Είναι ίσως η πρώτη φορά στις τελευταίες δεκαετίες που ο εορτασμός της εργατικής Πρωτομαγιάς δεν έχει απλά και μόνο επετειακό χαρακτήρα. Αλλά ίσως είναι και η πρώτη φορά που η διεκδίκηση των πάλαι ποτέ κεκτημένων – που έχουν ανατραπεί άρδην τα τρία τελευταία χρόνια - θα είναι τόσο άνευρη και τόσο χλιαρή. Σε πλήρη αναντιστοιχία με τη κρισιμότητα των καιρών.
Κάπου διάβασα μια φράση που περιγράφει ίσως με τον πλέον εύστοχο τρόπο την παραίτηση της ελληνικής κοινωνίας, έναντι της μνημονιακής λαίλαπας: «Δεν πρόκειται απλώς για στάση πολιτική, πρόκειται για προϊούσα ανθρωπολογική μετάλλαξη, για αναστολή του ενστίκτου της επιβίωσης. Αν και τα ένστικτα είναι ενίοτε πιο ευφυή από τους ανθρώπους, αφήστε δε που έχουν την τάση να εργάζονται υπογείως».Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι η μετάλλαξή μας θα ανασταλεί, ότι τα ένστικτα επιβίωσης και αυτοσυντήρησης θα δράσουν υπογείως σε βαθμό τέτοιο που αργά ή γρήγορα η παγωμάρα, η παράλυση, ο φόβος, η απελπισία, η αίσθηση της ματαιότητας, η παράδοση άνευ όρων, θα λάβει τέλος… Κι έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Γι αυτά που χάθηκαν στο πέρασμα των τριών τελευταίων χρόνων, θα απαιτηθούν δεκαετίες και μεγάλοι αγώνες στο πεδίο της κοινωνίας για να αποκατασταθούν. Αν ποτέ αποκατασταθούν. Δεν είναι μόνο οικονομικά τα αιτούμενα. Η οικονομική κρίση, άλλωστε, δεν είναι παρά ένα από τα συμπτώματα της πολυεπίπεδης πολιτικής και κοινωνικής κρίσης, που διαμόρφωσαν ένα ιδιαίτερα γόνιμο έδαφος για τη σημερινή κρίση θεσμών, κρίση δημοκρατίας, κρίση ιδεολογιών, κρίση αξιών. Αιτίες και αποτελέσματα σε μια σχέση αλληλοτροφοδοτούμενη, που δύσκολα διακρίνει κανείς τι προηγείται και τι έπεται.
Η φετινή εργατική πρωτομαγιά «στέφει» την Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρώπης στην ανεργία. Βρίσκει την Ελλάδα με περισσότερους ανέργους απ’ ό,τι στη δεκαετία του ’60 και τη μετανάστευση -των νέων πτυχιούχων αυτή τη φορά- να αποτελεί ξανά τη μόνη εναλλακτική στην ανεργία. Βρίσκει το δικαίωμα στην εργασία να έχει αντικατασταθεί από μικρά διαλείμματα προσωρινής απασχόλησης και μεγάλα διαστήματα εργασιακής περιπλάνησης. Βρίσκει τον κατώτερο μισθό να έχει κατρακυλήσει στα 490 και 427 ευρώ, με πρόσχημα την καταπολέμηση της ανεργίας, και το ενάμισι εκατομμύριο των ανέργων να αντιμετωπίζονται ως άτομα χρήζοντα ωφέλειας – κάτι μεταξύ ελεημοσύνης και μαθητείας.
Η Εργατική Πρωτομαγιά του 2013 βρίσκει έννοιες όπως το οχτάωρο, το πενθήμερο, η κοινωνική ασφάλιση, η σταθερή δουλειά, ο αξιοπρεπής μισθός, το δικαίωμα στην απεργία, να μοιάζουν με αντικατοπτρισμούς σε μια εργασιακή έρημο, με εργαζομένους χωρίς δικαιώματα και εργοδότες χωρίς υποχρεώσεις. Βρίσκει την έννοια του εργαζόμενου να παραχωρεί σταδιακά τη θέση της στον «απασχολήσιμο» και πλέον στον «ωφελούμενο» – ένα περίεργο ον που δεν είναι εργαζόμενος ούτε άνεργος, αλλά κάτι ενδιάμεσο.
Με τις συλλογικές συμβάσεις να αποτελούν παρελθόν, τους απλήρωτους του ιδιωτικού τομέα να αγγίζουν τους 600.000 και το δουλεμπόριο να ξαναζεί στις Μανωλάδες της υπαίθρου και της πόλης, η Πρωτομαγιά του 2013 δεν είναι ημέρα γιορτής αλλά διεκδίκησης εργασιακών δικαιωμάτων που κερδήθηκαν με αίμα σε περισσότερο από έναν αιώνα και παίρνονται πίσω με μεταμεσονύκτιες τροπολογίες και πολυνομοσχέδια-εξπρές με τη μορφή του κατεπείγοντος.
Τίποτα από αυτά δεν καταφέραμε να αποτρέψουμε. Από φόβο, ενοχή, αδιαφορία, αδυναμία… Για όποιον λόγο κι αν αφήσαμε να συμβούν, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Συνέβησαν και συνθέτουν τη νέα τρομακτική πραγματικότητα.
Αν εγκαταλείψουμε και την ελπίδα ανάκτησής τους, τότε είμαστε πραγματικά χαμένοι. Και σε όσους, μοιρολατρικά ισχυρίζονται ότι «όλα είναι προδιαγεγραμμένα, τίποτα δεν θα αλλάξει, καμία αντίδραση, καμία αντίσταση δεν θα φέρει αποτέλεσμα» η απάντηση είναι πως οι μοναδικοί χαμένοι αγώνες είναι αυτοί που ποτέ δεν δόθηκαν.
Αν επικρατούσε ο φόβος και η αδράνεια, τότε η ανθρωπότητα θα ήταν ακόμη στην εποχή του … Νεάντερνταλ.
Κάπου διάβασα μια φράση που περιγράφει ίσως με τον πλέον εύστοχο τρόπο την παραίτηση της ελληνικής κοινωνίας, έναντι της μνημονιακής λαίλαπας: «Δεν πρόκειται απλώς για στάση πολιτική, πρόκειται για προϊούσα ανθρωπολογική μετάλλαξη, για αναστολή του ενστίκτου της επιβίωσης. Αν και τα ένστικτα είναι ενίοτε πιο ευφυή από τους ανθρώπους, αφήστε δε που έχουν την τάση να εργάζονται υπογείως».Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι η μετάλλαξή μας θα ανασταλεί, ότι τα ένστικτα επιβίωσης και αυτοσυντήρησης θα δράσουν υπογείως σε βαθμό τέτοιο που αργά ή γρήγορα η παγωμάρα, η παράλυση, ο φόβος, η απελπισία, η αίσθηση της ματαιότητας, η παράδοση άνευ όρων, θα λάβει τέλος… Κι έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Γι αυτά που χάθηκαν στο πέρασμα των τριών τελευταίων χρόνων, θα απαιτηθούν δεκαετίες και μεγάλοι αγώνες στο πεδίο της κοινωνίας για να αποκατασταθούν. Αν ποτέ αποκατασταθούν. Δεν είναι μόνο οικονομικά τα αιτούμενα. Η οικονομική κρίση, άλλωστε, δεν είναι παρά ένα από τα συμπτώματα της πολυεπίπεδης πολιτικής και κοινωνικής κρίσης, που διαμόρφωσαν ένα ιδιαίτερα γόνιμο έδαφος για τη σημερινή κρίση θεσμών, κρίση δημοκρατίας, κρίση ιδεολογιών, κρίση αξιών. Αιτίες και αποτελέσματα σε μια σχέση αλληλοτροφοδοτούμενη, που δύσκολα διακρίνει κανείς τι προηγείται και τι έπεται.
Η φετινή εργατική πρωτομαγιά «στέφει» την Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρώπης στην ανεργία. Βρίσκει την Ελλάδα με περισσότερους ανέργους απ’ ό,τι στη δεκαετία του ’60 και τη μετανάστευση -των νέων πτυχιούχων αυτή τη φορά- να αποτελεί ξανά τη μόνη εναλλακτική στην ανεργία. Βρίσκει το δικαίωμα στην εργασία να έχει αντικατασταθεί από μικρά διαλείμματα προσωρινής απασχόλησης και μεγάλα διαστήματα εργασιακής περιπλάνησης. Βρίσκει τον κατώτερο μισθό να έχει κατρακυλήσει στα 490 και 427 ευρώ, με πρόσχημα την καταπολέμηση της ανεργίας, και το ενάμισι εκατομμύριο των ανέργων να αντιμετωπίζονται ως άτομα χρήζοντα ωφέλειας – κάτι μεταξύ ελεημοσύνης και μαθητείας.
Η Εργατική Πρωτομαγιά του 2013 βρίσκει έννοιες όπως το οχτάωρο, το πενθήμερο, η κοινωνική ασφάλιση, η σταθερή δουλειά, ο αξιοπρεπής μισθός, το δικαίωμα στην απεργία, να μοιάζουν με αντικατοπτρισμούς σε μια εργασιακή έρημο, με εργαζομένους χωρίς δικαιώματα και εργοδότες χωρίς υποχρεώσεις. Βρίσκει την έννοια του εργαζόμενου να παραχωρεί σταδιακά τη θέση της στον «απασχολήσιμο» και πλέον στον «ωφελούμενο» – ένα περίεργο ον που δεν είναι εργαζόμενος ούτε άνεργος, αλλά κάτι ενδιάμεσο.
Με τις συλλογικές συμβάσεις να αποτελούν παρελθόν, τους απλήρωτους του ιδιωτικού τομέα να αγγίζουν τους 600.000 και το δουλεμπόριο να ξαναζεί στις Μανωλάδες της υπαίθρου και της πόλης, η Πρωτομαγιά του 2013 δεν είναι ημέρα γιορτής αλλά διεκδίκησης εργασιακών δικαιωμάτων που κερδήθηκαν με αίμα σε περισσότερο από έναν αιώνα και παίρνονται πίσω με μεταμεσονύκτιες τροπολογίες και πολυνομοσχέδια-εξπρές με τη μορφή του κατεπείγοντος.
Τίποτα από αυτά δεν καταφέραμε να αποτρέψουμε. Από φόβο, ενοχή, αδιαφορία, αδυναμία… Για όποιον λόγο κι αν αφήσαμε να συμβούν, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Συνέβησαν και συνθέτουν τη νέα τρομακτική πραγματικότητα.
Αν εγκαταλείψουμε και την ελπίδα ανάκτησής τους, τότε είμαστε πραγματικά χαμένοι. Και σε όσους, μοιρολατρικά ισχυρίζονται ότι «όλα είναι προδιαγεγραμμένα, τίποτα δεν θα αλλάξει, καμία αντίδραση, καμία αντίσταση δεν θα φέρει αποτέλεσμα» η απάντηση είναι πως οι μοναδικοί χαμένοι αγώνες είναι αυτοί που ποτέ δεν δόθηκαν.
Αν επικρατούσε ο φόβος και η αδράνεια, τότε η ανθρωπότητα θα ήταν ακόμη στην εποχή του … Νεάντερνταλ.
grafida.net
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου