Τη συνέντευξη πήρε ο Γιώργος Πιέρρος
Όταν ο παλμός της παιδείας ηχεί πιο δυνατά από ποτέ, τη στιγμή που τα κοινωνικά decibel χτυπούν κόκκινο, ο ρόλος του παρατηρητή δεν μας αρκεί. Το ecoleft αποφάσισε να έρθει κοντά στην ακαδημαϊκή κοινότητα προκειμένου να ακούσει και να μεταφέρει τη φωνή του πανεπιστημίου μέσα από εκπροσώπους του που αποφεύγουν τις κραυγές αλλά και την υποταγή του δημόσιου χαρακτήρα του. Ο κύκλος συναντήσεων μας ξεκινά με τον Θοδωρή Παπαθεοδώρου πρύτανη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και καθηγητή αντεγκληματικής πολιτικής, προσωπικότητα διεθνούς αναγνώρισης τόσο για το πολύπτυχο συγγραφικό του έργο με επίκεντρο τις νομικές επιστήμες αλλά και την κοινωνία. Εξίσου όμως για την γεμάτη διακρίσεις διαδρομή του στον χώρο της παιδείας με μια από τις κορυφαίες εκείνη της απονομής του ακαδημαϊκού φοίνικα από την Δημοκρατία της Γαλλίας. Ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα μας και απάντησε για όλα όσα κλονίζουν τα θεμέλια του δημοσίου Πανεπιστημίου.
Ο νόμος που ψηφίσθηκε για τα Πανεπιστήμια θα κάνει τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά διαφορετική από τις άλλες;
Θ.Π.Π. : Αναμφίβολα, η ψήφιση του νέου νόμου αλλάζει τα δεδομένα στη λειτουργία του Πανεπιστημίου. Ουσιαστικά, μετά από τριάντα χρόνια εφαρμογής του νόμου-πλαισίου του 1982 , εισάγεται ένα άλλο μοντέλο ακαδημαϊκής οργάνωσης. Στα θετικά στοιχεία του νέου νόμου καταχωρίζονται η ύπαρξη Οργανισμού του Ιδρύματος, η οργάνωση των σπουδών στο επίπεδο της Σχολής, η αξιολόγηση και η λογοδοσία, καθώς και η εκλογή του Πρύτανη από την ακαδημαϊκή κοινότητα του κάθε Ιδρύματος. Ωστόσο, τα αρνητικά στοιχεία και οι αντιφάσεις υπερτερούν: η απουσία οποιασδήποτε πρόβλεψης για την έρευνα στο Πανεπιστήμιο, η συρρίκνωση έως και κατάργηση της αντιπροσώπευσης των φοιτητών της στα συλλογικά όργανα, η de jure κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, η εισαγωγή διαρχίας στη διοίκηση του Ιδρύματος (Πρύτανης-Συμβούλιο με επικάλυψη αρμοδιοτήτων), ο διορισμός Κοσμητόρων από το Συμβούλιο του Ιδρύματος, η σύγχυση της ένταξης των φοιτητών μεταξύ Τμήματος, Σχολής, και Προγράμματος Σπουδών, η ρευστοποίηση του περιεχομένου των Σπουδών κ.α.
Εμπεριέχεται ακαδημαϊκό όραμα στη λεγόμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση;
Θ.Π.Π. : Δεν ξέρω αν υπάρχει όραμα, είναι πρόδηλο όμως ότι ο νόμος διακατέχεται από μία καχυποψία προς την πανεπιστημιακή κοινότητα, από μία βούληση συρρίκνωσης της συμμετοχής και της αντιπροσώπευσης, και από μία προσπάθεια επιβολής ιεραρχικών μοντέλων ακαδημαϊκής οργάνωσης. Λείπει, σε κάθε περίπτωση, το όραμα για την ενίσχυση της ποιότητας του περιεχομένου των σπουδών και την ισχυροποίηση των πτυχίων.
Η εισαγωγή προϋποθέσεων για τη χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων καταργεί το δημόσιο χαρακτήρα της παιδείας;
Θ.Π.Π. : Έχω τοποθετηθεί κατ’ επανάληψη ότι το ζήτημα της αξιολόγησης των Ιδρυμάτων είναι κομβικό στοιχείο της ανάπτυξης τους. Μπορεί να συνδέεται με τη χρηματοδότηση, αλλά κατά τρόπο αντίστροφο από αυτόν που υπονοεί ο νόμος. Μία αξιολόγηση δεν μπορεί να είναι τιμωρητική. Αξιολόγηση σημαίνει ότι όταν εντοπίζονται αδυναμίες, η χρηματοδότηση πρέπει να τέτοια ώστε να βελτιώνουν την κατάσταση και όχι να «τιμωρούν» το πανεπιστήμιο με περικοπή χρηματοδότησης. Το ζητούμενο σήμερα είναι μία γενναία επένδυση στην ανώτατη εκπαίδευση με κριτήρια μετρήσιμα και αξιολογήσιμα, αλλά κυρίως με βάση την ανάπτυξη των πανεπιστημίων. Η χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων είναι συνταγματική υποχρέωση του Κράτους.
Ποια είναι η άποψή σας για το νέο μοντέλο διοίκησης;
Θ.Π.Π. : Νομίζω ότι είναι «πολυμορφικό», στηρίζεται πλέον σε διαφορετικά σώματα και όργανα αρμοδιότητας και πάντως εισάγει τη διαρχία μεταξύ Πρύτανη και Συμβουλίου Ιδρύματος.. Οι αντιφάσεις είναι πολλές: ο Πρύτανης εκλέγεται από την ακαδημαϊκή κοινότητα, οι αντιπρυτάνεις δεν εκλέγονται, αλλά ορίζονται από τον Πρύτανη, οι Κοσμήτορες δεν εκλέγονται από τα μέλη ΔΕΠ της Σχολής, αλλά επιλέγονται από το Συμβούλιο, οι Κοσμήτορες καλούνται να ασκήσουν ευρύτατες αρμοδιότητες στο πλαίσιο της Σχολής, αλλά δεν έχουν τη νομιμοποίηση της ακαδημαϊκής κοινότητας. Το μοντέλο αυτού του νόμου ήταν εξ’ αρχής ιεραρχικό και ολιγαρχικό. Κάμθηκε μόνο από την εκλογή του Πρύτανη. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι το Πανεπιστήμιο θα λειτουργεί βάσει του Οργανισμού του. Στις ρυθμίσεις του Οργανισμού του κάθε ιδρύματος, η πανεπιστημιακή κοινότητα πρέπει να επαναφέρει και να ισχυροποιήσει τις δημοκρατικές διαδικασίες που θα διασφαλίζουν τη συμμετοχή και την αντιπροσώπευση.
Ποια η γνώμη σας για ταχύρρυθμα προγράμματα σπουδών;
Θ.Π.Π. : Είναι απλό: τα ταχύρρυθμα προγράμματα σπουδών, στην ουσία τα καταρτισιακά προγράμματα και ιδιαίτερα τα τριετή προγράμματα ουδέποτε αποτέλεσαν αντικείμενο διαλόγου μεταξύ των Πανεπιστημίων ή μεταξύ των Πανεπιστημίων ή της Συνόδου Πρυτάνεων και του Υπουργείου. Δεν είναι αυτά η βασική αποστολή των Πανεπιστημίων, αλλά η διδασκαλία και η έρευνα. Αυτές θα πρέπει να αναδείξουμε, χωρίς εκπτωτικές λογικές στην ποιότητα των Σπουδών και στην ισχύ των Πτυχίων.
Το άσυλο εκπέμπει sos;
Θ.Π.Π. : Δεν συμφωνώ με την κατάργησή του. Σας παραπέμπω σε άρθρο μου, που είχατε την καλοσύνη να φιλοξενήσετε πριν λίγες μέρες. Όμως, τονίζω ότι είναι ευθύνη της πανεπιστημιακής κοινότητας να προστατέψει και να προασπίσει με δημοκρατική νομιμοποίηση της συμμετοχής και της ευθύνης το εθιμικό πλέον άσυλο, που παραμένει κεκτημένο της Δημοκρατίας και κομμάτι της ακαδημαϊκής παράδοσης.
Οι εταιρείες χωρούν στα ιδρύματα;
Θ.Π.Π. : Τα Πανεπιστήμια, μέσω των συλλογικών οργάνων τους και τις Επιτροπές Ερευνών μπορούν να αξιοποιούν το παραγόμενο επιστημονικό προϊόν και να συνδέουν τη γνώση με την κοινωνία και την οικονομία.. Η συνεργασία με το ιδιωτικό τομέα είναι δυνατή, μόνο όταν υπάρχει διαφάνεια έλεγχος και λογοδοσία. Kαι πάνω από όλα επιστημονική ευθύνη και ακαδημαϊκή ηθική. Τα πανεπιστήμια δεν θα γίνουν εταιρείες, ούτε οι εταιρείες μπορούν να υπαγορεύουν τις πολιτικές έρευνας στα Πανεπιστήμια
«Δημόσια και δωρεάν παιδεία για όλους»
Κάθε αγαθό που δεν υπερασπίζουμε, χάνεται. Ο δημόσιος χαρακτήρας της ανώτατης παιδείας είναι το μέλλον της νέας γενιάς στην υπηρεσία της κοινωνίας, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης και κοινωνικών ανισοτήτων. Δεν είναι απλό σύνθημα, αλλά δημόσια οφειλή της πολιτικής και του κοινωνικού κράτους απέναντι στην ελληνική κοινωνία. Επομένως, σήμερα περισσότερο από χθες χρειάζεται να αγωνισθούμε για την υπεράσπιση και την ανάδειξη του δημόσιου Πανεπιστήμιου.
Το ecoleft ευχαριστεί θερμά τον Θοδωρή Παπαθεοδώρου και τον αποχαιρετά με την φράση του Ρήγα Βελεστινλή από τα Δίκαια του ανθρώπου: «Εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου