Ο Μιχάλης Ράπτης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 24 Αυγούστου του 1911. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και αργότερα στη Σορβόννη. Από μαθητής ακόμα συνταράσσεται από την Οκτωβριανή Επανάσταση και εμπνέεται από την πολιτική προσωπικότητα του Λέοντα Τρότσκι, ενός μεγαλοφυούς και χαρισματικού πολιτικού που αποτελούσε μία από τις ηγετικές μορφές του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ).
Εκείνη την εποχή η Γαλλία αποτελεί το διεθνές κέντρο του τροτσκιστικού κινήματος. Το Διεθνιστικό Κομμουνιστικό Κόμμα (PCI) αποτελούσε το αντίπαλο δέος του -σταλινικού- Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας (PCF), και είχε καταφέρει να συνασπίσει την πλειοψηφία της κομμουνιστικής αριστεράς της χώρας στους κόλπους του. Ο Ράπτης εκείνη την εποχή λαμβάνει το όνομα με το οποίο έμελλε να γράψει την δικιά του ιστορία στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα:Μισέλ Πάμπλο.
Ο Πάμπλο φεύγει από τη Γαλλία και επιστρέφει προσωρινά στην Ελλάδα. Εκεί συναντά τον κομμουνιστή ηγέτη Παντελή Πουλιόπουλο (Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ που αποπέμφθηκε από το κόμμα λόγω των τροτσκιστικών του ιδεών) και ιδρύουν την ΟΚΔΕ, η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα.
Η ΟΚΔΕ την δεκαετία του 40 και του 50 ανέδειξε σπουδαία πολιτικά πρόσωπα που διέγραψαν λαμπρή εθνική και διεθνή πορεία στο τροτσκιστικό κίνημα.
Η δικτατορία του Μεταξά τον βρήκε στην Ελλάδα και τον εκτόπισε άμεσα στην Φολέγανδρο. Στην εξορία γνώρισε την μετέπειτα σύζυγό του και μαζί απέδρασαν και διέφυγαν στο Παρίσι. Εκεί αποκατάστησε την σχέση του με τους τροτσκιστές και με την τέταρτη διεθνή. Μόλις ξεπέρασε τα προβλήματα υγείας που του προξένησε η εξορία επαναδραστηριοποιήθηκε στις τάξεις της διεθνούς. Κατόρθωσε να γίνει γραμματέας του Ευρωπαϊκού και του Διεθνούς γραφείου της Τετάρτης Διεθνούς το 1944 (εναρκτήριο έτος της παντοδυναμίας του). Γνωρίζει τον Κορνήλιο Καστοριάδη και τον Κλοντ Λεφόρ και τους γαλουχεί στις ριζοσπαστικές θέσεις του Τροτσκισμού.
Υπήρξε ένας από τους πρώτους τροτσκιστές διανοούμενους που υποστήριξε ότι τα ανατολικά καθεστώτα αποτελούν διαστρεβλώσεις εργατικών κρατών. Τις θέσεις αυτές τις ενστερνίστηκαν και ο Καστοριάδης και ο Λεφόρ και ίδρυσαν την εσωτερική τάση στο PCI, Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα.
Ο Πάμπλο υπήρξε επίσης ο εισηγητής της θεωρίας του εισοδισμού. Επειδή έβλεπε ότι το τροτσκισμός άρχισε να αποτελεί την μειοψηφική τάση στο κομμουνιστικό κίνημα, επέβαλλε στους τροτσκιστές να εισχωρήσουν στα υπάρχοντα σοσιαλδημοκρατικά και σταλινικά κομμουνιστικά κόμματα των χωρών τους. Αυτή η θεωρία συνεχίζει να ισχύει σε πολλούς τροτσκιστικούς κύκλους ανά τον κόσμο μέχρι και σήμερα. Στην Ελλάδα αυτή η ιδέα έπαψε να υφίσταται από το 1980 περίπου, την χρονιά που διαγράφηκαν και οι τελευταίοι τροτσκιστές από το ΠΑΣΟΚ.
Το 1953 τελειώνει η περίοδος της παντοδυναμίας του. Η τετάρτη διεθνής διασπάται. Το μήλον της έριδος είναι ο ίδιος ο γραμματέας της, ο Πάμπλο. Μισήθηκε λόγω των εξουσιών που είχε μαζέψει και κατηγορήθηκε -όχι και άδικα- για σταλινικές μεθόδους. Οι παμπλιστές συνέχισαν να ελέγχουν πολλά κόμματα σε Ευρώπη και Λατινική Αμερική.
Υποστηρίζοντας την Αλγερινή Επανάσταση, οι παμπλιστές συμμετείχαν σε ένα δίκτυο λαθρεμπορίας όπλων και παραχαραγμένων χρημάτων, για βοήθεια σε επαναστατημένους λαούς, για το οποίο ο Ράπτης συνελήφθη από τις ολλανδικές αρχές και τιμωρήθηκε με 15μηνη φυλάκιση.
Το 1963 η Τέταρτη Διεθνής επανενώθηκε και ένας από τους όρους της ένωσης αποτελούσε η απομάκρυνση από οποιαδήποτε θέση του Πάμπλο. Σταμάτησε κάθε δραστηριότητα αλλά τελικά κατόρθωσε να εκλέγει στο Διεθνές Γραφείο της οργάνωσης με την στήριξη του -ιδρυμένου από τους οπαδούς του- Αφρικανικού Γραφείου. Τελικά διεγράφη οριστικά το 1965.
Από το 1965 ακολουθεί εντελώς προσωπική πορεία. Γίνεται σύμβουλος του αλγερινού προέδρου Αχμέντ Μπεν Μπελά μέχρι την ανατροπή του από στρατιωτικό πραξικόπημα. Φεύγει για τη Χιλή όπου βοηθά τον Σαλβαδόρ Αλιέντε (μέχρι την ανατροπή του από τον Πινοσέτ). Στην μεταπολίτευση επιστρέφει στην Ελλάδα και συνδέεται στενά με τον Ανδρέα Παπανδρέου (γνωρίζονταν από τα πολύ νεανικά τους χρόνια). Την ίδια εποχή ιδρύει την Επαναστατική Μαρξιστική Τάση αλλά δεν καταφέρνει να συσπειρώσει σημαντικό αριθμό οπαδών. Προς το τέλος της ζωής του κατηγορήθηκε από συντρόφους του για εθνικιστική διολίσθηση, αφού υποστήριξε τον Μιλόσεβιτς και τον Κάρατζιτς.
Πέθανε στις 17 Φεβρουαρίου του 1996 στην Αθήνα. Η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη. Ο Πάμπλο είναι από τα λίγα πρόσωπα που έχει φανατικούς οπαδούς αλλά και φανατικούς εχθρούς εντός του τροτσκιστικού κινήματος, αποτελώντας μέχρι και σήμερα σημείο αμφιλεγόμενο για το κομμουνιστικό κίνημα.
Η δικτατορία του Μεταξά τον βρήκε στην Ελλάδα και τον εκτόπισε άμεσα στην Φολέγανδρο. Στην εξορία γνώρισε την μετέπειτα σύζυγό του και μαζί απέδρασαν και διέφυγαν στο Παρίσι. Εκεί αποκατάστησε την σχέση του με τους τροτσκιστές και με την τέταρτη διεθνή. Μόλις ξεπέρασε τα προβλήματα υγείας που του προξένησε η εξορία επαναδραστηριοποιήθηκε στις τάξεις της διεθνούς. Κατόρθωσε να γίνει γραμματέας του Ευρωπαϊκού και του Διεθνούς γραφείου της Τετάρτης Διεθνούς το 1944 (εναρκτήριο έτος της παντοδυναμίας του). Γνωρίζει τον Κορνήλιο Καστοριάδη και τον Κλοντ Λεφόρ και τους γαλουχεί στις ριζοσπαστικές θέσεις του Τροτσκισμού.
Υπήρξε ένας από τους πρώτους τροτσκιστές διανοούμενους που υποστήριξε ότι τα ανατολικά καθεστώτα αποτελούν διαστρεβλώσεις εργατικών κρατών. Τις θέσεις αυτές τις ενστερνίστηκαν και ο Καστοριάδης και ο Λεφόρ και ίδρυσαν την εσωτερική τάση στο PCI, Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα.
Ο Πάμπλο υπήρξε επίσης ο εισηγητής της θεωρίας του εισοδισμού. Επειδή έβλεπε ότι το τροτσκισμός άρχισε να αποτελεί την μειοψηφική τάση στο κομμουνιστικό κίνημα, επέβαλλε στους τροτσκιστές να εισχωρήσουν στα υπάρχοντα σοσιαλδημοκρατικά και σταλινικά κομμουνιστικά κόμματα των χωρών τους. Αυτή η θεωρία συνεχίζει να ισχύει σε πολλούς τροτσκιστικούς κύκλους ανά τον κόσμο μέχρι και σήμερα. Στην Ελλάδα αυτή η ιδέα έπαψε να υφίσταται από το 1980 περίπου, την χρονιά που διαγράφηκαν και οι τελευταίοι τροτσκιστές από το ΠΑΣΟΚ.
Το 1953 τελειώνει η περίοδος της παντοδυναμίας του. Η τετάρτη διεθνής διασπάται. Το μήλον της έριδος είναι ο ίδιος ο γραμματέας της, ο Πάμπλο. Μισήθηκε λόγω των εξουσιών που είχε μαζέψει και κατηγορήθηκε -όχι και άδικα- για σταλινικές μεθόδους. Οι παμπλιστές συνέχισαν να ελέγχουν πολλά κόμματα σε Ευρώπη και Λατινική Αμερική.
Υποστηρίζοντας την Αλγερινή Επανάσταση, οι παμπλιστές συμμετείχαν σε ένα δίκτυο λαθρεμπορίας όπλων και παραχαραγμένων χρημάτων, για βοήθεια σε επαναστατημένους λαούς, για το οποίο ο Ράπτης συνελήφθη από τις ολλανδικές αρχές και τιμωρήθηκε με 15μηνη φυλάκιση.
Το 1963 η Τέταρτη Διεθνής επανενώθηκε και ένας από τους όρους της ένωσης αποτελούσε η απομάκρυνση από οποιαδήποτε θέση του Πάμπλο. Σταμάτησε κάθε δραστηριότητα αλλά τελικά κατόρθωσε να εκλέγει στο Διεθνές Γραφείο της οργάνωσης με την στήριξη του -ιδρυμένου από τους οπαδούς του- Αφρικανικού Γραφείου. Τελικά διεγράφη οριστικά το 1965.
Από το 1965 ακολουθεί εντελώς προσωπική πορεία. Γίνεται σύμβουλος του αλγερινού προέδρου Αχμέντ Μπεν Μπελά μέχρι την ανατροπή του από στρατιωτικό πραξικόπημα. Φεύγει για τη Χιλή όπου βοηθά τον Σαλβαδόρ Αλιέντε (μέχρι την ανατροπή του από τον Πινοσέτ). Στην μεταπολίτευση επιστρέφει στην Ελλάδα και συνδέεται στενά με τον Ανδρέα Παπανδρέου (γνωρίζονταν από τα πολύ νεανικά τους χρόνια). Την ίδια εποχή ιδρύει την Επαναστατική Μαρξιστική Τάση αλλά δεν καταφέρνει να συσπειρώσει σημαντικό αριθμό οπαδών. Προς το τέλος της ζωής του κατηγορήθηκε από συντρόφους του για εθνικιστική διολίσθηση, αφού υποστήριξε τον Μιλόσεβιτς και τον Κάρατζιτς.
Πέθανε στις 17 Φεβρουαρίου του 1996 στην Αθήνα. Η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη. Ο Πάμπλο είναι από τα λίγα πρόσωπα που έχει φανατικούς οπαδούς αλλά και φανατικούς εχθρούς εντός του τροτσκιστικού κινήματος, αποτελώντας μέχρι και σήμερα σημείο αμφιλεγόμενο για το κομμουνιστικό κίνημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου