Έχει γίνει πλέον του συρμού να κατηγορείται η μεταπολίτευση για «μύρια όσα» με κύρια επικέντρωση τον πελατειακό χαρακτήρα του κράτους και τα μεγάλα ελλείμματα. Για να μην μιλήσουμε για τα σκάνδαλα, την πολιτική ηθική κλπ. Είναι όμως έτσι;
Κατ' αρχήν ο «κρατικός πελατειασμός» δεν είναι φαινόμενο της μεταπολίτευσης αλλά συστατικό του ιδίου του νεοελληνικού κράτους από ιδρύσεως του. Πρακτικές διορισμών και -κυρίως- εξαγοράς ψήφων με τιμές από 15 έως 20 δραχμές – δημοτικές εκλογές του 1903 – ήταν συνήθης πρακτική, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Η. Νικολακόπουλος στο θαυμάσιο βιβλίο του για τις ελληνικές εκλογές («Των εκλογών τα πάθη»). Ούτε βέβαια η διαφθορά ήταν προνόμιο της Μεταπολίτευσης όπως διάφοροι, εκ του πονηρού, θέλουν να μας πείσουν.
Κατ' αρχήν ο «κρατικός πελατειασμός» δεν είναι φαινόμενο της μεταπολίτευσης αλλά συστατικό του ιδίου του νεοελληνικού κράτους από ιδρύσεως του. Πρακτικές διορισμών και -κυρίως- εξαγοράς ψήφων με τιμές από 15 έως 20 δραχμές – δημοτικές εκλογές του 1903 – ήταν συνήθης πρακτική, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Η. Νικολακόπουλος στο θαυμάσιο βιβλίο του για τις ελληνικές εκλογές («Των εκλογών τα πάθη»). Ούτε βέβαια η διαφθορά ήταν προνόμιο της Μεταπολίτευσης όπως διάφοροι, εκ του πονηρού, θέλουν να μας πείσουν.
Ας θυμηθούμε τι έγινε με το σχέδιο Μάρσαλ μετεμφυλιακά, τι γραφεί ο Αμερικανός Πόρτερ για την περίφημη «επιχειρηματική τάξη» της Ελλάδας, το σκάνδαλο στα Βραχώδη Όρη επί Καραμανλή Senior και όχι junior, κατά την διάρκεια της οκταετίας 1955-63, το πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο Μαξ Μερτεν το 1959-60, αλλά και τα «έργα και ημέρες» της χούντας με τα σκάνδαλα Litton και Esso Pappas, το σκάνδαλο με τα σάπια κρέατα του υφυπουργού Εμπορίου της Χούντας Μπαλοπουλου αλλά και άλλα «ων ουκ εστί αριθμός».... Απλά, είναι καλό να αναφέρουμε τα κατορθώματα της Δικτατορίας σε μια εποχή ρετρό και παλαιοσυντηρητικης-ακροδεξιάς «νοσταλγίας» όπου η κατασυκοφαντημένη μεταπολίτευση υποβαθμίζεται προς χάριν ενός φαντασιακού, μυθοποιημένου και εξαγνισμένου – πλαστού φυσικά- παρελθόντος. Πέραν της διαφθοράς και των σκανδάλων όμως, τα πυρά ενός «γενικευμένου μεταπολιτευτικού αντικρατισμου» είναι οι διορισμοί της μεταπολίτευσης και η αύξηση των δημοσίων χρεών. Κριτική που δεν «συνάδει» με την πρόσφατη ιστορία μας –ειδικότερα δεκαετίες 1950 έως 1980- όταν η πλειοψηφία του ανθρώπινου δυναμικού του κράτους προερχόταν πολιτικά από την Δεξιά και μεγάλα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας ήταν «εκτός» από κοινωνική, και πολιτική άποψη. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο η κριτική που κατευθύνεται κυρίως σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, αυτήν της μεταπολίτευσης, δεν είναι απλώς ιδεολογικοποιημενη αλλά βαθύτατα ταξική. Όπως ταξική ήταν η αναγκαστική μετανάστευση των νικηφόρων δεκαετιών της ελληνικής Δεξιάς, αυτή ακριβώς που αφορούσε τους αμόρφωτους ακτήμονες αγρότες του Κιλκίς και άλλων περιοχών, αυτών ακριβώς των χωρικών που μετανάστευαν με τις άσπρες μαντήλες -των γυναικών– και τα καλάθια των πουλερικών στο Acropolis Express για Munchen και Stuttgard. Για να μην ξεχνιόμαστε...
Οι δεκαετίες της μεταπολίτευσης ήταν η εκδίκηση του Gastarbeiter, του μικροαστού («μικρομεσαίου») αλλά και του μισθωτού του ιδιωτικού τομέα ή του χαμηλοσυνταξιούχου που πήραν αυξήσεις 40% -καλώς ή κακώς- και γνώρισαν τις θερινές διακοπές –προνόμιο μεσοαστών και μικροαστών έως τότε- και όλα τα επακόλουθα μιας αυξημένης κατανάλωσης με αποτέλεσμα να λοιδορούνται σήμερα από όλες τις πτέρυγες των «αδελφών κομμάτων» της ελληνικής Δεξιάς, και των κονδυλοφόρων της άρχουσας ελίτ που με τεντωμένο δάκτυλο τους καθίζει στο εδώλιο γιατί τόλμησαν να γευτούν, έστω και για μερικές δεκαετίες, καταναλωτικά αγαθά και συνήθειες απαγορευμένα έως τότε. Βέβαια ήρθαν και οι χιλιάδες διορισμοί στο Δημόσιο όμως μήπως οι προηγούμενοι – Λαϊκό Κόμμα, ΕΡΕ του Καραμανλή, αλλά και οι επόμενοι, ψευδοφιλελευθεροι Μητσοτακικοί, επανιδρυτικοι Καραμανλικοι (Junior) και Σαμαρικοι λαικοδεξιοι είναι διαφορετικοί στην πρακτική τους; H υπερτιμημένη μεσαία τάξη κυριολεκτικά εξαϋλώνεται, και τα δύσκολα αρχίζουν τώρα για φιλελευθέρους όλων των αποχρώσεων. Θα αντέξουν το βάρος της επιστροφής στις «παραδόσεις» της ελληνικής κοινωνίας με αυταρχικό φιλελευθερισμό και πυραμιδωτή κοινωνική δομή; Θα «ξεπεράσουν» την μεταπολίτευση κάνοντας άλμα προς τα πίσω στις ένδοξες δεκαετίες 1950-70 (όπως πράγματι θέλουν) ή η χώρα θα προχωρήσει με πυξίδα -την οικονομική-οικονομικότατη- έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης και παραγωγικής (και όχι κλεπτοκρατικης) ανάπτυξης;
*Ο Ηλίας Ν. Παπαναστασίου είναι αρθρογράφος - οικονομολόγος, σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Lund (Σουηδία).
Οι δεκαετίες της μεταπολίτευσης ήταν η εκδίκηση του Gastarbeiter, του μικροαστού («μικρομεσαίου») αλλά και του μισθωτού του ιδιωτικού τομέα ή του χαμηλοσυνταξιούχου που πήραν αυξήσεις 40% -καλώς ή κακώς- και γνώρισαν τις θερινές διακοπές –προνόμιο μεσοαστών και μικροαστών έως τότε- και όλα τα επακόλουθα μιας αυξημένης κατανάλωσης με αποτέλεσμα να λοιδορούνται σήμερα από όλες τις πτέρυγες των «αδελφών κομμάτων» της ελληνικής Δεξιάς, και των κονδυλοφόρων της άρχουσας ελίτ που με τεντωμένο δάκτυλο τους καθίζει στο εδώλιο γιατί τόλμησαν να γευτούν, έστω και για μερικές δεκαετίες, καταναλωτικά αγαθά και συνήθειες απαγορευμένα έως τότε. Βέβαια ήρθαν και οι χιλιάδες διορισμοί στο Δημόσιο όμως μήπως οι προηγούμενοι – Λαϊκό Κόμμα, ΕΡΕ του Καραμανλή, αλλά και οι επόμενοι, ψευδοφιλελευθεροι Μητσοτακικοί, επανιδρυτικοι Καραμανλικοι (Junior) και Σαμαρικοι λαικοδεξιοι είναι διαφορετικοί στην πρακτική τους; H υπερτιμημένη μεσαία τάξη κυριολεκτικά εξαϋλώνεται, και τα δύσκολα αρχίζουν τώρα για φιλελευθέρους όλων των αποχρώσεων. Θα αντέξουν το βάρος της επιστροφής στις «παραδόσεις» της ελληνικής κοινωνίας με αυταρχικό φιλελευθερισμό και πυραμιδωτή κοινωνική δομή; Θα «ξεπεράσουν» την μεταπολίτευση κάνοντας άλμα προς τα πίσω στις ένδοξες δεκαετίες 1950-70 (όπως πράγματι θέλουν) ή η χώρα θα προχωρήσει με πυξίδα -την οικονομική-οικονομικότατη- έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης και παραγωγικής (και όχι κλεπτοκρατικης) ανάπτυξης;
*Ο Ηλίας Ν. Παπαναστασίου είναι αρθρογράφος - οικονομολόγος, σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Lund (Σουηδία).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου