Ναόμι Κλάιν
Από την αλλαγή του κλίματος στην Κριμαία, η βιομηχανία φυσικού αερίου είναι σαφώς πρώτη στην εκμετάλλευση της κρίσης για δικό της όφελος- αυτό που ονομάζω “δόγμα του σοκ”.
Ο τρόπος να ηττηθεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι να πλημμυρίσουμε την Ευρωπαϊκή αγορά με φυσικό αέριο που έχει εξορυχθεί στις ΗΠΑ, ή τουλάχιστον έτσι να νομίζουμε. Ως μέρος της ολοένα και αυξανόμενης αντι-Ρωσικής υστερίας, δύο νομοσχέδια έχουν κατατεθεί στο Αμερικανικό Κογκρέσο που προσπαθούν να επιταχύνουν τη διαδικασία εξαγωγής φυσικού αερίου (υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG). Όλα γίνονται για να βοηθήσουν την Ευρώπη να απογαλακτιστεί από τα ορυκτά καύσιμα του Πούτιν, αλλά και για να προωθηθεί το πρόγραμμα της Αμερικανικής Εθνικής ασφάλεια.
Σύμφωνα με τον Cory Gardner, τον Ρεπουμπλικάνο Γερουσιαστή που κατέθεσε το νομοσχέδιο, “το να εναντιωθεί κανείς σε αυτό το νομοσχέδιο είναι σαν να κλείνει μία κλήση έκτακτης ανάγκης από φίλους και συμμάχους”. Και αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, αν οι φίλοι και σύμμαχοι είναι η Chevron και η Shell, και η κλήση έκτακτης ανάγκης είναι για να κρατηθούν τα κέρδη ενώ συρρικνώνεται η προσφορά συμβατικού πετρελαίου και βενζίνης.
Για να λειτουργήσει ένα τέτοιο τέχνασμα, είναι σημαντικό να δούμε από κοντά τις λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, ότι αρκετό από το αέριο δεν θα φτάσει ποτέ στην Ευρώπη, αφού οι νόμοι της παγκόσμιας αγοράς επιτρέπουν να πωλείται φυσικό αέριο μόνο σε χώρες που ανήκουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Ο στόχος άλλαξε ύπουλα προς την κατεύθυνση της “ενεργειακής ασφάλειας”
Ακόμη, ότι για χρόνια η βιομηχανία στέλνει μήνυμα στους Αμερικάνους να αναλαμβάνουν τα ρίσκα που δημιουργεί η εξόρυξη φυσικού αερίου και ας έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον, έτσι ώστε να επιτευχθεί η “ενεργειακή ανεξαρτησία” τους. Και τώρα, ξαφνικά και ύπουλα, ο στόχος άλλαξε προς την κατεύθυνση της “ενεργειακής ασφάλειας”, που όπως φαίνεται είναι να πωλείται αέριο έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα προσωρινό πλεόνασμα αερίου και κατά συνέπεια να δημιουργηθούν ενεργειακές “εξαρτήσεις” διεθνώς.
Ακόμα περισσότερο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η δημιουργία της απαραίτητης υποδομής για την εξαγωγή αερίου σε τέτοια κλίμακα χρειάζεται πολλά χρόνια. Και την εποχή που θα ολοκληρώνονται τέτοιες μαζικές βιομηχανικές μονάδες, η Γερμανία και η Ρωσία δεν αποκλείεται να έχουν γίνει φίλες. Αλλά ως τότε, λίγοι θα θυμούνται ότι η κρίση στην Κριμαία αποτελούσε απλά μία δικαιολογία πάνω στην οποία πάτησαν οι βιομηχανίες αερίου για να πραγματοποιήσουν το όνειρο πολλών ετών για μακροχρόνιες εξαγωγές, ανεξάρτητα από τις συνέπειες της εξόρυξης στην κοινωνία ή το πόσο συμβάλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Λίγοι θα θυμούνται ότι κρίση στην Κριμαία αποτελούσε απλά μία δικαιολογία
Ονομάζω αυτή την ικανότητα κάποιων να εκμεταλλεύονται την κρίση για το δικό τους όφελος, “το δόγμα του σοκ”, και δεν δείχνει κάποιο σημάδι υποχώρησης. Όλοι ξέρουμε πώς δουλεύει το “δόγμα του σοκ”: σε περιόδους κρίσης, πραγματικές ή πλασματικές, η ελίτ είναι σε θέση βίαια να υιοθετήσει μη δημοφιλείς πολιτικές που είναι επιβλαβείς για τον κόσμο, με την πρόφαση κάποιας κατεπείγουσας ανάγκης.
Σίγουρα υπάρχουν αντιρρήσεις- από περιβαλλοντολόγους, από ερευνητές, που προειδοποιούν για τις επιβλαβείς “δυνάμεις” του μεθανίου, ή από τοπικές κοινωνίες που δεν θέλουν τέτοιου υψηλού ρίσκου λιμάνια να χτίζονται στις ακτές τους. Αλλά ποιος έχει χρόνο για συζήτηση; Είναι “κατεπείγουσα ανάγκη”! Μία έκτακτη κλήση χτυπάει στο τηλέφωνο! Περάστε τους νόμους πρώτα και μετά τους συζητάμε.
Πολλές βιομηχανίες έχουν τέτοιες δυνατότητες, αλλά καμία δεν είναι πιο ικανή να εκμεταλλευτεί την κρίση καλύτερα από αυτή του φυσικού αερίου.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια το lobby του φυσικού αερίου χρησιμοποιεί την οικονομική κρίση στην Ευρώπη για να πείσει χώρες, όπως η Ελλάδα, ότι ο τρόπος εξόδου από την κρίση και την απόγνωση είναι να επιτραπεί στις όμορφες και ευαίσθητες θάλασσές η εξόρυξη φυσικού αερίου. Και χρησιμοποιούν τέτοια επιχειρήματα για να αιτιολογήσουν την εξόρυξη στη Βόρεια Αμερική και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η “κρίση της ημέρας” στην Ουκρανία, χρησιμοποιείται ως “εξιλαστήριο θύμα” αλλά και ως μοχλός πίεσης για να κλείσει μία μάλλον αμφιλεγόμενη συμφωνία ελεύθερης διακίνησης αερίου στην Ευρώπη
Τώρα η “κρίση της ημέρας” στην Ουκρανία, χρησιμοποιείται ως “εξιλαστήριο θύμα” έτσι ώστε να παρακαμφθούν κάποιοι περιορισμοί στις εξαγωγές φυσικού αερίου, αλλά και ως μοχλός πίεσης να κλείσει μία μάλλον αμφιλεγόμενη συμφωνία ελεύθερης διακίνησης αερίου στην Ευρώπη. Και πράγματι είναι μία ιδιαίτερης σημασίας συμφωνία: περισσότερες “ελεύθερης διακίνησης” μολυσματικές οικονομίες και περισσότερο αέριο που αυξάνει τη μόλυνση της ατμόσφαιρας αλλά και την θερμοκρασία της, όλα ως απάντηση σε μία ενεργειακή κρίση που είναι κατά κύριο λόγο “κατασκευασμένη”.
Η βιομηχανία εκμεταλλεύεται την κρίση στην Ουκρανία για να επεκταθεί στην παγκόσμια αγορά, κάτω από την “ταμπέλα” της “ενεργειακής επάρκειας”. Θα πρέπει την κατάσταση να τη δει κανείς ως μία συνεχή κρίση εκμετάλλευσης.
Δεδομένης αυτής της κατάστασης, οι Ευρωπαίοι πρέπει να μετατρέψουν τη διάθεσή χειραφέτησης τους από το Ρωσικό αέριο σε μία απαίτηση για επιτάχυνση της πολιτικής αλλαγής σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μία τέτοια μετάβαση-στην οποία οι Ευρωπαίοι έχουν δεσμευτεί με το Πρωτόκολλο του Κυότο- μπορεί εύκολα να σαμποταριστεί αν η παγκόσμια αγορά πλημμυριστεί με φθηνά ορυκτά καύσιμα που έχουν εξορυχθεί στο βραχώδες υπόστρωμα των ΗΠΑ.
Οι Αμερικάνοι που είναι κατά της εξόρυξης, και ειδικότερα της εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, είναι σε στενή συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους τους ώστε να αποτραπεί μία τέτοια εξέλιξη.
Το να αντιδράσουμε σε μία απειλή μίας καταστροφικής υπερθέρμανσης είναι ίσως το πιο επιτακτικό ενεργειακό ζήτημα. Και απλά δεν πρέπει να μας αποσπούν την προσοχή με τα επικοινωνιακά τεχνάσματα τους- εν μέσω κρίσης -οι βιομηχανίες φυσικού αερίου.
Η Ναόμι Κλάιν είναι βραβευμένη συγγραφέας με διεθνείς επιτυχίες όπως, το No Logo και το Taking Aim at the Brand Bullies.
Πηγή: The Guardian
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου