στρώματα, ηθικά και ιδεολογικά βίωσαν την ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ στην Ελλάδα και αντιτάχθηκαν με όλες τους τις δυνάμεις σε αυτή. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Κλίντον σε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα, ζήτησε δημόσια συγγνώμη γιατί οι ΗΠΑ στήριξαν τη δικτατορία, όπως τότε στήριξε τη δικτατορία και ένα μέρος της τότε δεξιάς, και η άκρα δεξιά που έδρασε υπέρ της χούντας και αυτό είχε συνέπειες για τις συγκρούσεις που γίνονταν κατά τη δικτατορία.
Λέει σήμερα ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, ότι η διαχείριση της δημοσιονομικής κρίσης είναι το αποτέλεσμα ενώ το αίτια είναι άλλα, όπως η διάλυση της παραγωγικής βάσης και η φοροδιαφυγή. Αργότερα που θα συζητήσουμε για τα αίτια, μετά από μερικά χρόνια, θα δούμε ότι τα αίτια ήταν το κύριο ζήτημα. Η δικτατορία βεβαίως, ήταν αποτέλεσμα. Και τα κινήματα που προέκυψαν ήταν αποτέλεσμα του είδους της μεταπολίτευσης. Έγινε μια πολιτική αλλαγή από τα πάνω και το φοιτητικό κίνημα εξελίχθηκε σε ριζοσπαστικό και πολιτικοποιημένο. Στην πορεία εξέλειψαν οι λόγοι που ήταν τόσο πολιτικοποιημένη η νεολαία, τόσο ιδιαίτερα πολιτικοποιημένη η σπουδάζουσα νεολαία της χώρας και έντονα ριζοσπαστική. Ενσωματώθηκε στο σύστημα, όπως γίνεται σε κάθε κίνημα ριζοσπαστικό και ανατρεπτικό, αν θέλετε.
Το ίδιο συνέβαινε και συμβαίνει πάντα με τα κινήματα της νεολαίας. Για την νεολαία λέγαμε και λέμε ότι είναι μια ιδιαίτερη κοινωνική κατηγορία, και τα κινήματα της δεν είναι κινήματα ταξικά με την παραδοσιακή έννοια του όρου που αφορά στις κοινωνικές τάξεις. Είδατε τι έγινε και το 2008. Πολλοί νέοι είπαν τότε ότι «Ο Δεκέμβρης δεν είναι η απάντηση, είναι το ερώτημα». Δεν θα μπορούσε να υπάρχει απάντηση τότε, αυτό θα φανεί από την πορεία των εξελίξεων και μ’ αυτή την έννοια οι θεωρίες περί του τέλους των εξελίξεων και των εποχών είναι θεωρίες εντυπώσεων. Η γενιά του πολυτεχνείου, και η γενιά της μεταπολίτευσης δεν διηύθυναν τη χώρα. Ο Καραμανλής γεννήθηκε το 1908, ο Α. Γ. Παπανδρέου και ο Μητσοτάκης το 1919 και ο Σημίτης το 1936. Το λέω αυτό, διότι οι πάσης φύσεως δεξιόφρονες και όσοι βλέπουν την πολιτική ως καριέρα και εντυπώσεις με προχειρότητα, ανιστόρητο τρόπο και επιφανειακή ηθικολογία –και όπως ξέρουμε άλλο ηθική και άλλο ηθικολογία- επιχειρούν να αποδώσουν στη γενιά του Πολυτεχνείου τις καθοριστικές ευθύνες για την πορεία της χώρας. Δεν έπαιξε διευθυντικό ρόλο η γενιά του Πολυτεχνείου. Την πολιτική διεύθυνση της χώρας την είχε ο Καραμανλής, ο Παπανδρέου, ο Μητσοτάκης και ο Σημίτης. Είναι γνωστό ότι η πρόβλεψη του Συντάγματος δίνει απόλυτες εξουσίες στον Πρωθυπουργό, είναι πρωθυπουργοκεντρικό το σύστημα.
Σχηματικά θα μπορούσα να πω ότι οι κύριες δυνάμεις καθορισμού των εξελίξεων της Μεταπολίτευσης μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80, ήταν η παρασιτική ολιγαρχία, το πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα, τα κόμματα, οι κοινωνικές οργανώσεις και η διαπλοκή επιχειρηματιών, ιδιοκτητών ΜΜΕ και ελεγχόμενων πολιτικών, που εμφανίστηκε από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και επεκτάθηκε μετά, με αποκορύφωμα τη φούσκα του Χρηματιστηρίου.Πρόκειται για μια αντιδραστική και ζοφερή εξέλιξη.
Όλοι οι δεξιοί και όσοι θέλουν να κάνουν καριέρα στην πολιτική τώρα, πάσης φύσεως δεξιοί, λένε ότι η γενιά του Πολυτεχνείου έχει ευθύνες για τις αρνητικές συνέπειες στις εξελίξεις της Μεταπολίτευσης. Όλοι αυτοί οι δεξιόφρονες αποφεύγουν να προσδιορίσουν ότι η Ελλάδα ήταν και είναι μια χώρα μέσης καπιταλιστικής ανάπτυξης και διήλθε δια πυρός και σιδήρου επί σαράντα χρόνια, μια περίοδο έντονων πολιτικών και κοινωνικών ανωμαλιών. Αποσιωπούν ότι η Μεταπολίτευση έχει θετικό ισοζύγιο την εμπέδωση της Δημοκρατίας, την ομαλότητα, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου καθώς και μια σειρά πολιτικών και κοινωνικών κατακτήσεων των πλατιών λαϊκών στρωμάτων.
Τις καπιταλιστικές χώρες τις καθορίζουν οι βασικές αντιθέσεις όπως είναι οι αντιθέσεις μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, μεταξύ ανάπτυξης και υπανάπτυξης και ούτω καθεξής. Τα 25000 και πλέον νεκροταφεία των επιχειρήσεων στις βιομηχανικές περιοχές της χώρας, τα δημιούργησαν αυτοί που πρωτοστάτησαν από τη γενιά του Πολυτεχνείου ή η ολιγαρχία και το μεταπρατικό κεφάλαιο; Τη φοροδιαφυγή 35 δις το χρόνο επί 25 χρόνια οι επαγγελματίες, οι μισθωτοί και οι εκπαιδευτικοί της γενιάς του Πολυτεχνείου τη δημιούργησαν, αυτοί ήταν οι πλούσιοι; Ή το 20% των πιο πλούσιων Ελλήνων; Τα 15 δις εισφοροδιαφυγή στα ασφαλιστικά ταμεία σε ετήσια βάση επί 25 χρόνια, οι πρωταγωνιστές του Πολυτεχνείου τη δημιούργησαν; Τον 7πλασιασμό του πλούτου του 20% των πιο πλούσιων Ελλήνων, αυτή η γενιά το δημιούργησε; Τα 45 εκατ. ακίνητα οι πρωταγωνιστές στην Νομική και το Πολυτεχνείο τα δημιούργησαν;
Τις καταθέσεις περίπου 600 δις ευρώ σε αλλοδαπές Τράπεζες, οι ελευθεροεπαγγελματίες, οι μισθωτοί και οι εκπαιδευτικοί της Γενιάς του Πολυτεχνείου τις έχουν; Τα κυρίαρχα θέματα που συνέβαλαν στην διόγκωση του χρέους και του ελλείμματος, δηλαδή τη διάλυση των παραγωγικών επιχειρήσεων και της παραγωγικής βάσης, τη φοροδιαφυγή, το σκάνδαλο στο Χρηματιστήριο και τη διαπλοκή, οι προοδευτικοί αγωνιστές της Γενιάς του Πολυτεχνείου τα δημιούργησαν; Οι κοινωνικές και πολιτικές αλχημείες έχουν ένα όριο. Στην Ελλάδα έχουμε κοινωνικές τάξεις, όπως και σε όλες τις άλλες καπιταλιστικές χώρες.
Το ότι ελάχιστοι (ούτε το 3%) συμμετείχαμε στην επίσημη πολιτική, είναι γνωστό. Η συντριπτική πλειοψηφία των αγωνιστών του αντιδικτατορικού αγώνα ασχολήθηκε με τις εν γένει επαγγελματικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Ορισμένοι πέρασαν στην απέναντι όχθη και εντάχθηκαν στο σύστημα με ενεργούς ρόλους και αποτέλεσαν βασικά τους στηρίγματα. Δεν ήταν μόνο στη λογική της ενσωμάτωσης στο σύστημα. Ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφία συμμετείχε και συμμετέχει στο προοδευτικό κίνημα, στην προοδευτική πολιτική δράση, στις πολιτικές διεργασίες και σε αντίστοιχους αγώνες χωρίς ένταξη στην επίσημη πολιτική.
Θα ήθελα εδώ να θέσω ένα θέμα: Οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις σε κάθε χώρα καθορίζονται, για να θυμηθούμε και λίγο τον αείμνηστο Πουλαντζά, από τις κοινωνικές τάξεις και τις πολιτικές δυνάμεις. Αυτή η πολυετής φιλολογία κατά τη γνώμη μου ελλιπής, περί των γενεών, της εθνικής αντίστασης, του 114, του Πολυτεχνείου, της Μεταπολίτευσης, της Αλλαγής και πάει λέγοντας είναι μια επιφανειακή ανάγνωση της εξέλιξης της χώρας στην οποία απουσιάζουν σημαντικά και ουσιώδη. Και κατά κανόνα, κάθε γενεακή ανάλυση αποσιωπά τα ουσιώδη, δηλαδή το ότι σε κάθε καπιταλιστική χώρα την εξουσία την έχει η άρχουσα τάξη.
Σε κάθε καπιταλιστική χώρα κυρίαρχη ιδεολογία είναι η ιδεολογία της κυρίαρχης τάξης. Και τις εξελίξεις τις καθόρισε η ολιγαρχία, η μεγαλοαστική τάξη, η αστική τάξη και ως ένα βαθμό και τα ανερχόμενα μέσο-στρώματα που επέβαλαν ένα μοντέλο ανάπτυξης χωρίς παραγωγή, με εργολάβους και υποδομές και με 45 εκατ. ακίνητα, δεύτερη χώρα στον κόσμο στην οικοδομή. Χώρα με συρρικνωμένη επιχειρηματική και παραγωγική βάση, με περιορισμό προϊόντων εξαγωγικού προσανατολισμού, και με υστέρηση στα δύο βάθρα του καπιταλισμού, τις επιχειρήσεις και την εργασία. Διότι κυριάρχησε το παρασιτικό κεφάλαιο και η παρασιτική άρχουσα τάξη.
Όμως, υπάρχει και το αντικειμενικό ζήτημα για όλους μας, κριτές και κρινόμενους. Ότι η Ελλάδα εξελίχθηκε σε μία χώρα με μέσο επίπεδο καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αυτές ήταν οι αντικειμενικές της δυνατότητες, όπως και άλλων χωρών με μέσο επίπεδο καπιταλιστικής ανάπτυξης. Και σε κάθε περίπτωση, η γενιά Πολυτεχνείου ήταν και είναι η πρώτη γενιά Νίκης και δικαίωσε όλες τις γενιές της Ήττας μέχρι τότε. Οι εκπρόσωποι των γενιών του «πολιτικού χειμώνα» στην Ελλάδα έζησαν τη δικτατορία Μεταξά, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, το Μετεμφυλιακό κράτος, τη βία και νοθεία, τις πολιτικές δολοφονίες, την αποστασία, τη δικτατορία.
Ήταν η πρώτη γενιά Νίκης που δικαίωσε τους αγώνες που χάθηκαν, τις ήττες που υπέστησαν χιλιάδες αγωνιστές. Και πάνω σε αυτή την νίκη, μια νίκη κατά της ακροδεξιάς και της δεξιάς, οικοδομήθηκε η εδραίωση προοδευτικών ιδεών, η διεύρυνση των δημοκρατικών κατακτήσεων και η διαμόρφωση συνθηκών για μια σχετική ευημερία στη χώρα από το 1974 μέχρι σήμερα. Αν θέλουμε να δούμε την πραγματικότητα στο σύνολο της. Κάθε άλλη ανάγνωση είναι όχι μόνο πολύ συντηρητική αλλά συνιστά και αντιστροφή της πραγματικότητας. Και αναφέρομαι στην ανάγνωση για την εξέλιξη της πολιτικής και των κινημάτων και των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που διαμόρφωσαν αυτή τη περίοδο τη πολιτική.
Η ΕΦΕΕ, είχαμε τότε πει, να επανασυσταθεί και να αποτελέσει τη προωθητική δύναμη και υπήρχαν διενέξειςγια την ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος μέσα από τη μεταδικτατορική ΕΦΕΕ, και αυτό επειδή θεωρούσαμε ότι ήταν ένα έλλειμμα, καθότι η χούντα είχε καταργήσει την ΕΦΕΕ, όπως και τη ΔΕΣΠΑ (Διοικούσα Επιτροπή Συλλόγων Πανεπιστημίου Αθηνών) και τους φοιτητικούς συλλόγους. Φτάσαμε στις φοιτητικές επιτροπές αγώνα (Φ.Ε.Α.) και το 1972 που έγιναν οι φοιτητικές εκλογές από τη δικτατορία, ήταν νόθες εκλογές. Δεν είχαμε φοιτητικούς συλλόγους, καθότι τους ήλεγχαν χουντικοί φοιτητές και οι φοιτητικές κινητοποιήσεις μας ήταν αποτέλεσμα διάφορων πολιτικών ομάδων που συγκροτούσαμε οι προοδευτικοί νέοι στα Α.Ε.Ι. διότι πέραν των χουντικών φοιτητών υπήρχαν και άλλοι συντηρητικοί φοιτητές που αποτελούσαν τη λεγόμενη «Χρυσή Νεολαία» που τους ενδιέφερε μόνο η κοινωνική ζωή και το τότε life-style. Δεν είχαμε όργανα του φοιτητικού κινήματος και εκδηλώσαμε τη θέληση μας με αυτούς τους τρόπους – και αυτό είχε συνέπειες και διώξεις- τόσο πριν όσο και μετά τη σύσταση των φοιτητικών επιτροπών αγώνων (Φ.Ε.Α.). Οι πολιτικές συζητήσεις στα αμφιθέατρα και σε παράνομες συγκεντρώσεις ήταν το αποτέλεσμα του ότι δεν υπήρχαν πολιτικές ελευθερίες καθώς ήταν ολοφάνερη η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων.
Τώρα, η δημοκρατία είναι κοινοβουλευτική. Πάντα υπάρχουν και προβλήματα στο εκάστοτε καθεστώς και ιδιαίτερα όταν διέρχεται κρίση, όπως στη παρούσα φάση το καπιταλιστικό σύστημα .
Τέταρτο: Η πορεία των πραγμάτων, είχε να κάνει και με το είδος του πανεπιστημίου που δοκιμάσαμε όλοι εμείς ως φοιτητές. Δηλαδή, το απαρχαιωμένο πανεπιστήμιο με την έδρα, τη διευθυντική θέση που είχε το καθηγητικό κατεστημένο εκείνης της εποχής και στο οποίο κυριαρχούσε η λογική της αυθεντίας. Χρειαζόταν λοιπόν, η εξέλιξη σε ένα πιο δημοκρατικό πανεπιστήμιο όχι μόνο για τη μετάδοση και την αναπαραγωγή της γνώσης, αλλά και για την αναζήτηση νέας γνώσης καθώς και για την έρευνα. Και αυτές μας οι επιδιώξεις σχετίζονταν βέβαια με την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της χώρας. Αυτό το αίτημα για την κατάργηση της έδρας και αυτή η πολύ έντονη αντίδραση προς το καθηγητικό κατεστημένο από τη πλευρά του φοιτητικού κινήματος, είναι συνδεδεμένη και με τη στάση των καθηγητών στη διάρκεια της δικτατορίας, όπου –πλην ελαχίστων εξαιρέσεων όπως ξέρουμε όλοι- οι υπόλοιποι σιωπούσαν, όπως σιωπούν και τώρα. Δεν υπάρχει πνευματικός κόσμος, δεν υπάρχει πνευματική ηγεσία, ενσωματώθηκαν και αυτοί και πολύ χειρότερα, παρόλο που υπήρχαν πολύ σημαντικές εξελίξεις και αλλαγές.
Στα πανεπιστήμια έχουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα σήμερα και το βλέπουμε. Το πανεπιστήμιο θα μπορούσε να έχει συμβάλει περισσότερα στην οικονομία και στην κοινωνία της χώρας και αυτό σχετίζεται και με τις κυβερνητικές πολιτικές και με τη συνολική πολιτική που υπάρχει αυτή την περίοδο στη χώρα. Υπάρχει αδιαφορία σήμερα; Δεν θεωρώ ότι υπάρχει γενικευμένη αδιαφορία. Σε ένα τμήμα των φοιτητών, στους συντηρητικούς φοιτητές, υπάρχει αδιαφορία. Οι προοδευτικοί φοιτητές είναι πολιτικοποιημένοι και συμμετέχουν ενεργά σε διάφορες δραστηριότητες και σε διάφορα κινήματα, για τα πολιτικά δικαιώματα, για τα κοινωνικά δικαιώματα, για το μεταναστευτικό, για τις νεοφιλελεύθερες και μονεταριστικές οικονομικές πολιτικές που ασκούνται. Θεωρώ ότι η αδιαφορία είναι ένα χαρακτηριστικό των συντηρητικών ανθρώπων.
Τα τελευταία χρόνια, οι Έλληνες φοιτητές στην πλειοψηφία τους, όπως φαίνεται και σε έρευνες εμφάνιζαν συντηρητικούς προσανατολισμούς μέχρι του σημείου να αποτελούν ένα από τα συντηρητικά κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας. Οι πρακτικές τους ήταν έξω από την πολιτική και την συλλογική δράση. Και βέβαια, όπως πάντα μια μερίδα προτάσσει την καριέρα σε αντίθεση με τη συμμετοχή σε κοινές δραστηριότητες και συλλογικότητες. Είναι γνωστά τα χαρακτηριστικά και οι επιδιώξεις των συντηρητικών νέων. Ότι κυρίως θέλουν ν’ αποκτήσουν δύναμη, προβολή και χρήματα. Έχω μιλήσει με πάρα πολλούς νέους τα τελευταία 5-6 χρόνια, που συμμετέχουν στα δημόσια πράγματα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Η γνώμη που σχημάτισα είναι ότι οι συντηρητικοί νέοι θα ήθελαν επαγγέλματα δύναμης, προβολής και χρημάτων.
Είναι συντηρητικοί νέοι αυτοί, είναι εγκατεστημένοι στην ΟΝΝΕΔ (νεολαία της Νέας Δημοκρατίας) και ορισμένοι και στη νεολαία ΠΑΣΟΚ και αυτό που τους ενδιαφέρει, είναι πώς θα πετύχουν να πιάσουν το θέμα του συστήματος γερά. Να γίνουν οι επιτυχημένοι στυλοβάτες του. Συλλογικότητες, αλληλεγγύη και αγώνας, άγνωστες λέξειςΑτομισμός και ένταξη στο σύστημα .Οι βασικές τους πρακτικές και επιδιώξεις. Ωστόσο, τόσο μετά τη διεθνή κρίση του 2008 και με τα γεγονότα του Δεκέμβρη της τυφλής και αντιπολιτικής βίας στην Αθήνα όσο και με την κρίση του 2010 και την ένταξη της χώρας στο ΔΝΤ και το μνημόνιο, αναπτύσσεται ένα νεολαιίστικό κίνημα με κοινωνικούς και πολιτικούς όρους σύγκρουσης με τον νεοφιλελευθερισμό, τη λιτότητα και ένα μέλλον ζοφερό.
Πέμπτο: Τότε κυριαρχούσαν τα ιδανικά που είχαν να κάνουν με αυτό: Πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο του εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος. Πώς θ’ αλλάξουμε κοινωνίες πατερναλιστικές, συντηρητικές, κοινωνίες του 1/3 και των 2/3. Κοινωνίες των εντός των τειχών και των εκτός. Γι αυτό και είχαμε πολύωρες διενέξεις για τον πρόεδρο Μάο Τσε Τούνγκ τότε, για τα γεγονότα στο Πεκίνο, για την ηγεσία της Μόσχας και το κρατικό καπιταλισμό της Σοβιετικής Ένωσης. Υπήρχε συζήτηση για το ποιος ήταν ο καλύτερος δρόμος για δικαιώματα, δικαιοσύνη και ελευθερίες που οδηγούν στη χειραφέτηση των ανθρώπων. Ο ένας τρόπος είχε κριθεί, ήταν το Σοβιετικό μοντέλο. Ο Ανδρέας Παπανδρέου πέραν από τη κριτική στο κρατισμό και το σοβιετικό μοντέλο έλεγε ότι: «η σοσιαλδημοκρατία έχει τόση σχέση με το σοσιαλισμό όση ο φάντης με το ρετσινόλαδο» και είχε δίκιο. Και τότε και ιδιαίτερα τώρα που οι σοσιαλ-φιλελεύθεροι και ένα μεγάλο τμήμα της σοσιαλδημοκρατίας αποτελούν τα γερά πολιτικά στηρίγματα του συστήματος .
Η συντηρητικοποίηση έχει σχέση με τις ενσωματώσειςστην ακινησία, στο τέλμα ή ακόμα και στην οπισθοδρόμηση των κοινωνιών. Και τότε και τώρα υπήρχαν και υπάρχουν φοιτητές που έλεγαν ναι θέλω δύναμη και χρήματα, αλλά θέλουν να αλλάξουν και τον άνισο και συντηρητικό κόσμο. Θέλουν ένα κόσμο διαφορετικό, με δυνατότητες και δικαιοσύνης. Αυτοί ήταν και είναι προοδευτικοί. Είναι στη διεθνή επικαιρότητα το θέμα της λεγόμενης «Αραβικής Άνοιξης». Όλα αυτά τα αραβικά κινήματα, σε πόσο διάστημα θα ενσωματωθούν;
Να δούμε όλα τα άλλα κινήματα στην Ευρώπη σε πόσο διάστημα ενσωματώθηκαν και πώς τώρα ξανασηκώνονται πάρα πολλοί νέοι και στην Κεντρική Ευρώπη ζώντας αυτές τις πολιτικές της ανισότητας, της μεγάλης συγκέντρωσης του πλούτου, των μεγάλων διαφορών και μιας δημοκρατίας που υποτάσσεται ολοένα και περισσότερο γύρω από τις διαπλεκόμενες ελίτ και τις αγορές. Αυτές είναι οι νέες διαιρέσεις. Και θα προσδιορίσουν και το περιεχόμενο των επόμενων αναμετρήσεων και των ανάλογων συγκρούσεων .
Με την κριτική εκ των υστέρων, δεν μπορούμε να δούμε τι θα γινόταν αν! Με το «αν» μπορούμε να κάνουμε υποθέσεις και να γράφουμε σενάρια. Με το «αν» δεν υπάρχουν ούτε κοινωνίες ,ούτε πολιτικές, ούτε ιστορία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου