Γυρνάμε ολοταχώς στη δεκαετία του 1940. Του Γιώργου Παναγιωτάκη

Η συμβουλή του θείου μου: «Πρόσεχε κακομοίρη μου! Να μην λες πέρα δώθε τι ψηφίζεις». Αυτή τη συμβουλή μου έδινε πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση ένας θείος μου, ο οποίος είχε τραβήξει πολλά επειδή γνώριζαν οι λάθος άνθρωποι τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Εγώ του εξηγούσα ότι αυτά ήταν πια παρελθόν και ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε. «Καλά, κάνε όπως καταλαβαίνεις. Μην πεις μετά όμως ότι δεν σου τα είπα», έκλεινε τη συζήτηση.
Ο θείος έχει πεθάνει εδώ και χρόνια. Αυτές τις μέρες όμως φέρνω συχνά στο μυαλό μου τη συμβουλή του. Και πώς μην τον κάνω;
Τελευταία, βλέπω όλο και πιο συχνά φίλους να είναι στα μαχαίρια για κάποιο θέμα οικονομολογικού ενδιαφέροντος ή για ένα άρθρο του κ. Βαρουφάκη. Πολλοί μιλούν για εκτελεστικά αποσπάσματα στο Γουδή, κρεμάλες στο Σύνταγμα, ίσως και καρμανιόλες στην πλατεία Κλαυθμώνος. Άλλοι πάλι, προτιμούν να δίνουν διαλέξεις περί ορθολογισμού και συλλογικής ευθύνης, βαδίζοντας δίπλα από άστεγους και πεινασμένους –άλλου τύπου βία αυτή.

Όροι όπως δοσίλογοι, αστικός τύπος, ελεύθεροι σκοπευτές, έχουν ξεθαφτεί από το μπαούλο και σερβίρονται φόρα παρτίδα. Για να μη μιλήσω για τους ναζιστικούς χαιρετισμούς στις γειτονιές, τους θαλάμους αερίων στις πλατείες, τις ουρές στα συσσίτια, τα γκέτο, τα στρατόπεδα και όλα τα άλλα που κάνουν τη ζωή μας να μοιάζει με ταινία εποχής του Τζέιμς Πάρις –και μάλιστα δίχως καν να ελπίζουμε ότι στο φινάλε ο Πρέκας θα ανατινάξει την Κομαντατούρ και θα μας σώσει.

Τι δεν θα ψηφίσω
Μια και γυρνάμε, λοιπόν, ολοταχώς στη δεκαετία του 1940, θα προτιμήσω να ακολουθήσω τη συμβουλή του μακαρίτη και δεν θα πω δημόσια τι θα ψηφίσω.
Θα τολμήσω όμως να πω τι δεν θα ψηφίσω.
Καταρχάς μου είναι αδύνατον να ψηφίσω τα κόμματα που έχουν την βασική ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση. Αυτά που εξακολουθούν να αλλάζουν μονομερώς τους όρους του κοινωνικού συμβολαίου, δίχως όμως ποτέ να πειράξουν την πελατεία τους. Αφήστε που με απωθούν τα μάτια των ηγετών τους, διοπτροφόρα ή μη, έτσι όπως γυαλίζουν από τον αχαλίνωτο πόθο για εξουσία...
Αποκλείονται επίσης τα κόμματα που βασίζονται στα δημαγωγία, τη συνομωσιολογία και στον καιροσκοπισμό. Μουλωχτοί νοσταλγοί της εθνοσωτήριου επαναστάσεως, μάστορες της κυβίστησης και της κολοτούμπας ή καλοταϊσμένοι «ανεξάρτητοι» πολιτευτές που φαίνεται ότι μας θεωρούν εντελώς «καμένους», θα δουν τα ψηφοδέλτιά τους να γίνονται σημειωματάρια (δεν είναι καιρός για να αγοράζουμε μπλοκάκια).
Φυσικά, αποκλείω όλα τα κόμματα που προπαγανδίζουν ξεδιάντροπα το κοινωνικό ή το φυλετικό μίσος και την καταστροφή για την καταστροφή, καθώς και όλα τα «ανέκδοτα». Δεν είναι καιρός για χαβαλέ ούτε το βασικό μας μέλημα, είναι να κατεβάζουμε τσάμπα ταινίες.

Το μεγάλο ερώτημα
Ανάμεσα στα κόμματα που απέμειναν και που, θεωρητικά, θα μπορούσα να ψηφίσω, υπάρχουν «μνημονιακά», «αντιμνημονιακά» και κάποια...ντεμί. Όμως αυτό που διακυβεύεται στις εκλογές της 6ης Μαϊου δεν είναι, κατά τη γνώμη μου μόνο το αν θα μείνουμε στο ευρώ ή θα γυρίσουμε στη δραχμή, ούτε το αν θα κηρύξουμε μονομερή στάση πληρωμών ή θα τηρήσουμε ευλαβικά τους όρους του μνημονίου. Χωρίς να είμαι οικονομολόγος, φαντάζομαι ότι υπάρχει τρόπος να εξαθλιωθούμε και σε ευρώ και σε δραχμή. Υπάρχει τρόπος να φάμε τις σάρκες μας και με μνημόνιο και χωρίς μνημόνιο. Και βέβαια η ύπαρξη ενός λαού, ενός έθνους όπως θέλετε πείτε το, δεν αρχίζει και τελειώνει σε ένα νόμισμα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα κάνουμε το πρώτο βήμα για να ανακτήσουμε το θάρρος και την αξιοπρέπειά μας. Αν την επόμενη μέρα θα υπάρχει θέληση για αντίσταση και απόδοση δικαιοσύνης. Αν θα στήσουμε -σαν κοινωνία, σαν ομάδες, σαν άτομα- ένα δίχτυ προστασίας για εκείνους, τους όλο και περισσότερους, που δεν θα έχουν στον ήλιο μοίρα. Αν θα απαλλαγούμε από τις κάθε λογής μειοψηφίες που μας κάθονται στο σβέρκο. Αν θα υπάρχει αλληλεγγύη και όρεξη για δημιουργία μέσα στα χαλάσματα.
Και, το σημαντικότερο, αν θα αρχίσει να αχνοφαίνεται ένα όραμα, διαφορετικό από το νεοπλουτίστικο, που ακολουθήσαμε αποχαυνωμένοι τόσα χρόνια. Μια καινούρια συλλογική αφήγηση που θα συνθέσει ένα μυθιστόρημα με καλό -ή έστω με ενδιαφέρον- τέλος.-
Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης
---
Ο Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης είναι συγγραφέας.
Έχει γράψει μεταξύ άλλων τα εφηβικά-νεανικά μυθιστορήματα: "Το μυστικό της Άτυχης Πέστροφας ή η Βίβλος της Αμφιβολίας" (2008) και "Μικρόκοσμος" (2011) καθώς και τη σειρά παιδικών βιβλίων "Αταξίες στην Τάξη". Τα βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος.
Έχει εργαστεί στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Κείμενα και κινηματογραφικές κριτικές του δημοσιεύονται σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Τον τελευταίο καιρό συνεργάζεται με τον ιστότοπο www.altcine.gr.
tvxs.