Στο τελευταίο πράγμα που θυμάμαι,
Έτρεχα προς την πόρτα
Έπρεπε να βρω το μονοπάτι
Που θα με οδηγούσε στο μέρος που ήμουν πριν
«Ηρέμησε» μου είπε ο άνθρωπος της νύχτας
«Έχουμε προγραμματιστεί να αντέχουμε
Μπορείς να κάνεις check-out ότι ώρα θέλεις
Αλλά ποτέ δεν μπορείς να φύγεις»
Δεν ξέρω αν οι αρχιτέκτονες του Ευρώ κάπνιζαν μαριχουάνα την ώρα που σχεδίαζαν την Συνθήκη του Μάαστριχτ, αλλά το σίγουρο είναι ότι....
κάποιο παραισθησιογόνο είχε σχέση με την συμφωνία, η οποία μετά την υπογραφή δεν επέτρεπε την έξοδο. Μέχρι και ο γάμος επιτρέπει το διαζύγιο, παρόλο που στην τελετή αναφέρεται το «άνθρωπος μη χωριζέτω»
Τα κράτη της Ευρώπης σήμερα μοιάζουν με ένα πραγματικά δυστυχισμένο γάμο χωρίς διαζύγιο με τους συζύγους να ελπίζουν απεγνωσμένα ότι το κομμάτι της τελετής που λέει «μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος» θα έρθει το συντομότερο δυνατό. Αλλά δυστυχώς σε αντίθεση με τους συζύγους τα κράτη δεν πεθαίνουν.
Ωστόσο οι πολίτες των κρατών πεθαίνουν και υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις οικονομικών αυτοκτονιών αφού ο κόσμος βάζει τέρμα στη ζωή του εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Τα μέτρα λιτότητας κάνουν την ήδη δύσκολη οικονομική κατάσταση ακόμα χειρότερη και θα ήταν μεγάλη έκπληξη τα πολιτικά κόμματα που δεν έχουν επιδείξει καμία μεταμέλεια για την υπογραφή αυτών των συνθηκών να αρχίσουν να χύνουν τα δάκρυά τους.
Οπότε υπάρχει κάποια έξοδος από το «Ξενοδοχείο Ευρώ» πριν τα γερμανικά στρατεύματα ανατινάξουν τους τοίχους του; Μια πιθανότητα είναι να γίνει αντιληπτό ότι όπως ένα (παράλογο) προγαμιαίο συμβόλαιο που επιβάλλει αγαμία μέσα στο γάμο και απαγορεύει την απιστία, έτσι και το ευρώ δεν ήταν ποτέ στην πραγματικότητα ένα νόμισμα. Ένα νόμισμα προϋποθέτει ένα κράτος και δεν υπάρχει κανένα κράτος που να λέγεται Ευρώπη - ούτε πρόκειται να υπάρξει ποτέ. Αντίθετα το ευρώ είναι στην καλύτερη είναι ένα κοινό νόμισμα για τις διεθνές εμπορικές συναλλαγές, αλλά δεν θα έπρεπε ποτέ να χρησιμοποιηθεί επίσης και ως εγχώριο νόμισμα.
Πρόκειται λοιπόν για μια ηπειρωτική εκδοχή του SDR του ΔΝΤ, ενός νομίσματος που εφευρέθηκε για να επιτρέψει το εμπόριο μεταξύ κρατών και εκδόθηκε από μια υπερεθνική αρχή (το ΔΝΤ) με αυστηρούς κανόνες σε αναλογία με το μέγεθος των εθνικών οικονομιών.
Δεν θα έπρεπε ποτέ (το ευρώ) να είναι κάτι περισσότερο, όπως υποστήριζαν οι οικονομολόγοι υπέρ της παγκοσμιοποίησης όπως ο Wynne Godley και ο Milton Friedman πριν την μοιραία ημέρα του 1999, όπου το ευρώ έγινε πραγματικότητα. Ο Godley που όπως και εγώ είναι κριτικός των παραδοσιακών οικονομιών και ένας από τους ελάχιστους οικονομολόγους που προέβλεψαν την παγκόσμια οικονομική κρίση, υποστήριζε γλαφυρά ότι το ευρώ σχεδιάστηκε με την πεποίθηση ότι ο καπιταλισμός είναι εγγενώς σταθερός.
«Η κεντρική ιδέα της Συνθήκης του Μάαστριχτ είναι ότι οι χώρες της Ευρώπης θα πρέπει να κινηθούν στην κατεύθυνση μιας οικονομικής και νομισματικής ένωσης με ενιαίο νόμισμα που θα ελέγχεται από μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα. Αλλά πως θα λειτουργήσουν οι υπόλοιπες οικονομικές πολιτικές; Δεδομένου ότι Συνθήκη δεν προτείνει νέους θεσμούς πέραν της Ευρωπαϊκής Τράπεζας οι υποστηρικτές της θα πρέπει να υπέθεσαν ότι τίποτα περισσότερο δεν χρειαζόταν. Αλλά αυτό θα ήταν ορθό μόνο αν οι σύγχρονες οικονομίες ήταν αυτορυθμιζόμενα συστήματα που δεν απαιτούν διαχειριστές.
»Οδηγούμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι αυτή η οπτική -ότι οι οικονομίες είναι αυτό-αναπτυσσόμενοι οργανισμοί που σε κάθε περίπτωση δεν απαιτούν διαχείριση- πράγματι καθόρισε τον τρόπο με τον οποίο συντάχτηκε η Συνθήκη του Μάαστριχτ... Το μόνο που μπορεί να γίνει νόμιμα, σύμφωνα με αυτή την οπτική, είναι ο έλεγχος της προσφοράς και η ισορρόπηση του προϋπολογισμού...»
Από τότε που (ο Godlay) είδε αυτή την οπτική και την θεώρησε απατηλή -ήδη από το 1992!- προέβλεψε την καταστροφή.
Αν μια χώρα ή μια περιοχή δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει υποτίμηση και αν δεν είναι αυτή που ωφελείται από την δημοσιονομική εξισορρόπηση, τότε δεν υπάρχει τίποτα να σταματήσει την επώδυνη διαδικασία την συνεχόμενης ύφεσης που στο τέλος οδηγεί στην μετανάστευση ως τη μοναδική εναλλακτική στην φτώχεια και την πείνα.
Ο Milton Friedman ήταν σαφώς ένας από αυτούς που είχαν παραισθήσεις και πίστευαν ότι ο καπιταλισμός ήταν εγγενώς σταθερός (αν και τα παραληρήματά του δεν είχαν καμία σχέση με τον προσφάτως βραβευμένο με βραβείο Νόμπελ, Edward Prescrott, ο οποίος το 1999 υποστήριξε ότι η Μεγάλη Ύφεση στην πραγματικότητα ήταν μια εκτεταμένη περίοδο εθελοντικών διακοπών). Αλλά ακόμα και ο ίδιος θεωρεί ότι το Ευρώ δεν έχει κανένα νόημα για τον απλό λόγο ότι Ευρώπη δεν είναι μια χώρα.
«Η Ευρωπαϊκή κοινή αγορά αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα δυσμενούς κατάστασης σε ένα κοινό νόμισμα. Αποτελείται από διαφορετικά κράτη, οι πολίτες των οποίων είναι πολύ περισσότερο αφοσιωμένοι στη χώρα τους σε σχέση με την ... ιδέα της «Ευρώπης»... Τα αγαθά διακινούνται λιγότερο ελεύθερα σε σχέση με τις ΗΠΑ και το ίδιο συμβαίνει και με το κεφάλαιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή... ξοδεύει ένα μικρό κλάσμα σε σχέση με αυτά που ξοδεύουν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών. Τα μέλη και όχι η γραφειοκρατία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι οι σημαντικές πολιτικές οντότητες. Μισθοί και τιμές στην Ευρώπη είναι πιο «άκαμπτα» και η εργασία λιγότερο ευέλικτη. Σε αυτές τις συνθήκες τα οι ευέλικτες συναλλαγματικές ισοτιμίες προσφέρουν ένα εξαιρετικά χρήσιμο μηχανισμό προσαρμογής».
Έτσι, αν οι ηγέτες της Ευρώπης μπορούσαν να κάνουν ένα βήμα πίσω και να συνειδητοποιήσουν ότι το νόμισμά τους δεν είναι στην πραγματικότητα νόμισμα θα μπορούσαν να το μετατρέψουν σε αυτό που μοιάζει περισσότερο -ένα Ευρωπαϊκό SDR- και να μειώσουν τουλάχιστον την συμμετοχή των κυβερνήσεων στην μοντέρνα Ευρωπαϊκή τραγωδία. Αυτό δεν θα ήταν ανώδυνο -όπως ένα διαζύγιο δεν είναι ανώδυνο- αλλά θα ήταν λιγότερο επώδυνο από τα αποτελέσματα της συνεχιζόμενης ακραίας κρίσης.
Το πρώτο βήμα θα ήταν η επανεισαγωγή των εθνικών νομισμάτων ως υπο-είδος του ευρώ με αναλογία με αυτό ένα προς ένα και η μετατροπή των χρεών σε αυτό το νόμισμα: Οι Έλληνες θα χρωστάνε σε Ευρω-δραχμή, οι Ισπανοί σε Ευρώ-πεσέτα και οι Γερμανοί σε Ευρω-μάρκα. Έπειτα θα επιτραπεί στις αγορές να αλλάξει τις ισοτιμίες των υπο-εθνικών νομισμάτων, κάτι που θα μείωνε τόσο τις συναλλαγματικές ισοτιμίες όσο και το χρέος των PIIGS.
Μετά από μια περίοδο ελεύθερων κινήσεων οι εθνικές τράπεζες θα πρέπει να επανακεφαλαιοποιηθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις (αφού για παράδειγμα η αξία του Ελληνικού και του Ισπανικού χρέους που θα κρατάει στα χέρια της η Γερμανία θα έχει εξανεμιστεί), οι συναλλαγματικές ισοτιμίες θα μπορούσαν να παγώσουν εκ νέου, και το ευρώ να γίνει ένα νόμισμα αναφοράς για το διεθνές εμπόριο μεταξύ των χωρών της Ευρώπης και μεταξύ της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ απαγορεύει τα ελλείμματα, τα οποία σήμερα είναι ελλείμματα του δημόσιου τομέα. Αυτή η αλλαγή θα τα μετέτρεπε σε εμπορικά ελλείμματα τα οποία θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με μια υποτίμηση σε περιπτώσεις επίμονων καταστάσεων.
Το σύστημα αυτό θα επανέφερε τους τρείς άξονες εθνικής πολιτικής που το Ευρώ απαγόρευσε: Διακύμανση των συναλλαγματικών ισοτιμιών, δημοσιονομική πολιτική και διαφορική νομισματική πολιτική. Επιπλέον θα μείωνε δραστικά τα χρέη που αυτή τη στιγμή παραλύουν τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα στα PIIGS.
Αυτή η αλλαγή θα μπορούσε να γίνει σε συνεννόηση ή ακόμα και μετά την «Μετριοπαθή Πρόταση» των Γιάννη Βαρουφάκη και Stuart Holland την οποία υποστηρίζουν εδώ και καιρό και μόλις πρόσφατα αναδημοσιεύτηκε από την ηλεκτρονική έκδοση των Financial Times. Σύμφωνα με αυτή θα ομόλογα που έχουν εκδοθεί από τα κράτη θα μετατραπούν σε ομόλογα εκδομένα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέχρι το 60% του εθνικού ΑΕΠ όπως επιτρέπεται στην Συνθήκη του Μάαστριχτ. Αυτά τα ομόλογα θα συνεχίσουν να εξυπηρετούνται από τα σχετικά με αυτά κράτη αλλά με τα επιτόκια της ΕΚΤ και έτσι η αξία αυτών των ομολόγων θα πέσει δραματικά.
Αυτό το πρόγραμμα μετατροπής ομολόγων, που δεν περιλαμβάνει νομισματοποίηση του χρέους θα προκαλέσει μεγάλη πτώση επιτοκίων στις πληττόμενες από την κρίση χώρες χωρίς ταυτόχρονη αύξηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων που πληρώνει η Γερμανία (όσο η Γερμανία δεν εγγυάται το πρόγραμμα).
Θα συμβεί τίποτα από όλα αυτά; Η τρέχουσα πολιτική συγκυρία στην Ευρώπη δείχνει πως όχι. Ωστόσο τα αδιέξοδα έχουν ένα τρόπο να καταρρέουν όλα μαζί όταν συμβαίνει το αδιανόητο.
Και στον θάλαμο του πλοιάρχου,
Συγκεντρώθηκαν για την γιορτή
Το κάρφωσαν με τα ατσάλινα μαχαίρια τους
Αλλά δεν μπόρεσαν να σκοτώσουν το θηρίο
Καλωσήρθατε στο Ξενοδοχείο Καλιφόρνια ...
thepressproject.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου