Ανδρέας Γιάλλουρος
Η Ε.Ε είναι μια οικογένεια 27
Ευρωπαϊκών χωρών οι οποίες έχουν ενωθεί οικονομικά και πολιτικά και
έχουν δεσμευτεί να συνεργάζονται για την ειρήνη, την ελευθερία και την
δημοκρατία. Τα 27 «κράτη – μέλη» της Ε.Ε αποτελούν ξεχωριστές κρατικές
οντότητες και δεσμεύονται από τις ίδιες θεμελιώδης αξίες: την ειρήνη,
τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και το σεβασμό των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων. Στην Ε.Ε υπάρχει επίσης και μια ενιαία αγορά, με ένα κοινό
νόμισμα, το ευρώ. Στα πλαίσια της κοινής αγοράς έχουμε την ελεύθερη
διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, ανθρώπων και κεφαλαίων. Αναμφισβήτητα η Ε.Ε
αποτελεί ένα τεράστιο συνονθύλευμα διαφορετικών κρατών – μελών με
διαφορετικές παραδόσεις και γλώσσες αλλά με κοινές αξίες και στόχους. Η
Ε.Ε και τα θεσμικά της όργανα έχουν καθήκον να υπερασπίζονται αυτές τις
αξίες και να προωθούν τη συνεργασία μεταξύ των μελών της Ευρώπης,
επιδιώκοντας την ενότητα, ενώ ταυτόχρονα διαφυλάσσουν τη διαφορετικότητα
και διασφαλίζουν ότι οι αποφάσεις που θα λαμβάνονται θα είναι προς
όφελος των πολιτών της.
Το εγχείρημα της Ε.Ε έχει της ιστορικές
του ρίζες στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η ιδέα γεννήθηκε με κύριο στόχο
την αποφυγή ενός παρόμοιου καταστροφικού για την ανθρωπότητα πολέμου.
Από το 1950 όπου διατυπώθηκε η ιδέα της Ε.Ε, μέχρι και σήμερα είχαμε έξι
διευρύνσεις. Έτσι φτάσαμε στο σημείο σήμερα η Ε.Ε να αριθμεί 27 κράτη –
μέλη και να καλύπτει σήμερα ένα μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής ηπείρου,
από τον Αρκτικό κύκλο μέχρι τη Μεσόγειο Θάλασσα και από τον Ατλαντικό
Ωκεανό μέχρι το Αιγαίο Πέλαγος. Από το Μάιο του 2004 η Κυπριακή
Δημοκρατία, παρά το συνεχιζόμενο πρόβλημα εισβολής και κατοχής εδαφών
της από την Τουρκία, αποτελεί πλήρες μέλος της Ε.Ε.
Λαμβάνοντας τα πιο πάνω υπόψη, μπορεί να
λεχθεί ότι η Διεύρυνση αποτελεί ύψιστο στρατηγικό στόχο για την Ευρώπη
και το μέλλον της. Η Διεύρυνση μπορεί να οριστεί ως η διαδικασία κατά
την οποία οι χώρες προσχωρούν στην Ε.Ε. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η
Ε.Ε είναι ανοικτή προς οποιαδήποτε Ευρωπαϊκή χώρα πληρεί τα
δημοκρατικά, πολιτικά και οικονομικά κριτήρια για ένταξη και είναι
έτοιμη να δεχτεί εξολοκλήρου το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και να υπογράψει τις
ιδρυτικές συνθήκες. Μάλιστα σύμφωνα με το Άρθρο 237 της Συνθήκης της
Ρώμης «κάθε ευρωπαϊκό κράτος μπορεί να ζητήσει να γίνει μέλος της
Κοινότητας». Επίσης σύμφωνα με το Άρθρο ΣΤ της θεμελιώδους Συνθήκης του
Μάαστριχ απαραίτητος όρος για την ένταξη ενός κράτους αποτελεί η
δημοκρατική αρχή διακυβέρνησης του κράτους.
To 1993, μετά το αίτημα πρώην
Κομμουνιστικών Κρατών να προσχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, το
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθόρισε τρία κριτήρια τα οποία θα πρέπει να πληρεί
ένα υποψήφιο κράτος. Καταρχάς τα πολιτικά κριτήρια κατά τα οποία ένα
υποψήφιο κράτος θα πρέπει να έχει σταθερούς πολιτικούς θεσμούς που να
εγγυούνται στο ακέραιο τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τη διασφάλιση
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και την προστασία των μειονοτήτων. Από
την άλλη ένα υποψήφιο κράτος πρέπει να τηρεί και τα οικονομικά κριτήρια
δηλαδή να έχει λειτουργική οικονομία της αγοράς και να μπορεί να
αντεπεξέλθει επιτυχώς στις απαιτήσεις της ελεύθερης κοινής Ευρωπαϊκής
οικονομίας και στις ανταγωνιστικές πιέσεις. Τέλος πολύ σημαντικά για
την ένταξη ενός υποψήφιου κράτους αποτελούν και τα νομικά κριτήρια όπου
καθορίζουν την ικανότητα ανάληψης των υποχρεώσεων του μέλους,
συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης.
Τα υποψήφια κράτη θα πρέπει να διαθέτουν δημόσια διοίκηση ικανή να
εφαρμόζει και να διαχειρίζεται τη νομοθεσία της ΕΕ στην πράξη.
Όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω η Κύπρος
από το Μάιο του 2004 αποτελεί πλήρες μέλος της μεγάλης Ευρωπαϊκής
οικογένειας. Ωστόσο το πολιτικό status που επικρατεί στο νησί, προσδίδει
μια σημαντική ιδιαιτερότητα της Κύπρου έναντι στους Ευρωπαίους εταίρους
της. Συγκεκριμένα το 1974, η Τουρκία διεκπεραίωσε τους διαχρονικούς της
στόχους και πραγματοποίησε στρατιωτική εισβολή στο κυρίαρχο και
ανεξάρτητο Κυπριακό κράτος. Από τότε το νησί μοιράστηκε σε 2 μέρη. Το
βόρειο τμήμα του νησιού τελεί υπό παράνομη εισβολή και κατοχή από την
κατοχική Τουρκία. Επίσης η Τουρκία σε πολλές περιπτώσεις λειτούργησε
αποσχιστηκά και καταπάτησε βάναυσα τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου
αφού ανακήρυξε μονομερώς την ίδρυση της λεγόμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας
της Βόρειας Κύπρου», το 1983. Επίσης διατηρεί πολυάριθμο κατοχικό και
πλήρως εξοπλισμένο στρατό και συνεχίζει να εποικίζει μέχρι και σήμερα
της κατεχόμενες περιοχές με Τούρκους πολίτες. Είναι πασιφανές ότι από το
2004, το Κυπριακό πρόβλημα μπορεί να χαρακτηριστεί και ως πρόβλημα της
Ευρωπαϊκής Ένωσης αφού η κατοχική Τουρκία, η οποία από τον Οκτώβριο του
2005 διαπραγματεύεται το Ευρωπαϊκό της μέλλον, καταστρατηγεί βάναυσα το
Ευρωπαϊκό κεκτημένο και παραβιάζει έντονα το Ευρωπαϊκό Δίκαιο ενός
πλήρους κράτους μέλους της Ε.Ε της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στα τέλη Μαρτίου του 2004, ο τότε Γ.Γ
των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν και μετά από μια δίχρονη διεργασία επίλυσης
του Κυπριακού, έφερε ενώπιον των δύο κοινοτήτων το Σχέδιο Ανάν 5 όπου
κατατέθηκε προς έγκριση ή απόρριψη ενώπιον των πολιτών στις 24 Απριλίου
2004, στα πλαίσια δύο ταυτόχρονων δημοψηφισμάτων στις δύο κοινότητες.
Κύριος στόχος του Γενικού Γραμματέα αλλά και πολλών άλλων Ευρωπαίων
αξιωματούχων, όπως του τότε Επιτρόπου Διεύρυνσης Γκίντερ Φερχόιγκεν ήταν
η επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος στη βάση του σχεδίου Ανάν, πριν την
ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε την 1η Μαΐου 2004 (μια εβδομάδα μετά τη
διεξαγωγή του δημοψηφίσματος). Η μεγάλη πλειοψηφία των Ε/Κ απορρίπτει το
σχέδιο (75,83%), ενώ οι Τ/Κ το αποδέχονται (64,90%).
Οι Ε/Κ φαίνεται ότι καταψήφισαν ένα
σχέδιο το οποίο το χαρακτήριζαν ως άδικο και ετεροβαρές και σε πολλές
περιπτώσεις ως ρατσιστικό σχέδιο που παραβίαζε τις δημοκρατικές αρχές,
τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Οι Ε/Κ
ψηφοφόροι ισχυρίζονται πως έχουν ψηφίσει ενάντια σε αυτό το σχέδιο των
Ηνωμένων Εθνών, διότι σύμφωνα με αυτό η Τουρκία διατηρούσε τα επεμβατικά
της δικαιώματα, δηλαδή τα ίδια δικαιώματα που επικαλέστηκε για να
εισβάλει στο νησί το 1974. Αυτό το σχέδιο επέτρεπε επίσης στην Τουρκία
να διατηρήσει ένα αξιοσημείωτο μέρος των στρατευμάτων της στο νησί
(6000). Επιπλέον, σύμφωνα με τους Ε/Κ, το σχέδιο δεν επέτρεπε συνολικά
παρά μόνο στους μισούς από τους Ε/Κ πρόσφυγες να επιστρέψουν στα βόρεια
του νησιού ενώ δε θα μπορούσαν να επανακτήσουν παρά μόνο ένα μικρό μέρος
από τις περιουσίες τους στο έδαφος που θα παρέμενε υπό τουρκοκυπριακή
διοίκηση (28% του νησιού). Επιπρόσθετα, στο σχέδιο, δεν υπήρχε κανένα
σύστημα απέλασης των εποίκων, τους οποίους η Τουρκία έφερε παράνομα στο
νησί, κάτι που έθετε σε κίνδυνο το δημογραφικό ισοζύγιο του νησιού.
Τέλος, σύμφωνα με τους Ε/Κ ψηφοφόρους, το σχέδιο προέβλεπε τη θέσπιση
μιας ομοσπονδίας εύθραυστης και μη λειτουργικής στο πλαίσιο της οποίας η
λήψη αποφάσεων αποτελούσε μια περίπλοκη διαδικασία. Με το σχέδιο Ανάν
θα είχαμε την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη μετατροπή της
πλειοψηφίας του πληθυσμού ( οι Ε/Κ αποτελούν το 80% του πληθυσμού ενώ οι
Τ/Κ το 20% του πληθυσμού) σε μειοψηφία στα όργανα της λήψης των
αποφάσεων. Επίσης μια μέρα μετά το δημοψήφισμα ο τέως Πρόεδρος της
Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος τόνισε ότι σχέδιο ενίσχυε τη
διζωνικότητα στη βάση εθνοτικών και φυλετικών χαρακτηριστικών και
διαιωνιζόταν ο εθνικός διαχωρισμός, ενώ παράλληλα, προβλέπονταν μόνιμες
παρεκκλίσεις από το κοινοτικό κεκτημένο.
Η διεθνής κοινή γνώμη και οι εκπρόσωποί
της καθώς και πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απογοητεύτηκαν και οι Ε/Κ
κατηγορήθηκαν τότε πως δεν ήθελαν την επίλυση του προβλήματος , αλλά
επιδίωκαν μόνο να επωφεληθούν της θέσεως ισχύος τους μετά την εξασφάλιση
της ένταξης τους στην Ε.Ε. Τότε ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος εξήγησε κατ’
επανάληψη ότι οι Ε/Κ απέρριψαν όχι μια λύση του Κυπριακού αλλά τη
συγκεκριμένη προτεινόμενη λύση.
Μετά τη διάρρευση τηλεγραφημάτων στο
Wikileaks φάνηκε ξεκάθαρα πως οι Αμερικάνοι και οι Ευρωπαίοι με
επικεφαλής τον τότε Επίτροπο Διεύρυνσης Γκ. Φερχόιγκεν επιθυμούσαν
διακαώς την τιμωρία των Ε/Κ μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν. Με απλά
λόγια ο επίτροπος Διεύρυνσης Γκ. Φερχοιγκεν ο οποίος ήταν ο αρμόδιος για
τη διαφύλαξη της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της προστασίας των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήθελε να τιμωρήσει τους Ε/Κ για τη δημοκρατική
τους απόφαση να απορρίψουν ένα σχέδιο λύσης που το χαρακτήριζαν ως
αντιδημοκρατικό, άδικο και που παραβίαζε το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο και τα
ανθρώπινα δικαιώματα ενός κράτους που από την 1η Μαΐου έγινε πλήρες
μέλος της Ε.Ε. Σύμφωνα με τα Wikileaks οι Ευρωπαίοι με επικεφαλής τον
Φερχόιγκεν και σε πλήρη συνεννόηση με τους Αμερικάνους αναζητούσαν τρόπο
για να επικαλεστούν το άρθρο 7 της Συνθήκης της ΕΕ προκειµένου να
αναστείλουν το δικαίωµα ψήφου της Κυπριακής Δηµοκρατίας στο Ευρωπαϊκό
Συµβούλιο. Επίσης σύμφωνα με τα τηλεγραφήματα μια µέρα πριν από το
δηµοψήφισµα στην Κύπρο και το αναµενόµενο «όχι» των Ελληνοκυπρίων, σε
εµπιστευτικό τηλεγράφημα αναφέρεται ότι µε την επικείµενη ένταξη της
Κυπριακής Δηµοκρατίας στην ΕΕ οι Ευρωπαίοι δεν έχουν πια τρόπους για να
ενθαρρύνουν το “ναι”. Ούτε καν, όπως τονίζεται στα τηλεγραφήματα, την
άνευ προηγουµένου ενεργοποίηση του άρθρου 7 της Συνθήκης της Νίκαιας, µε
βάση την ακραία εκδοχή του οποίου η Ε.Ε µπορεί να στερήσει το δικαίωµα
ψήφου από ένα κράτος-µέλος στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο. Με απλά λόγια πολλοί
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι με επικεφαλής των κατά τα άλλα προστάτη και
θεματοφύλακα της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Γκ.
Φερχόιγκεν ήθελαν να στερήσουν από την Κυπριακή Δημοκρατία, ένα πλήρες
μέλος της Ε.Ε, το δικαίωμα ψήφου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικαλούμενοι
παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (!). Επίσης μέσα από τα
τηλεγραφήματα φαίνεται ξεκάθαρα συνεννόηση των Αμερικανών με τους
Ευρωπαίους να ασκηθεί πίεση στους Ελληνοκυπρίους να δεχθούν το σχέδιο
Ανάν, κυρίως από Ευρωπαίους αξιωματούχους όπως ο επίτροπος αρμόδιος για
τη Διεύρυνση Γκίντερ Φερχόιγκεν.
Κατά το πρόσφατο παρελθόν είχαμε και μια
άκρως απαράδεκτη και ντροπιαστική δήλωση του νυν Επιτρόπου Διεύρυνσης
Στέφαν Φούλε. Η δήλωση μπορεί να χαρακτηριστεί ως άκρως αντιφατική αφού
ντροπιάζει την Ευρώπη της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας. Ο Στ. Φούλε
δήλωσε ότι η Ε.Ε κάνει τα στραβά μάτια στην Τουρκία και δεν την πιέζει
να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι της Ε.Ε. Ο κύριος λόγος αυτής
της απαράδεκτης δήλωσης είναι για να τιμωρηθούν οι Ε/Κ για την αρνητική
τους στάση στο σχέδιο Ανάν αλλά και για να επιβραβεύσουν τη Τουρκία για
το ‘’ναι’’ σε αυτή τη λύση. Ο Φούλε συνεχίζοντας τις προκλητικές του
δηλώσεις τόνισε ότι μπορεί η απόρριψη του σχεδίου Ανάν από την ε/κ
πλευρά να ήταν αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας, είχε, όμως, συνέπειες. Με άλλα λόγια οι Ε/Κ που πλέον είναι και Ευρωπαίοι πολίτες έπρεπε να τιμωρηθούν για την άσκηση των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων ως πολίτες.
Αναμφίβολα το ζήτημα της διεύρυνσης
αποτελεί απαραίτητο συστατικό της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης. Μέσα από την
διεύρυνση μπορούν να ενισχυθούν οι δημοκρατικές αρχές, οι αξίες της
Ελευθερίας και της δικαιοσύνης και να προστατευτούν τα ανθρώπινα
δικαιώματα. Μπορεί επίσης να υπάρξει και οικονομική καθώς και εμπορική
ανάπτυξη και να ανεβρεθούν θέσεις εργασίας και περισσότερες προοπτικές
για τους πολίτες. Αρμόδιος για την διεύρυνση αλλά και τη προστασία της
δημοκρατικής Ε.Ε. είναι ο εκάστοτε Επίτροπος Διεύρυνσης. Είναι όμως
εξίσου λυπηρό και άκρως αντιφατικό ο Επίτροπος Διεύρυνσης να λειτουργεί
άδικα και ενάντια στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο θέλοντας να τιμωρήσει ένα Λαό που
στο κάτω κάτω θέλησε να υπερασπιστεί την ιστορία, την αξιοπρέπεια και
το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο απορρίπτοντας ένα σχέδιο που σύμφωνα με τους Ε/Κ
παραβίαζε πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα και ερχόταν σε πλήρη αντίθεση
με τις αξίες που πρεσβεύει η Ε.Ε.
Ανδρέας Γιάλλουρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου