To μνημόνιο 2

Γράφει ο Νίκος Κοτζιάς

 O Υπουργός Οικονομικών κ.Γ.Παπακωνσταντίνου δήλωνε στις 16.3.2011 (τρεις μήνες πριν) ότι «δεν θα υπάρξει δεύτερη μνημόνιο». Την ίδια ημέρα ο Πρωθυπουργός διαβεβαίωνε την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, με τους βουλευτές όρθιους να τον επευφημούν, ότι «δεν θα υπάρξουν καινούργια, επιπλέον, μέτρα». Ευτυχώς, οι άνθρωποι της καθημερινότητας, με την πείρα τους κατανόησαν ότι τους κοροϊδεύουν. Για αυτό αποφάσισαν να σηκωθούν από την «πολυθρόνα» και να βγουν στις πλατείες. Γεγονός που αναγκάζει την κυβέρνηση και τον ξένο παράγοντα να αρχίζουν να ελίσσονται, έστω και στα λόγια. Να τροποποιούν «ακραίες γωνίες» και να δείχνουν πιο συμβιβαστικό πρόσωπο απέναντι στους θυμωμένους πολίτες.

Ο «μονόδρομος» είναι σύνθεση άδικων επιλογών

Η κυβέρνηση ως εκπρόσωπος του «Κόμματος του Μνημονίου και της Πλεονεξίας», επί ένα χρόνο υποστηρίζει ότι οι επιλογές της είναι μονόδρομος. Πρόσφατα, η ίδια αναίρεσε, έστω και άθελά της, το περί μονόδρομου επιχείρημα. Δήλωσε, «ανοικτή» σε διαφορετικές προτάσεις από την αντιπολίτευση. Όμως, πώς μπορεί να είναι μια πολιτική μονόδρομος, όταν η ίδια η κυβέρνηση δηλώνει ότι μπορεί να τον αλλάξει; Εν πάση περιπτώσει, εγώ δεν θέλω να αμφισβητήσω ότι η κυβέρνηση πιστεύει πράγματι ότι οι επιλογές της είναι μονόδρομος. Πολλοί άλλοι, όμως, ανάμεσά στους οποίους και εγώ, πιστεύουμε ότι υπάρχουν πιο ορθές και κοινωνικά δίκαιες εναλλακτικές λύσεις από εκείνες που υλοποιεί η κυβέρνηση με την Τρόικα. Θα μου πείτε γνώμη μας. Ορθά. Μόνο που όταν υπάρχουν διαφορετικές γνώμες και προτάσεις λύσης ενός προβλήματος, τότε οι δρόμοι είναι πολλοί για την κοινωνία, ακόμα και αν ο καθένας χωριστά πιστεύει ότι ο δικός του δρόμος είναι ο μονόδρομος.

Η κυβέρνηση με «μονόδρομο» εννοεί ότι από την οπτική των τραπεζιτών και των ξένων κέντρων λήψης απόφασης, δεν υπάρχει άλλος δρόμος παρά εκείνος στον οποίο συμπίπτει εκείνη, η Τρόικα, η διαπλοκή και οι τραπεζίτες. Ότι ο μοναδικός δρόμος για να πορευτεί η χώρα είναι εκείνος που κόβει τους μισθούς, τις συντάξεις, την αγοραστική δύναμη της κοινωνίας. Που αυξάνει τις απολύσεις και την ανεργία. Που υποσκάπτει τα δικαιώματα των εργαζομένων. Με βάση αυτή την αντίληψη συμφώνησε το Υπουργικό Συμβούλιο το Μνημόνιο 1, και προωθεί τώρα το Μνημόνιο 2.
Ο «μονόδρομος» ως «ο μόνος και αναγκαίος δρόμος» αποτελεί και το θεμέλιο στο όνομα του οποίου η κυβέρνηση οδηγείται στον αυταρχισμό και στην ύβρη σε βάρος όσων της ασκούν κριτική. Ουσιαστικά η Κυβέρνηση των Μνημονίων επιθυμεί να πειθαρχήσει τους εργαζόμενους στον επερχόμενο νέο Μεσαίωνα. Η κυβέρνηση επιλέγει πολιτική με βάση τα συμφέροντα που στηρίζει και από τα οποία υποστηρίζεται. Στη βάση αυτής της επιλογής ορίζει και τον εχθρό της. Ανάλογα, σε πολιτικό πεδίο, η κυβέρνηση καταβάλλει την προσπάθεια να αναχθεί σε εχθρό της χώρας η αριστερά και όχι η παραοικονομία, το μαύρο χρήμα, το άνομο κέρδος και η υπερεκμετάλλευση. Ενώ η ακροδεξιά ότι και αν κάνει δεν ενοχλεί «τα ραντάρ» των υπογείων της.
Δεν είναι τυχαίο ότι ουσιαστικά δεν προβλέπονται μέτρα ενάντια στον πληθωρισμό, στη συνέχιση αύξηση της τιμής των προϊόντων λαϊκής κατανάλωσης. Ουσιαστικά, και με το Μνημόνιο 2, η κυβέρνηση και η Τρόικα συνεχίζουν την πολιτική μονόπλευρης λιτότητας, ανακατανομής εισοδήματος και πλούτου υπέρ των ισχυρών. Ο πλήρης παραλογισμός, η τέλεια ηθική κατάπτωση, η ακραία εγκατάλειψη της φυσιογνωμίας του ΠΑΣΟΚ.

2. Ο μονόδρομος έχει τις ιεραρχήσεις του

Η κυβέρνηση θεωρεί ως θεμελιακό στήριγμα της ανάπτυξης τις αγορές και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Υιοθετεί όλες τις συνταγές του νεοφιλελευθερισμού και σκόπιμα ξεχνά ότι αυτός μας οδήγησε στη σημερινή κρίση. Με τα μέτρα που παίρνει για το «Μνημόνιο 2» καμώνεται ως να φταίνε για την κρίση οι πανύψηλοι… μισθοί των 700 ευρώ, οι πανύψηλες… συντάξεις των 550 ευρώ, οι χαμηλές… τιμές των αγαθών και για αυτό αυξάνει το ΦΠΑ. Η ζήτηση βρίσκεται σε κάθετη πτώση, αλλά εκείνη αδιαφορεί, όπως οι κλασσικοί του νεοφιλελευθερισμού που πάντα ενδιαφέρονταν αποκλειστικά για την οικονομία της προσφοράς (υπέρ των λίγων).
Στη βάση αυτών των επιλογών γίνονται οι ιεραρχήσεις, όπως μείωση βαρών για μεγάλους επιχειρηματίες. Στήριξη των τραπεζιτών. Ατιμωρησία της παραοικονομίας. Σφάξιμο των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, των μισθωτών και συνταξιούχων. Ακόμα χειρότερη είναι η ιεράρχηση που γίνεται ανάμεσα στις σημερινές και τις αυριανές ανάγκες της χώρας. Η κυβέρνηση κουρεύει τις δαπάνες για την παιδεία και την έρευνα, που είναι οι πλέον παραγωγικές δαπάνες προκειμένου να είναι η χώρα στο μέλλον δημιουργική και ανταγωνιστική. Μάλιστα ονομάζει αυτό το κούρεμα στο μέλλον ως «νέα παιδεία». Ανάλογα, προτίθεται, ως λέει, να πουλήσει φτηνά τα υπάρχοντα εργαλεία ανάπτυξης, εναποθέτοντας την ανάπτυξη όχι στους μηχανισμούς του δημοσίου και της κοινωνίας, αλλά στις αγορές. Αλλά πουθενά στον κόσμο δεν βγήκε κάποια χώρα από την κρίση χωρίς το δημόσιο να κινεί την οικονομία ώστε να λειτουργήσουν οι αγορές. Τέλος, η κυβέρνηση πουλά άμεσα και φτηνά, οικονομικούς θεσμούς, όπως τον ΟΠΑΠ, οι οποίοι αποδίδουν στο δημόσιο κάθε χρόνο μεγάλο πλεόνασμα. Πλεόνασμα με το οποίο μπορούν να καλυφτούν ελλείμματα και ταμιακές ανάγκες ως προς το χρέος. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει κανένα είδος σχέδιο και ορίζοντα. Απλά παρουσιάζει ως Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα την καταγραφή των απαιτήσεων της Τρόικας και των ντόπιων συμφερόντων. Κατά προέκταση κανένα μέτρο που λαμβάνει δεν είναι ενταγμένο σε ένα σχέδιο – πρόγραμμα κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης. Η κυβέρνηση παραμένει σε μια αποσπασματική λογιστική διαχειριστική αντίληψη υπέρ των ισχυρών, μακριά από μια πολιτική με σχέδιο.
Συνολικά, τα μέτρα του Μνημονίου 2 στρέφονται για άλλη μια φορά σε βάρος των πολλών και αμέτοχων στη λεηλασία πλούτου τις τελευταίες δεκαετίες. Αφήνουν άθικτα τα μεγάλα συμφέροντα. Διαπνέονται από τον ρατσισμό ότι η οικονομία δεν κινείται με τη δημιουργική δουλειά των πολλών και την αύξηση της παραγωγικότητάς τους, αλλά από τα κέρδη των λίγων. Σε αντίθεση με το «Μνημόνιο 2», η ιστορία έχει δείξει, και το επιβεβαιώνει η κατάσταση της χώρας τους τελευταίους μήνες, ότι οι έχοντες και κατέχοντες, κρύβουν τα κέρδη τους. Έχει δείξει ότι δεν υπάρχει κανένας αυτοματισμός που οδηγεί τα κέρδη σε επενδύσεις και πολύ λιγότερο σε νέες θέσεις εργασίας. Για αυτό παρατηρούμε στη χώρα μας το φαινόμενο, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις να υποφέρουν, αλλά οι ιδιοκτήτες τους να ζουν «βίο λαμπρό».
Ο «μονόδρομος» έχει εθνικό κόστος
«Η λογική του μονόδρομου» εμφανίζει τα προβλήματα της χώρας όχι ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων επιλογών και ιεραρχήσεων, καθώς και της επιβολής στενών συμφερόντων σε βάρος της κοινωνίας, αλλά ως ένα απλό πρόβλημα διαχείρισης. Στόχος να απαλλάξει τους κρατούντες από τις ευθύνες για την πράγματι κακή διαχείριση των ελληνικών θεσμών. Δεν είναι λίγοι ανάμεσα στους φορείς του Κόμματος του Μνημονίου, που έγραψαν και υποστηρίζουν ότι καλά θα κάνουν οι ξένοι να έρθουν να μας επιτηρήσουν από κοντά διότι ήμαστε τάχα ανίκανοι. Μπορεί οι κυβερνώντες και οι κυρίαρχες ομάδες να είναι ανίκανοι, αλλά ο ελληνικός λαός διαθέτει χιλιάδες ικανούς και έμπειρους ανθρώπους να λύσει τα προβλήματά του, αρκεί κάποιοι να τους αφήσουν να το πράξουν.
Με ανακοίνωσή της η κυβέρνηση κατάγγελλε όποιον υποστηρίζει ότι το «Μνημόνιο 2» θα συνοδευτεί από ξένη επιτροπεία στα υπουργεία. Θέλω, όμως, να θυμίσω ότι υπήρξε ένα αρχικό σχέδιο από το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών να τοποθετήσει εκείνο επιτρόπους στα Υπουργεία. Επίσης, να υπογραμμίσω, ότι έχουν συμβεί γεγονότα που ήδη κινούνται στην υπό διάψευση κατεύθυνση. Όπως το ότι η κυβέρνηση έχει ήδη εκχωρήσει σημαντικότατες δικαιοδοσίες στους ξένους. Ότι αυτή η διατύπωση – διαπίστωση δεν είναι δική μου, αλλά του ίδιου του Πρωθυπουργού που δήλωσε πριν ενάμιση χρόνο ότι η Ελλάδα έχει παραδώσει (τμήμα) την κυριαρχία της.
Περιχαρής δηλώνουν πολλοί για το 15% περίπου που πήραν τα δύο Αντιμνημωνιακά ψηφοδέλτια στην Πορτογαλία. Όμως, το πορτογαλικό Μνημόνιο δεν έχει αρχίσει ακόμα να εφαρμόζεται. Κάνουν δε, ως να είναι τα κυβερνητικά μέτρα που προηγήθηκαν τα ίδια με την Ελλάδα. Ενώ στην πραγματικότητα το Μνημόνιο τώρα αρχίζει την «καριέρα» του στη φίλη χώρα. Για αυτό, όσοι προτρέχουν καλά θα κάνουν να συγκρίνουν τις κινητοποιήσεις και τις απόψεις των ανθρώπων πριν από ένα χρόνο στην Ελλάδα και το τι συμβαίνει σήμερα. Τους συστήνω, ακόμα, να κοιτάξουν την Ισλανδία που μετά και το δεύτερο δημοψήφισμα του «δεν πληρώνω» έχει τεθεί σε τροχιά ανάπτυξης και σύμφωνα με την αξιολόγηση του ΔΝΤ πριν πέντε ημέρες βρίσκεται σε τροχιά εξόδου από την κρίση!
Γράφει ο Νίκος Κοτζιάς
από την ΑΞΙΑ του Σαββάτου