Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη Με ποιο διαφορετικό τρόπο θα μπορούσα να αφιερώσω τη σημερινή ημέρα στη Ποίηση και στον αγώνα κατά του Ρατσισμού? Μα να τα αγκαλιάσω καταθέτοντας μερικούς στίχους Ποιητών εμπνευσμένους από τον αγώνα κατά του ρατσισμού που στις ημέρες μας δυστυχώς είναι πιο απαραίτητος από ποτέ. Ο κίνδυνος είναι καθημερινός και η ποίηση καλείται να δώσει κι αυτή το δικό της παρόν ……Σε μια εποχή που η οικονομική κρίση τον επανέφερε ως εφιάλτη. Σε μια εποχή που η κρίση τον έβγαλε από το σεντούκι της ιστορίας, ξεχασμένο από χρόνια για να διαπλάσει συνειδήσεις και χαρακτήρες φορώντας του έναν άλλο μανδύα, τον πατριωτικό. Για να ξεγελάσει ως όφις τους διαμαρτυρόμενους και αγανακτισμένους πολίτες που νομίζουν ακολουθώντας τους ότι θα τα ισοπεδώσουν όλα. Ήρθε να αδράξει την ευκαιρία και να απλωθεί σαν φτιασιδωμένο φίδι που άλλαξε δήθεν δέρμα και να μπει στο νου των πολιτών. ……
Θα ξεκινήσω με το ποίημα του δασκάλου μου και Ποιητή Γιάννη Κουτσοχέρα ΑΣΠΡΟ ΧΕΡΙ - ΜΑΥΡΟ ΧΕΡΙ
Λευκό χέρι το ένα
ανδρικό.
Μαύρο το άλλο-
άνυδρο
πεινασμένο
κάτισχνο
με κατάμαυρη βουβή πικρία
τούτο το σκελετωμένο χέρι του παιδιού
στην Καραμοτζά της Ουγκάντα
και που πέθανε περιμένοντας και περιμένοντας
της λευκής φυλής το χρέος το υπερήμερο.
Τώρα στη λευκή παλάμη
η κατάμαυρη παλάμη του παιδιού.
Χειραψία πένθιμη συγκλονιστική
σπάταλε
-σε άσκοπες τροφές
σε πολεμικά παιχνίδια
σε πυρηνικούς πύραυλους-
και άκαρδε της άκαρδης λευκής φυλής μας αιώνα.
Ντρέπομαι.
Η ποίηση της στιγμής είναι εκπληκτική. Και δεν εννοώ την ποίηση με τη μεταφορική της σημασία, αλλά την πραγματική που έπαιξε σημαντικό ρόλο στα γεγονότα. Αυτή τη μέρα λοιπόν αξίζει να κινητοποιηθούμε με πολλούς τρόπους για όλες τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου…Με τη μοναδική πέννα των Ποιητών που ξέρει να μαστιγώνει τη ψυχή και όχι το σώμα, που ξέρει να προλαβαίνει το κακό που έρχεται στην κοινωνία και που ζει και μιλά μέσα από τους στίχους για τη χειρότερη εκδοχή του αποκλεισμού που δεν γνωρίζει σύνορα. Γιατί ο Ποιητής είναι Πολίτης του κόσμου και πιάνει τον σφυγμό μεταλλάσσοντάς τον σε κραυγή που μόνο αυτός ξέρει να χειριστεί. Ξέρει να μαστιγώνει τον κάθε είδους ρατσισμό που άνοιξε τις πόρτες στα στρατόπεδα του Νταχάου, του Άουσβιτς, στη Σιβηρική εξορία, στους Κου-Κλαξ-Κλαν στον Αμερικάνικο Νότο, ακόμη και στους σπαραγμούς του εμφυλίου πολέμου που ακόμη δεν λένε να σταματήσουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας… Ο ρατσισμός και η διάθεση αποκλεισμού του όποιου άλλου έχει στοιχειώσει κυρίως στις πιο μικρές αυτονόητες καθημερινές συμπεριφορές απέναντι στους διαφορετικούς ανθρώπους…
Εκεί είναι που δοκιμάζεται καθημερινά η ανεκτικότητα και η πραγματική ανοχή και αντοχή μας. Εκεί, οι σύγχρονοι ποιητές έχουν ηθικό χρέος να πάρουν τη σκυτάλη από τους παλαιότερους και να «προστατεύσουν» τους πολίτες. Να τους φτιάξουν τη διάθεση, να τους δώσουν τη χαρά για να δημιουργήσουν χώρο και για τον «άλλον», τον διαφορετικό που κυνηγιέται σήμερα βάναυσα επειδή είναι Εβραίος, μαύρος, γυναίκα, άνθρωποι με διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις. Να του μάθουν ότι για τη σημερινή κατάσταση που ζει, δεν φταίει ο διπλανός τους που ήρθε να ζητήσει ασφάλεια κι ένα κομμάτι ψωμί, που ζητά πολιτικό άσυλο ως κυνηγημένος από τη πατρίδα του. Να τους μάθουν ακόμη ότι δεν πρέπει να δίνονται τρόφιμα μόνο σε Έλληνες και να δημιουργούνται τράπεζες αίματος μόνο για ομοεθνείς. Πρέπει να τους απαντούν ανοικτά και πεισμωτικά.. Γιατί λησμονούν φαίνεται οι «κύριοι» ότι κάποτε αυτοί και οι οικογένειές τους βρέθηκαν κυνηγημένοι σε μια άλλη πατρίδα.. Για μένα, φταίει ο ίδιος ο πολίτης που καθόρισε τη μοίρα του στη μέχρι τώρα πορεία του στηρίζοντας τις λαθεμένες πολιτικές και μόνο αυτός…
Εδώ σας καταθέτω ένα υπέροχο ποίημα που γράφτηκε από ένα παιδί στην Αφρική και αξίζει να θυμόμαστε:
Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος
Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος
Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος
Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος
Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος
Κι όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι μαύρος
Κι εσύ λευκέ άνθρωπε
Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ
Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός
Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος
Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε
Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος
Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος
Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι
Και λες εμένα έγχρωμο;
Η Ποίηση, στη χώρα που γεννήθηκε δυστυχώς δεν έχει ακόμη τη θέση που της αξίζει. Δεν έχει ανέβει στο βάθρο των αναγνωστών ενώ την ίδια ώρα οι ξένοι έχουν στη πρώτη θέση τον Ελύτη, τον Ρίτσο, τον Καββαδία…..Ο Όμηρος είναι από τα βιβλία που συναντούμε στα χέρια Γάλλων μαθητών όταν έρχονται να επισκεφτούν τη χώρα μας…..Στη χώρα μας δυστυχώς καταλαμβάνει την τελευταία θέση των προτιμήσεων των αναγνωστών, οι δε Ποιητές αν δεν έχουν πάρει Νόμπελ-εκτός μετρημένων εξαιρέσεων-θεωρούνται κάποιοι ημίτρελλοι φαντασμένοι ή χαραμοφάηδες που δεν έχουν τι να κάνουν. Σίγουρα όχι σοβαροί άνθρωποι για σοβαρά πράγματα. Κι ακόμη όταν βλέπουν ανθρώπους που κρατούν βιβλία Ποίησης στο λεωφορείο, στο πάρκο ή σε μια τράπεζα την ώρα της αναμονής , κουνούν αποδοκιμαστικά το κεφάλι τους.. Η Παιδεία του Νεοέλληνα και η κατανόηση μέχρι εκεί φτάνει.
Πώς αλήθεια θα πάρει όμως τη θέση της η Ποίηση στο κόσμο του γρήγορου, υλικού, εύκολου πλουτισμού και ορθολογικού τρόπου σκέψης; Η Ποίηση που μιλά πέρα από τις λέξεις αλλά με λέξεις, πέρα από τη μαθηματική της γραμματικής και της λογικής σκέψης αλλά μέσα από αυτή. Είναι αυτή που σου δίνει την ελευθερία να τα χειριστείς όλα αυτά στη μορφή που πραγματικά πρέπει να έχουν τα πράγματα. Που μιλά με τις εικόνες ,με τη φαντασία μας, με τη ψυχή και το ασυνείδητό μας. Ποίηση μπορεί να υπάρχει πέρα από ένα χαρτί με λέξεις, μπορεί να υπάρχει στον τρόπο που σκεφτόμαστε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, στον τρόπο που δημιουργούμε τη ζωή μας.
Εμείς οι Έλληνες, που στη χώρα μας είδαν το πρώτο φως ο Όμηρος και η ερωτική Σαπφώ, στην χώρα που γέννησε τον Γιάννη Ρίτσο, τον Γεώργιο Σεφέρη, τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Κώστα Βάρναλη, τον Κωστή Παλαμά, τον Γιάννη Κουτσοχέρα, τη Κική Δημουλά ,τη Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Μάνο Ελευθερίου, τον Νίκο Καζαντζάκη, τον Ιάκωβο Καμπανέλλη και άλλους πολλούς αναρίθμητους ποιητές και στιχουργούς, επώνυμους και ανώνυμους, πάντα μπορούμε, γνωρίζουμε, αρκεί να θέλουμε να βρίσκουμε εξόδους από τη βαθιά κρίση που μας δημιούργησαν οι «κυβερνήτες». Που η ίδια η κοινωνία επέλεξε. Η λαθεμένη τροπή των πραγμάτων δεν πρέπει να μας συγκρατεί αλλά να συνεχίζει να μας οδηγεί μέσα από τη τέχνη στην Άνοιξη της ζωής μας.
Για την Ποίηση λοιπόν που δίνει πνοή, είναι η ίδια ζωή και δημιουργία και για τον ρατσισμό θα πρέπει να εκφράσουμε την ανάγκη μας για συλλογικότητα και αλλαγές στη ζωή μας με μία ποιητική δια-μαρτυρία. Θα πρέπει να εκφραστούμε διαμαρτυρόμενοι στις πλατείες και να διαβαστούν ποιήματα δίνοντας παλμό, ορμή και συγκίνηση. Θα πρέπει να βγάλουμε την κραυγή εκείνη ενάντια στον ρατσισμό και την κακομεταχείριση. Να ελευθερωθούμε!.
Είναι πλέον αναγκαίο να βγει ο κόσμος στους δρόμους και να διαβάσει Ελύτη, Βάρναλη, Μπρεχτ…….Τότε ίσως κάποιο μήνυμα σταλεί στην Ευρώπη ότι η Ελλάδα αντιστέκεται…
Άνθρωποι ...για το δίκιο του Ανθρώπου Ορθωθείτε!!
«Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν τσιγγάνος.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν κομμουνιστής.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν Εβραίος.
Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου