Η Κατερίνα Γώγου γεννήθηκε στην Αθήνα. Έπαιξε στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Το 1978 σε ηλικία 38 ετών δημοσιεύεται η πρώτη της ποιητική συλλογή με ένα λόγο σκληρό και αυθάδη, έξω από φόρμες και καθωσπρεπισμούς.
Η ζωή μας είναι σουγιάδες / σε βρώμικα αδιέξοδα / σάπια δόντια / ξεθωριασμένα συνθήματα.
(Τρία κλικ αριστερά)
Το όνομά της δεν βρίσκεται ανάμεσα στις ανθολογίες των ποιητών του '70 ή του '80. Κινήθηκε μόνιμα έξω από εκδοτικά και καλλιτεχνικά κυκλώματα. Άλλωστε, ο φόβος της ήταν να μη γίνει ποτέ μια συμβιβασμένη, κενή ποιήτρια:
Εκείνο που φοβάμαι πιο πολύ / είναι μη γίνω «ποιητής» ... μη με αποδεχτεί η ράτσα που μας έλιωσε / για να με χρησιμοποιήσει.
(Ιδιώνυμο)
Μέσα της δονούνταν από το όνειρο της επανάστασης. Άσκησε κριτική σε κάθε είδους εξουσία και την πολέμησε με τη γραφή και τις πράξεις της:
Ένα πρωί θ' ανοίξω την πόρτα / ίσα ολόισα στη φωτιά / και θα μπω όπως και χτες / φωνάζοντας «φασίστες» / στήνοντας οδοφράγματα και πετώντας πέτρες / μ' ένα κόκκινο λάβαρο / ψηλά να γυαλίζει στον ήλιο
(Τρία κλικ αριστερά).
Είχε μέσα της βαθιά θλίψη που δεν μπόρεσε η γενιά της να κάνει τον κόσμο πιο δίκαιο μέσα από πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες. Ήταν ένα είδος θανάτου του οράματός μας:
(...) θ' ανάψω μια μεγάλη φωτιά / και κει θα ρίξω όλα τα μαρξιστικά βιβλία / έτσι που να μη μάθει ποτέ η Μυρτώ / τα αίτια του θανάτου μου
(Ιδιώνυμο)
Βίωνε μια απέραντη μοναξιά, κοινωνική και υπαρξιακή. Ο πόνος μέσα στη γραφή της γίνεται μια σπαρακτική κραυγή απελπισίας, ένας αδιέξοδος δρόμος. Παρέμεινε όμως ασυμβίβαστη, ατίθαση, αληθινή, καταγγελτική:
Η μοναξιά ... / έχει το χρώμα των Πακιστανών η μοναξιά / ... βάζει μπουρλότο στην ιδιοκτησία / είναι επισκεπτήριο τις Κυριακές στις φυλακές / ... η μοναξιά μας λέω. Για τη δική μας λέω / είναι τσεκούρι στα χέρια μας / που πάνω απ' τα κεφάλια μας γυρίζει....
(Ιδιώνυμο)
Ή:
Ένα πρωί / θ' ανοίξω την πόρτα / και θα χαθώ / με τ' όνειρο της επανάστασης / με την απέραντη μοναξιά / των χάρτινων οδοφραγμάτων
(Τρία κλικ αριστερά)
Ωστόσο, παρ' όλες τις διαψεύσεις και τις απογοητεύσεις, παρέμεινε σταθερή η πίστη της στον άνθρωπο και η ελπίδα της ανατροπής του κατεστημένου:
Δεν είμαι σοφή ούτε φιλόσοφη. Δεν ξέρω καν αν είμαι ηθοποιός ή ποιήτρια. Γι' αυτό που είμαι σίγουρη για μένα είναι πως αγαπάω με ερωτικό πάθος τον άνθρωπο.
(Με λένε Οδυσσέα)
Θαρθεί καιρός που θ' αλλάξουν τα πράγματα / Να το θυμάσαι, Μαρία ... / Να φυλάξεις μοναχά / σε μια μεγάλη φιάλη με νερό / λέξεις κι έννοιες σαν κι αυτές / απροσάρμοστοι - καταπίεση - μοναξιά - τιμή - κέρδος - εξευτελισμός / για το μάθημα της Ιστορίας.
(Ιδιώνυμο)
Με την ποίησή της προσπάθησε να κρατηθεί στη ζωή, να διώξει τα φαντάσματα της παιδικής ηλικίας που την κυνηγούσαν. Χωρίς να βρει τη λύτρωση, στο τέλος ακολούθησε την μοίρα των καταραμένων ποιητών.
Τι θα γινόμουν άραγε, θεέ μου/ αν δε μου 'χες δώσει δώρο θυσίας / την ποίηση; / Από πού, πώς, νεκρή ζωντανή, εδώ θα κρατιόμουν
(Με λένε Οδυσσέα)
Πίστευα τόσα χρόνια πως η τέχνη είναι διαφυγή. Και λύτρωση. Με το δεξί μου χέρι σηκωμένο στον ουρανό - πράξη αλήθειας - ταπεινά κι όχι ταπεινωμένη, λέω πως η τέχνη δε με λύτρωσε κι ούτε διέφυγα απ' τις απόκρημνες στροφές της τρέλας.
(Με λένε Οδυσσέα )
Το σύστημα και τα άλυτα τραύματα της ψυχής της την οδήγησαν στην αυτοκαταστροφή. Ναρκωτικά, αλκοόλ, εγκλεισμοί σε ψυχιατρεία και τέλος ο θάνατος, εσωτερικός και σωματικός, που τόσο γοητεία της ασκούσε:
Πάλι πατέρας / με φροντίδα περισσή / στην αυλή / θα φροντίσει να πάω από πνιγμό / γιατί ως γνωστόν / ήμουνα κορίτσι. (Με λένε Οδυσσέα)
Είμαι απόβλητη; / είμαι αναρχική; / είμαι τοξικομανής; / Ή πρεζάκι όπως το λες; / Μίασμα για τα «καλά παιδιά»;
(Με λένε Οδυσσέα)
(...) Γράφω αυτά / γιατί τον πατέρα μου θάνατο / πιο πολύ από τη μητέρα μου Ζωή αγάπησα (...)
(Νόστος)
Η Κατερίνα Γώγου χάθηκε στις 3 Οκτωβρίου 1993. Τα λόγια της προφητικά:
(...) οινόπνευμα / βαριά χάπια / και απάνθρωπη μοναξιά
(Νόστος)
Οι ποιητικές συλλογές της: 1978: Τρία κλικ αριστερά, 1980: Ιδιώνυμο, 1982: Το ξύλινο Παλτό, 1986: Απόντες, 1988: Ο μήνας των Παγωμένων Σταφυλιών, 1990: Νόστος, 2002: Με λένε Οδυσσέα (Αδημοσίευτα ποιήματα, πεζά και σημειώσεις).
Βίκυ Κατσαρέλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου