του Αντώνη Γαλανόπουλου
«Είναι σε όλους γνωστό, ότι ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, στήριξε (σ.σ. τον Παπανδρέου), επί ζημία του, την κυβέρνησή του και προσωπικά τον ίδιο, με μόνο γνώμονα τις παραδόσεις και τους ιστορικούς δεσμούς των εφημερίδων του Οργανισμού με την δημοκρατική παράταξη». Σταύρος Ψυχάρης
Πέρα από τις όποιες εξηγήσεις έδωσε ο Ψυχάρης μετά τις καταγγελίες του Γιώργου Παπανδρέου στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, η παραπάνω δήλωση είναι η πλέον σημαντική από τα δυο άρθρα που δημοσίευσε εν είδει αντεπίθεσης.
Όχι βέβαια γιατί μας αποκάλυψε κάποιο μυστικό. Η κομματική λειτουργιά των κατεστημένων, των εναλλακτικών, των μικρών και των μεγάλων εφημερίδων στην Ελλάδα είναι τόσο εμφανής και αποδεκτή από το αναγνωστικό κοινό (εφόσον κι αυτό επιλέγει τα αναγνώσματα του με το ίδιο κριτήριο) που μόνο η θεσμοθέτηση της λείπει. Ούτε φυσικά θα συζητήσουμε εδώ για την έλλειψη της αντικειμενικότητας που παραδέχεται ευθαρσώς ο πρόεδρος του ΔΟΛ. Παρενθετικά στις εκκλήσεις για αντικειμενικότητα, η καλύτερη απάντηση είναι το άρθρο του Umberto Eko «Η ψευδαίσθηση της αλήθειας».
Το ενδιαφέρον είναι το πώς έχει αντιληφθεί ιστορικά το συγκρότημα Λαμπράκη τις σχέσεις του με τη δημοκρατική παράταξη. Οι «ιστορικοί δεσμοί» του Ψυχάρη είναι η πλέον αθώα διατύπωση. Το συγκρότημα Λαμπράκη δεν διατηρούσε σχέσεις, δεν επέλεξε να προβάλλει τις θέσεις της δημοκρατικής παράταξης όπως αυτή εκφράστηκε παλαιότερα από την Ένωση Κέντρου και το ΠΑΣΟΚ, αλλά αντίθετα έκανε σαφή την επιθυμία του να ελέγξει, να χειραγωγήσει την παράταξη με εξωτερικές κι εσωτερικές παρεμβάσεις σε κάθε διαθέσιμη ευκαιρία.
Εδώ βέβαια ανακύπτει το ζήτημα της ιστορικής μνήμης για μας τους οπαδούς και συμ-μέτοχους της δημοκρατικής παράταξης. Όταν σε κάθε μετάβαση, στηρίζοντας τις εκδόσεις του ΔΟΛ, επιτρέπαμε τη συνέχιση της πολιτικής του επιρροής. Οπαδοί, ψηφοφόροι και στελέχη κάθε βεληνεκούς έμαθαν να παπαγαλίζουν πέντε τσιτάτα του Ανδρέα Παπανδρέου για να κερδίσουν την αποδοχή ή ένα ζωηρό χειροκρότημα. Οι περισσότεροι όμως αγνόησαν την πολιτική του παρακαταθήκη. Πόσοι έχουν μάθει τον Ανδρέα Παπανδρέου μέσα από την αρθρογραφία του στο Monthly Review που τα πρώτα χρόνια του ΠΑΣΟΚ μοιραζόταν από τις οργανώσεις του κόμματος και πόσοι νομίζουν ότι τον έμαθαν μέσα από τα ένθετα αφιερώματα του Βήματος και των Νέων στις επετείους θανάτου του;
Δυο γενιές ψηφοφόρων και στελεχών επέτρεψαν στον ΔΟΛ να συνθέσει την ιστορία της δημοκρατικής παράταξης όπως συνέφερε τον ίδιο τον οργανισμό. Κι αυτό είναι ασφαλώς η κορυφή του παγόβουνου στην ιδεολογική αλλοίωση του χώρου ιστορικά αλλά είναι κι ενδεικτικό της στρεβλής διαδικασίας πολιτικοποίησης της βάσης και των στελεχών που εξηγεί τα ελλιπή αντανακλαστικά που παρουσιάζουν αμφότεροι κατά τη διάρκεια της τελευταίας, μοιραίας για το μέλλον της δημοκρατικής παράταξης, διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.
Ας ξετυλίξουμε τώρα, όσο μπορούμε, το κουβάρι των παρεμβάσεων του Συγκροτήματος. Πρώτη και βασική πηγή το βιβλίο «Η δημοκρατία στο απόσπασμα». Χιλιάδες φίλοι του ΠΑΣΟΚ επαίρονται για την ανάγνωση του και τον αντιδικτατορικό αγώνα του Ανδρέα που περιγράφεται από τον ίδιο στις σελίδες του βιβλίου. Ελάχιστοι θυμούνται τη παρουσία του Συγκροτήματος Λαμπράκη…
Μερικά παραδείγματα:
«Τις πρωινές ώρες της 5ης Αυγούστου καταψηφίστηκε η κυβέρνηση Νόβα με 166 ψήφους κατά και 131υπερ. Αμέσως σχεδόν άρχισε η προετοιμασία του επόμενου βασιλικού πραξικοπήματος. Ο εκδότης του Βήματος και των Νέων Χρήστος Λαμπράκης ετοίμαζε την επόμενη φάση σε στενή συνεργασία με τον εκδότη της Μακεδονίας Γιάννη Βελλίδη.»
«Στις 9 Αυγούστου συνήλθε η κοινοβουλευτική ομάδα της Ένωσης Κέντρου στην αίθουσα της λέσχης του κόμματος στην οδό Χρήστου Λαδά απέναντι από τα γραφεία του δημοσιογραφικού συγκροτήματος Λαμπράκη. Έξω από τη λέσχη είχαν συγκεντρωθεί 10000 αθηναίοι. Μετά στράφηκαν προς τα γραφεία του Βήματος βρίζοντας και βάζοντας φωτιά στα φύλλα των εφημερίδων του Λαμπράκη. Είχαν μυριστεί το βρόμικο παιχνίδι που έπαιζε ο Λαμπράκης.»
«Μου είπε πως τον είχε επισκεφτεί ο Λαμπράκης και του είχε αξιώσει να μου απαγορεύσει να περιοδεύω τη χώρα και να βγάζω λόγους.»
«Η ομάδα των βουλευτών που επηρεαζόταν άμεσα από τον Λαμπράκη αποτελούσε το ένα τέταρτο περίπου της κοινοβουλευτικής ομάδας της Ένωσης Κέντρου. Θα μπορούσε λοιπόν άνετα να χτυπήσει και πάλι ο Λαμπράκης όταν θα το καλούσαν οι περιστάσεις. Με βάση το ρόλο που είχε παίξει ο Λαμπράκης μα και τη δύναμη που διέθετε, ήταν φυσικό να θεωρείται ο ουσιαστικός αρχηγός της κεντροδεξιάς μέσα στο κόμμα.»
Όλα αυτά δεν θα τα βρείτε στα δεκάδες αφιερώματα του Βήματος για τον Ανδρέα Παπανδρέου. Εκεί υπάρχει μόνο ο κακός τύπος της Δεξιάς. Τα παραπάνω αποτελούν και μια απάντηση στους αδαείς, αθεράπευτα ΓΑΠικους που θεωρούν τον Γιώργο Παπανδρέου τον μόνο πολιτικό που κατονόμασε και τα έβαλε με τον ΔΟΛ.
Ας περάσουμε τώρα σε πιο σύγχρονα γεγονότα και στις σχέσεις ΓΑΠ-ΔΟΛ.
Το 2007 ο Γιώργος Παπανδρέου στήριξε την προεκλογική εκστρατεία του για πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στην «επίθεση στα συμφέροντα». Και το Βήμα έκανε ότι περνούσε από το χέρι του για να τον βοηθήσει…
Ο Γιώργος Παπανδρέου κέρδισε αυτή τη μάχη κυρίως χάρη σε αυτή την υπόσχεση της σύγκρουσης, της κάθαρσης, της αυτονομίας. Τη πρώτη από μια σειρά κενών υποσχέσεων που στη συνέχεια τον οδήγησαν στη πρωθυπουργία της χώρας.
Για να φέρουμε λίγο στη μνήμη μας όσα έλεγε ο πρώην πρωθυπουργός:
«Και ο τρόπος που ενεπλάκησαν τα μεγάλα συμφέροντα και τα εκδοτικά συγκροτήματα στις εσωτερικές μας διαδικασίες επιβεβαιώνει την ανάγκη δημοκρατικού και κοινωνικού ελέγχου των Μ.Μ.Ε.»
«Απαιτούμε όμως ότι και ο κάθε επιχειρηματίας ή το όποιο Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης να σέβεται και την δικιά μας αυτονομία. Αφέντες στο κεφάλι μας ούτε δέχομαι, ούτε δεχόμαστε!»
Όλοι ήξεραν ότι μιλούσε για τον ΔΟΛ, όλοι κοιτούσαν προς τη πλευρά του Βαγγέλη Βενιζέλου, πολλοί μιλούν ακόμη και τώρα για ομάδα κατευθυνόμενων βουλευτών που «ανήκουν» στον ΔΟΛ. Ας μην κρυβόμαστε κι εσείς τους ξέρετε… Οι ομοιότητες είναι εκπληκτικές. Ένα συγκρότημα, ένας αντίπαλος. Τα δημοσιεύματα και τα παρακλάδια στο εσωτερικό.
Το 2009 όμως, μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές, ο πρόεδρος του ΔΟΛ είχε παραχωρήσει στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ το χώρο του κύριου άρθρου του «Βήματος της Κυριακής», που παραδοσιακά ανήκει στον ίδιο και εκφράζει τη θέση μιας εφημερίδας!
Ο Γιώργος Παπανδρέου έπρεπε να φτάσει στη σημερινή του κατάσταση, στο φάσμα της πολιτικής ανυπαρξίας, για να «ανακαλύψει» για δεύτερη φορά τα συμφέροντα.
Αυτό που δεν έχουμε καταλάβει ακόμα είναι ότι τα «Συμφέροντα» έχουν τα δικά τους συμφέροντα. Τα εκδοτικά συγκροτήματα δεν υποστηρίζουν κόμματα κι ιδεολογίες. Τα μεγάλα συγκροτήματα αποτελούν τα ίδια ιδεολογικά μπλοκ εξουσίας. Σε στηρίζουν όταν και για όσο εξυπηρετείς τις (ανήθικες) αξίες τους, τις (ανίερες) αρχές τους. Απολύτως ενδεικτική η μεταστροφή της Καθημερινής που από ναυαρχίδα της Δεξιάς, τώρα στηρίζει μετά μανίας το «μεταρρυθμιστικό» ΠΑΣΟΚ. Τα ελληνικά εκδοτικά συγκροτήματα δεν είναι μαγαζιά ενημέρωσης, αλλά παραμάγαζα βιομηχάνων κι εφοπλιστών, που χρησιμοποιούνται καταλλήλως για να στηρίζουν τις κύριες επιχειρηματικές δραστηριοτητές τους.
Τέλος, έχουν γίνει αρκετές αναλύσεις στο γιατί ο Γιώργος Παπανδρέου δεν συγκρούστηκε με τα συμφέροντα όταν πήρε την εξουσία. Ο,τι κι αν έχει γραφτεί δεν μπορεί να πλησιάζει τόσο την αλήθεια όσο το παρακάτω απόσπασμα από την συνέντευξη του στο περιοδικό Profil που τον επέλεξε ως άνθρωπο της χρονιάς:
«Ο παππούς μου αγωνίστηκε για την ελευθερία και έγινε τρεις φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων, όμως, φυλακίστηκε έξι φορές, μία φορά παρά λίγο να εκτελεστεί. Ο πατέρας μου επίσης διετέλεσε τρείς φορές πρωθυπουργός, φυλακίστηκε δύο φορές από το στρατό, βασανίστηκε και αργότερα εξορίστηκε. Βίωσα σαν παιδί τη χούντα: Ένας στρατιώτης μου έβαλε το πιστόλι στον κρόταφο. Έτσι έμαθα πώς είναι να αλλάζουν τα πράγματα από τη μια μέρα στην άλλη. Ίσως γι' αυτό έχω μια πολύ φιλοσοφημένη θεώρηση της πολιτικής: Αγωνίζομαι μέχρι εκεί που μου επιτρέπεται.»
afterhistory.
«Είναι σε όλους γνωστό, ότι ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, στήριξε (σ.σ. τον Παπανδρέου), επί ζημία του, την κυβέρνησή του και προσωπικά τον ίδιο, με μόνο γνώμονα τις παραδόσεις και τους ιστορικούς δεσμούς των εφημερίδων του Οργανισμού με την δημοκρατική παράταξη». Σταύρος Ψυχάρης
Πέρα από τις όποιες εξηγήσεις έδωσε ο Ψυχάρης μετά τις καταγγελίες του Γιώργου Παπανδρέου στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, η παραπάνω δήλωση είναι η πλέον σημαντική από τα δυο άρθρα που δημοσίευσε εν είδει αντεπίθεσης.
Όχι βέβαια γιατί μας αποκάλυψε κάποιο μυστικό. Η κομματική λειτουργιά των κατεστημένων, των εναλλακτικών, των μικρών και των μεγάλων εφημερίδων στην Ελλάδα είναι τόσο εμφανής και αποδεκτή από το αναγνωστικό κοινό (εφόσον κι αυτό επιλέγει τα αναγνώσματα του με το ίδιο κριτήριο) που μόνο η θεσμοθέτηση της λείπει. Ούτε φυσικά θα συζητήσουμε εδώ για την έλλειψη της αντικειμενικότητας που παραδέχεται ευθαρσώς ο πρόεδρος του ΔΟΛ. Παρενθετικά στις εκκλήσεις για αντικειμενικότητα, η καλύτερη απάντηση είναι το άρθρο του Umberto Eko «Η ψευδαίσθηση της αλήθειας».
Το ενδιαφέρον είναι το πώς έχει αντιληφθεί ιστορικά το συγκρότημα Λαμπράκη τις σχέσεις του με τη δημοκρατική παράταξη. Οι «ιστορικοί δεσμοί» του Ψυχάρη είναι η πλέον αθώα διατύπωση. Το συγκρότημα Λαμπράκη δεν διατηρούσε σχέσεις, δεν επέλεξε να προβάλλει τις θέσεις της δημοκρατικής παράταξης όπως αυτή εκφράστηκε παλαιότερα από την Ένωση Κέντρου και το ΠΑΣΟΚ, αλλά αντίθετα έκανε σαφή την επιθυμία του να ελέγξει, να χειραγωγήσει την παράταξη με εξωτερικές κι εσωτερικές παρεμβάσεις σε κάθε διαθέσιμη ευκαιρία.
Εδώ βέβαια ανακύπτει το ζήτημα της ιστορικής μνήμης για μας τους οπαδούς και συμ-μέτοχους της δημοκρατικής παράταξης. Όταν σε κάθε μετάβαση, στηρίζοντας τις εκδόσεις του ΔΟΛ, επιτρέπαμε τη συνέχιση της πολιτικής του επιρροής. Οπαδοί, ψηφοφόροι και στελέχη κάθε βεληνεκούς έμαθαν να παπαγαλίζουν πέντε τσιτάτα του Ανδρέα Παπανδρέου για να κερδίσουν την αποδοχή ή ένα ζωηρό χειροκρότημα. Οι περισσότεροι όμως αγνόησαν την πολιτική του παρακαταθήκη. Πόσοι έχουν μάθει τον Ανδρέα Παπανδρέου μέσα από την αρθρογραφία του στο Monthly Review που τα πρώτα χρόνια του ΠΑΣΟΚ μοιραζόταν από τις οργανώσεις του κόμματος και πόσοι νομίζουν ότι τον έμαθαν μέσα από τα ένθετα αφιερώματα του Βήματος και των Νέων στις επετείους θανάτου του;
Δυο γενιές ψηφοφόρων και στελεχών επέτρεψαν στον ΔΟΛ να συνθέσει την ιστορία της δημοκρατικής παράταξης όπως συνέφερε τον ίδιο τον οργανισμό. Κι αυτό είναι ασφαλώς η κορυφή του παγόβουνου στην ιδεολογική αλλοίωση του χώρου ιστορικά αλλά είναι κι ενδεικτικό της στρεβλής διαδικασίας πολιτικοποίησης της βάσης και των στελεχών που εξηγεί τα ελλιπή αντανακλαστικά που παρουσιάζουν αμφότεροι κατά τη διάρκεια της τελευταίας, μοιραίας για το μέλλον της δημοκρατικής παράταξης, διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.
Ας ξετυλίξουμε τώρα, όσο μπορούμε, το κουβάρι των παρεμβάσεων του Συγκροτήματος. Πρώτη και βασική πηγή το βιβλίο «Η δημοκρατία στο απόσπασμα». Χιλιάδες φίλοι του ΠΑΣΟΚ επαίρονται για την ανάγνωση του και τον αντιδικτατορικό αγώνα του Ανδρέα που περιγράφεται από τον ίδιο στις σελίδες του βιβλίου. Ελάχιστοι θυμούνται τη παρουσία του Συγκροτήματος Λαμπράκη…
Μερικά παραδείγματα:
«Τις πρωινές ώρες της 5ης Αυγούστου καταψηφίστηκε η κυβέρνηση Νόβα με 166 ψήφους κατά και 131υπερ. Αμέσως σχεδόν άρχισε η προετοιμασία του επόμενου βασιλικού πραξικοπήματος. Ο εκδότης του Βήματος και των Νέων Χρήστος Λαμπράκης ετοίμαζε την επόμενη φάση σε στενή συνεργασία με τον εκδότη της Μακεδονίας Γιάννη Βελλίδη.»
«Στις 9 Αυγούστου συνήλθε η κοινοβουλευτική ομάδα της Ένωσης Κέντρου στην αίθουσα της λέσχης του κόμματος στην οδό Χρήστου Λαδά απέναντι από τα γραφεία του δημοσιογραφικού συγκροτήματος Λαμπράκη. Έξω από τη λέσχη είχαν συγκεντρωθεί 10000 αθηναίοι. Μετά στράφηκαν προς τα γραφεία του Βήματος βρίζοντας και βάζοντας φωτιά στα φύλλα των εφημερίδων του Λαμπράκη. Είχαν μυριστεί το βρόμικο παιχνίδι που έπαιζε ο Λαμπράκης.»
«Μου είπε πως τον είχε επισκεφτεί ο Λαμπράκης και του είχε αξιώσει να μου απαγορεύσει να περιοδεύω τη χώρα και να βγάζω λόγους.»
«Η ομάδα των βουλευτών που επηρεαζόταν άμεσα από τον Λαμπράκη αποτελούσε το ένα τέταρτο περίπου της κοινοβουλευτικής ομάδας της Ένωσης Κέντρου. Θα μπορούσε λοιπόν άνετα να χτυπήσει και πάλι ο Λαμπράκης όταν θα το καλούσαν οι περιστάσεις. Με βάση το ρόλο που είχε παίξει ο Λαμπράκης μα και τη δύναμη που διέθετε, ήταν φυσικό να θεωρείται ο ουσιαστικός αρχηγός της κεντροδεξιάς μέσα στο κόμμα.»
Όλα αυτά δεν θα τα βρείτε στα δεκάδες αφιερώματα του Βήματος για τον Ανδρέα Παπανδρέου. Εκεί υπάρχει μόνο ο κακός τύπος της Δεξιάς. Τα παραπάνω αποτελούν και μια απάντηση στους αδαείς, αθεράπευτα ΓΑΠικους που θεωρούν τον Γιώργο Παπανδρέου τον μόνο πολιτικό που κατονόμασε και τα έβαλε με τον ΔΟΛ.
Ας περάσουμε τώρα σε πιο σύγχρονα γεγονότα και στις σχέσεις ΓΑΠ-ΔΟΛ.
Το 2007 ο Γιώργος Παπανδρέου στήριξε την προεκλογική εκστρατεία του για πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στην «επίθεση στα συμφέροντα». Και το Βήμα έκανε ότι περνούσε από το χέρι του για να τον βοηθήσει…
Ο Γιώργος Παπανδρέου κέρδισε αυτή τη μάχη κυρίως χάρη σε αυτή την υπόσχεση της σύγκρουσης, της κάθαρσης, της αυτονομίας. Τη πρώτη από μια σειρά κενών υποσχέσεων που στη συνέχεια τον οδήγησαν στη πρωθυπουργία της χώρας.
Για να φέρουμε λίγο στη μνήμη μας όσα έλεγε ο πρώην πρωθυπουργός:
«Και ο τρόπος που ενεπλάκησαν τα μεγάλα συμφέροντα και τα εκδοτικά συγκροτήματα στις εσωτερικές μας διαδικασίες επιβεβαιώνει την ανάγκη δημοκρατικού και κοινωνικού ελέγχου των Μ.Μ.Ε.»
«Απαιτούμε όμως ότι και ο κάθε επιχειρηματίας ή το όποιο Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης να σέβεται και την δικιά μας αυτονομία. Αφέντες στο κεφάλι μας ούτε δέχομαι, ούτε δεχόμαστε!»
Όλοι ήξεραν ότι μιλούσε για τον ΔΟΛ, όλοι κοιτούσαν προς τη πλευρά του Βαγγέλη Βενιζέλου, πολλοί μιλούν ακόμη και τώρα για ομάδα κατευθυνόμενων βουλευτών που «ανήκουν» στον ΔΟΛ. Ας μην κρυβόμαστε κι εσείς τους ξέρετε… Οι ομοιότητες είναι εκπληκτικές. Ένα συγκρότημα, ένας αντίπαλος. Τα δημοσιεύματα και τα παρακλάδια στο εσωτερικό.
Το 2009 όμως, μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές, ο πρόεδρος του ΔΟΛ είχε παραχωρήσει στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ το χώρο του κύριου άρθρου του «Βήματος της Κυριακής», που παραδοσιακά ανήκει στον ίδιο και εκφράζει τη θέση μιας εφημερίδας!
Ο Γιώργος Παπανδρέου έπρεπε να φτάσει στη σημερινή του κατάσταση, στο φάσμα της πολιτικής ανυπαρξίας, για να «ανακαλύψει» για δεύτερη φορά τα συμφέροντα.
Αυτό που δεν έχουμε καταλάβει ακόμα είναι ότι τα «Συμφέροντα» έχουν τα δικά τους συμφέροντα. Τα εκδοτικά συγκροτήματα δεν υποστηρίζουν κόμματα κι ιδεολογίες. Τα μεγάλα συγκροτήματα αποτελούν τα ίδια ιδεολογικά μπλοκ εξουσίας. Σε στηρίζουν όταν και για όσο εξυπηρετείς τις (ανήθικες) αξίες τους, τις (ανίερες) αρχές τους. Απολύτως ενδεικτική η μεταστροφή της Καθημερινής που από ναυαρχίδα της Δεξιάς, τώρα στηρίζει μετά μανίας το «μεταρρυθμιστικό» ΠΑΣΟΚ. Τα ελληνικά εκδοτικά συγκροτήματα δεν είναι μαγαζιά ενημέρωσης, αλλά παραμάγαζα βιομηχάνων κι εφοπλιστών, που χρησιμοποιούνται καταλλήλως για να στηρίζουν τις κύριες επιχειρηματικές δραστηριοτητές τους.
Τέλος, έχουν γίνει αρκετές αναλύσεις στο γιατί ο Γιώργος Παπανδρέου δεν συγκρούστηκε με τα συμφέροντα όταν πήρε την εξουσία. Ο,τι κι αν έχει γραφτεί δεν μπορεί να πλησιάζει τόσο την αλήθεια όσο το παρακάτω απόσπασμα από την συνέντευξη του στο περιοδικό Profil που τον επέλεξε ως άνθρωπο της χρονιάς:
«Ο παππούς μου αγωνίστηκε για την ελευθερία και έγινε τρεις φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων, όμως, φυλακίστηκε έξι φορές, μία φορά παρά λίγο να εκτελεστεί. Ο πατέρας μου επίσης διετέλεσε τρείς φορές πρωθυπουργός, φυλακίστηκε δύο φορές από το στρατό, βασανίστηκε και αργότερα εξορίστηκε. Βίωσα σαν παιδί τη χούντα: Ένας στρατιώτης μου έβαλε το πιστόλι στον κρόταφο. Έτσι έμαθα πώς είναι να αλλάζουν τα πράγματα από τη μια μέρα στην άλλη. Ίσως γι' αυτό έχω μια πολύ φιλοσοφημένη θεώρηση της πολιτικής: Αγωνίζομαι μέχρι εκεί που μου επιτρέπεται.»
afterhistory.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου