Ένα τραγούδι… μια ιστορία “Ο Φρούραρχος της Καστοριάς”

Μάλι Μάδι, οροσειρά Βίτσι, 9 Σεπτέμβρη 1948. Τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, που μόλις έχουν ολοκληρώσει την τακτική αναδιάταξή τους (η οποία έμεινε στην ιστορία ως ο “Ελιγμός του Γράμμου”), περνούν στην αντεπίθεση. Η 22η Ταξιαρχία του κυβερνητικού στρατού διαλύεται και όσοι γλιτώνουν τρέχουν πανικόβλητοι προς την Καστοριά.

Γράφει ο αστός πολιτικός Αβέρωφ: «Οι άνδρες πέταξαν τα όπλα τους και καταληφθέντες από πανικό εγκατέλειψαν τις θέσεις των και έσπευσαν προς την Καστοριά. […] Στις παρυφές της πόλης τμήματα με ακμαίο ηθικό έφραξαν τον δρόμο των φυγάδων. Συνελήφθησαν από τη Στρατιωτική Αστυνομία και παραπέμφθησαν αμέσως σε έκτακτα στρατοδικεία […] Εβδομήντα οκτώ φυγάδες εξετελέσθησαν εκείνες τις μέρες. Ηταν όλοι μαχηταί του Γράμμου»…

"Ο Φρούραρχος της Καστοριάς
Τραβούσε τα μαλλιά του
Σαν ήρθανε αντάρτικα
Στην περιφέρειά του"

Ο πρωθυπουργός Θεμιστοκλής Σοφούλης, παρά τα 88 του χρόνια, πήγε αεροπορικώς στην Καστοριά, μαζί με τον υπουργό των Στρατιωτικών Γεώργιο Στράτο και τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, προκειμένου να επισκεφθεί τους στρατιώτες, και να περισώσει ότι μπορούσε απ’ το σμπαραλιασμένο ηθικό τους. Μαζί τους, και ο περιβόητος αρχηγός της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής, στρατηγός Βαν Φλιτ…

"Πάει το Αργος, πάει το Βλάτσι
Πάει και το Βογατσικό
Δενδροχώρι Σκαλοχώρι
Πάει και το Νεστόριο"

Στην Καστοριά έγινε αμέσως σύσκεψη των ανώτατων αξιωματικών, όπου ο Βαν Φλιτ κατηγόρησε τους επικεφαλής στρατιωτικούς ότι χρησιμοποιούσαν την αμερικανική βοήθεια χωρίς κανένα αποτέλεσμα και στη συνέχεια αναρωτήθηκε αν έμενε πλέον κάποιος λόγος για να παραμείνουν στην Ελλάδα τα αμερικανικά στρατεύματα…

"Τις βάρκες επιτάξανε
Φοβούνται αποβιβάσεις
Των ανταρτών της Καστοριάς
Με όλες τις δυνάμεις"

Στα μέσα Οκτώβρη ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζώρτζ Μάρσαλ, συνοδευόμενος από τον Αμερικανό υπουργό Αμυνας και αρκετούς βοηθούς του, έφτανε στην Αθήνα, για να εξετάσει επί τόπου την απογοητευτική πορεία των επιχειρήσεων…

"Πάει το Αργος, πάει το Βλάτσι
Πάει και το Βογατσικό
Δενδροχώρι Σκαλοχώρι
Πάει και το Νεστόριο"

Γράφει σχετικά ο Αβέρωφ: «Ο γράφων πιστεύει, πως η ερώτηση “πρέπει να φύγουμε”, αν και τους ήταν ενοχλητική, είχε τεθεί από ορισμένους υψηλά ιστάμενους Αμερικανούς».
Ωστόσο η απάντηση του Μάρσαλ ήταν κατηγορηματική:
Δεν έπρεπε να φύγουν…

kozanitika