Τις πιο απαισιόδοξες αντιλήψεις της διάσημης Σχολής της Φραγκφούρτης για τα μέσα ενημέρωσης βάλθηκαν να επιβεβαιώσουν οι τρεις μεγάλες "θεσμικές" εφημερίδες, "Τα Νέα", "Έθνος" και "Καθημερινή", με αφορμή τη συνέντευξη του γνωστού Αμερικανού οικονομολόγου Τζέιμς Γκαλμπρέιθ στη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung. Όλως τυχαίως και οι τρεις εφημερίδες έχουν εξαφανίσει κάθε αναφορά του Αμερικανού καθηγητή στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ελπίδα για την Ελλάδα και την Ευρώπη, όπως είπε ο γνωστός οικονομολόγος, δεν υπάρχει πουθενά. Όπως δεν υπάρχει και η αναφορά του για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα: "εντυπωσιακός ως πολιτική παρουσία" κ.ά. Προφανώς και οι τρεις -περίεργη σύμπτωση- έκριναν ότι οι αναγνώστες τους δεν πρέπει να ενημερωθούν για τις απόψεις Γκαλμπρέιθ, διότι πιθανότατα θα εισαγάγουν "καινά δαιμόνια", ιδέες που φθείρουν τα χρηστά ήθη της ενημέρωσης. Δυσκολεύομαι να το πιστέψω διαβάζοντας τη συχνή αρθρογραφία τους υπέρ της ελεύθερης ενημέρωσης και τον τρόπο που κατακεραυνώνουν την ιστορική Αριστερά, ασκώντας το ιερό δικαίωμα του ελέγχου και της κριτικής. Όμως τα γεγονότα είναι πεισματάρικα και δείχνουν ότι πολλές φορές οι "θεσμοί" της ενημέρωσης έχουν τόσο ισχυρές οργανικές σχέσεις με την εξουσία, η οποία, ως γνωστόν, "φθείρει και διαφθείρει" σε βαθμό υπερθετικό.
Τι θα γινόταν αν οι αναγνώστες των τριών εφημερίδων, μαζί με το ενδιαφέρον ρεπορτάζ της "Καθημερινής" και του "Έθνους" για την Ελλάδα και την Ευρώπη -τα έγκριτα "Νέα" έθαψαν την είδηση σε δυο αράδες-, μάθαιναν και τι είπε ο Γκαλμπρέιθ για τον ΣΥΡΙΖΑ; Υποθέτω ότι θα προβληματίζονταν ως υπεύθυνοι άνθρωποι και θα συζητούσαν με το μαξιλάρι τους, κατά τη γνωστή φράση του Χαρίλαου Φλωράκη, την άποψη που διατύπωσε ο γνωστός Αμερικανός οικονομολόγος. Αν τώρα έκαναν και δεύτερες σκέψεις, δεν μπορώ να το υποστηρίξω μετά βεβαιότητος, αλλά μετά βεβαιότητος μπορώ να πω ότι αυτός καθαυτός ο προβληματισμός δεν βλάπτει τον άνθρωπο.

Θέλω να ελπίζω ότι η παράλειψη οφείλεται στην καλοκαιρινή ραστώνη, αν και η συνείδησή μου με εγκαλεί, που της επιτρέπω να κάνει τέτοιες σκέψεις εξοβελίζοντας το ενδεχόμενο χειρουργικής αποσιώπησης, λογοκρισίας κατά το κοινώς λεγόμενον. Αυτός είναι και ο λόγος που ξεκίνησα από την πιο απαισιόδοξη αντίληψη της Σχολής της Φραγκφούρτης για τα μέσα ενημέρωσης. Ιδεολογία των μέσων είναι να φτιάχνουν "απολίτικους ανθρώπους με καταναλωτική συμπεριφορά", το οποίο έχει βεβαίως τις αναλογίες του με την οργουελιανή αντίληψη περί ελέγχου της ενημέρωσης. Ωστόσο, είμαι υποχρεωμένος να πω ότι ενστερνίζομαι περισσότερο την αντίληψη του Χάξλεϊ, ότι δηλαδή ο πολίτης βομβαρδίζεται με πολλές και αντικρουόμενες πληροφορίες, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να διακρίνει ποια είναι σωστή και ποια λάθος, ποια είναι σημαντική και ποια λιγότερο σημαντική ή ευτελής. Επιπροσθέτως δε, θα έλεγα ότι οι ύστερες αντίληψεις στοχαστών της Σχολής της Φραγκφούρτης αλλά και μεταγενέστερων, ότι δηλαδή οι πολίτες επηρεάζονται μεν αλλά δεν έχουν απολέσει κάθε δυνατότητα αντίστασης στα "κείμενα" των μέσων ενημέρωσης, είναι πιο κοντά στη σημερινή πραγματικότητα.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, φαίνεται ότι στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας ενδημεί ένα "ελληνικό υβρίδιο" που συνάδει περισσότερο με το "πειραματόζωον Ελλάς". Στους "θεσμούς" της ενημέρωσης και στο κλονιζόμενο πολιτικό κατεστημένο κατάφεραν να έχουν εφαρμογή τόσο ο Όργουελ όσο και ο Χάξλεϊ. Και έλεγχος της πληροφορίας από τα μέσα ενημέρωσης και ισχυρή αμφισβήτησή τους από τους πολίτες!

Σε κάθε περίπτωση πάντως, ισχύει η ρήση του Αισχύλου: "Δεν μαθαίνει κανείς παρά τη μισή αλήθεια όταν ακούει τη μία παράταξη".

Καπάκος Σ.
ΑΥΓΗ