Μπομπ Ντύλαν
Το 2013 υπήρξε έτος μεγάλων αποχαιρετισμών ― ειδικά πολιτικών. Οι δύο ήρωες του 20ου αιώνα που έφυγαν από τη ζωή, ο βιετναμέζος στρατηγός Γιάπ (Vo Nguyen Giap) και ο Νέλσων Μαντέλα, αποτελούν την επιτομή των αγώνων κατά της αποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού. Νίκησαν με τελείως διαφορετικά μέσα, ο πρώτος την μεγαλύτερη στρατιωτική μηχανή του δυτικού κόσμου και ο δεύτερος την απληστία και το ρατσισμό της αποικιοκρατίας και του καπιταλισμού.
Οι αγώνες τους υπήρξαν συνέχεια άλλων, αντίστοιχων και με πολλές ομοιότητες, αγώνων. Κατά κάποιο τρόπο, υπήρξαν η κατακλείδα, ο μεν της απελευθέρωσης των ασιατικών λαών, ο δε της αυτοδιάθεσης των αφρικανικών. Ακόμη και αν δεν κατόρθωσαν όλα όσα ονειρεύτηκαν οι λαοί τους, κατόρθωσαν αρκετά για να γεννήσουν αισιοδοξία και ελπίδα για την επικράτηση του Καλού.
Η τρίτη μεγάλη πολιτική απώλεια του 2013, ήταν αυτή του προέδρου της Βενεζουέλας και διεθνούς ακτινοβολίας ηγέτη του παγκόσμιου αριστερού, πατριωτικού και αντι-ιμπεριαλιστικού αγώνα, Ούγο Τσάβες. Η πορεία του Τσάβες φέρει πολλά από τα χαρακτηριστικά των δύο άλλων ηγετών, αλλά «κουβάλησε» στο νέο αιώνα και καινούρια, πατώντας και στους δυο αιώνες ισότιμα. Αν και γέννημα των μεγάλων απελευθερωτικών αγώνων του 20ου αιώνα, με σταθερή την αναφορά στο ενωτικό όνειρο των πρώτων επαναστάσεων, όπως η μπολιβαριανή, κατορθώσε να αναβαπτίσει σε αυτές τις σημερινές προσδοκίες ελευθερίας και να κυοφορήσει την πρόταση του νέου αιώνα. Αποπειράθηκε τη σύνθεση, αλλά δεν πρόλαβε να την ολοκληρώσει. Γι’ αυτό και ίσως η απώλειά του είναι και η σημαντικότερη πολιτικά. Ο Τσάβες δεν φεύγει «πλήρης ημερών» και με τη νίκη στο τσεπάκι ― πεθαίνει στα μισά του πολέμου, ένδοξα και λαοφιλής, ήρωας βεβαίως, αλλά πριν την αποδοχή της νίκης του από τον αντίπαλο (όπως στάθηκε, σε ένα ορισμένο επίπεδο, η παρουσία αμερικάνων και βρετανών στην κηδεία του Μαντέλα).
«Ο Έντουαρντ Σνόουντεν είναι το αμερικάνικο αντίστοιχο του νέου που στάθηκε μπροστά στο τανκ, στην πλατεία Τιενανμεν»
Μάικλ Βεντούρα
Το 2013 μάθαμε το όνομα του Έντουαρντ Σνόουντεν και αντιδράσαμε στην καταδίκη του Μπράντλεϋ Μάννινγκ. Οι δυό τους ― μαζί με τον Τζούλιαν Ασάνζ, που φέτος «γιόρτασε» ένα χρόνο στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο ― αποτελούν ένα νέο ηρωικό πρότυπο, διαφορετικό πολιτικά και ηθικά από το παλιό, από το πρότυπο που γνωρίσαμε και αναγνωρίσαμε στο Γιάπ και τον Μαντέλα, και το οποίο αποτελούσε τη ρίζα του φαινομένου Τσάβες.
Οι νέοι ήρωες έχουν, και αυτοί, κοινά χαρακτηριστικά, ιδιαίτερα οι δύο εξ αυτών αμερικανοί. Τόσο ο Μάννινγκ όσο και ο Σνόουντεν εργάζονται για το στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ πριν προχωρήσουν στην έκθεση των καταστάσεων που γνώρισαν. Η δράση τους δεν είναι επαναστατική, περισσότερο από ό,τι είναι το σύνταγμα των ΗΠΑ. Με κάθε μέτρο, αποτελούν τους κορυφαίους ενός αγώνα για το αμερικάνικο 1-1-4. Ανασυνθέτουν την έννοια του πατριωτισμού για τον 21ο αιώνα, δείχνουν τις νέες προκλήσεις και αποτελούν απόδειξη του τρόπου που ο πατριωτισμός μπορεί να αποτελέσει ταυτόχρονα αφετηρία της σύγχρονης διεθνιστικής πολιτικής.
Παρ’ ότι οι ίδιοι θεωρούν ότι εκφράζουν την ανάγκη (μέρους) του λαού τους για αποδέσμευση από τη φονική ιμπεριαλιστική μηχανή και επιστροφή στις δημοκρατικές του αξίες, το βεληνεκές τους ξεπερνά κατά πολύ τα όρια που θέτουν οι ίδιοι. Όπως έγραψε ο Σλαβόι Ζίζεκ, αποτελούν το λαϊκό και παγκόσμιο, «Yes, We can!», που δεν έχει καμμία σχέση με αυτό του Ομπάμα.
Οι νέοι αμερικάνοι ήρωες, παρ’ ότι βλέπουν τον εαυτό τους σαν καλό στρατιώτη, καλό πολίτη, στην υπηρεσία πρωτίστως του έθνους τους, ξεπερνούν τα σύνορα και γίνονται παγκόσμια σύμβολα γιατί ακριβώς αποκαλύπτουν τις αλήθειες που πάντα γνωρίζαμε ενδόμυχα για όλα τα ισχυρά κράτη ― τη φύση τους ως εχθρικές, καταπιεστικές μηχανές που αντιμάχονται κάθε μας ελευθερία. Οι καταγγελίες για τις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν τα ίδια για την Κίνα, το Ισραήλ, τη Βρετανία… Ως δημοσιογράφος διαφοροποιείται στην πρακτική ο Ασάνζ, ο οποίος από την αρχή στοχεύει διεθνώς, ωστόσο το αποτέλεσμα και η στόχευση παραμένουν κοινά.
«Δε μαθαίνουμε από το Σνόουντεν ή το Μάνινγκ τίποτε που ήδη δεν συμπεραίναμε ως αληθινό. Αλλά, είναι άλλο να το ξέρεις έτσι γενικά, και άλλο να έχεις τη βεβαιότητα των αποδείξεων»
Σλαβόι Ζίζεκ
Χωρίς άλλο κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα με τους ήρωες του παρελθόντος ― χωρίς στρατηγικές ικανότητες, χωρίς λαϊκή αναγνώριση, χωρίς να είναι καν στοιχειωδώς γνωστοί σε έναν μικρό πολιτικό / επαναστατικό κύκλο ― οι νέοι ήρωες υψώθηκαν υπηρετώντας την παλαιότερη επαναστατική αξία: την Αλήθεια.
Μετατρέπονται σε πρότυπα όχι γιατί θυσιάζουν την ελευθερία τους (κλεισμένοι σήμερα σε ένα κελί ή σε μια πρεσβεία ή αυτοεξόριστοι σε ξένη πατρίδα), ούτε γιατί παίρνουν τα όπλα και τους δρόμους για χάρη του μεγάλου ονείρου της επανάστασης.
Μετατρέπονται σε πρότυπα γιατί αποδεικνύουν, με στοιχεία, πως κάθε μας επιφύλαξη, κάθε μας υποψία, όλα αυτά που κάποιοι απέρριπταν ως «θεωρίες συνομωσίας», είναι αλήθεια. Μας δίνουν τη γνώση. Την αφετηρία, δηλαδή, για να απαιτήσουμε την ελευθερία μες στο νέο κόσμο, αυτόν της ψηφιακής πληροφορίας, της νέας ανελευθερίας, της κατάργησης των δημοκρατικών αξιών και της καταστρατήγησης της διεθνούς νομιμότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κάτω από τόνους λάσπης και ύπουλες υποκρισίες πολιτικής «ορθότητας».
Ο διεθνής αντίτυπος των πραξεών τους αλλά και η λυσσαλέα δίωξη που δέχτηκαν, δείχνει ότι στη σημερινή φάση απολυταρχικής εκτροπής και εκφασισμού του παγκόσμιου συστήματος εξουσίας, ακόμα και ο αγώνας υπερ της συνταγματικής νομιμότητας και των δημοκρατικών κεκτημένων συνιστά επαναστατική πράξη ― κάτι που επιβεβαιώνει άλλωστε και η δική μας εμπειρία στα χρόνια του Μνημονίου.
Αν όμως ο Σνόουντεν, ο Μάννινγκ και ο Ασάνζ αποτελούν τα αδιαμφισβήτητα ηρωϊκά πρότυπα του νέου αιώνα, ο αγώνας τους δεν παύει να είναι ανολοκλήρωτος, αφού λαμβάνει χώρα αποκλειστικά στη σφαίρα της πληροφόρησης. Για να γονιμοποιηθούν οι αποκαλύψεις τους θα πρέπει να συναντηθούν με ένα μαζικό κίνημα το οποίο θα απαιτήσει, πολιτικά πλέον, την αλλαγή. Εδώ βρίσκεται άλλωστε η μεγάλη διαφορά τους από τα ηρωϊκά πρότυπα του παρελθόντος, όπως ο Γιάπ και ο Μαντέλα. Κι εδώ είναι που οφείλουν να κτιστούν οι γέφυρες με το παρελθόν για να αποδώσει καρπούς η στάση τους.
thepressproject.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου