Οι εξελίξεις στο ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ: το Μνημόνιο και η πραγματικότητα

monthlyreview του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ.

Συρρίκνωση σε ποσοστό 3,7% παρουσίασε η ελληνική οικονομία το δεύτερο τρίμηνο του 2010 (σε σταθερές τιμές 2000) σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009, όπως δείχνουν τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Υπουργείου Οικονομικών – Μνημονίου, η αναμενόμενη μείωση του ΑΕΠ ήταν στο 3,5%. Σε μηνιαία βάση, το ελληνικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,8%. Η πτωτική αναθεώρηση του ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο, σχετικά με τα προκαταρκτικά στοιχεία, δεν αποτελεί μεγάλη έκπληξη. Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει σταθερά σε αρνητικό έδαφος στο δεύτερο εξάμηνο, δεδομένων των δύσκολων χρηματοπιστωτικών συνθηκών στη χώρα και στο πρόγραμμα λιτότητας. Η συρρίκνωση της καταναλωτικής δαπάνης επιβεβαίωσε τις υποψίες ότι οι αντίστοιχες θετικές εκτιμήσεις για το πρώτο τρίμηνο ήταν προσωρινές.
Συγκεκριμένα έχουμε τις ακόλουθες επιμέρους εξελίξεις:
• Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά 18,6% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009. Οι κατοικίες μειώθηκαν κατά 19,3%, ο μηχανολογικός εξοπλισμός κατά 10,6%, οι λοιπές κατασκευές κατά 27% και ο εξοπλισμός μεταφορών κατά 20,9%. Σύμφωνα με το Μνημόνιο, για όλο το έτος 2010, η πρόβλεψη για τις συνολικές ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου είναι για μείωση 11,4%. Συνεπώς διαφαίνονται αποκλίσεις από το στόχο παρότι υπάρχει ακόμη ένα εξάμηνο για να κλείσει ο χρόνος. Παρόλα αυτά δεν διαφαίνεται από πουθενά ο τρόπος αύξησης των επενδύσεων τουλάχιστον για το 2010. Επομένως με σχετική ασφάλεια θα μπορούσε να προβλέψει κανείς το δυσμενέστερο των εξελίξεων.
• Η συνολική καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε κατά 5,1% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009. Μείωση καταγράφεται τόσο στη δημόσια κατανάλωση κατά 8,4% όσο και στην ιδιωτική κατανάλωση κατά 4,2%. Σύμφωνα με το Μνημόνιο, για το έτος 2010 προβλέπεται μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά -4% και της δημόσιας κατανάλωσης κατά -10,6%. Όλα τα μέτρα που λαμβάνονται, αλλά και αυτά που θα ληφθούν, οδηγούν σε αρνητικότερες εκτιμήσεις από αυτές του Μνημονίου (πληθωρισμός, περαιτέρω μείωση των αποδοχών, αύξηση της ανεργίας κ.τ.λ.).
• Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου υποχώρησε κατά 28,1%, συμβάλλοντας θετικά στο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ.
• Μείωση 13,5% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009 παρουσίασαν οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Ειδικότερα, οι εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 21,1%, ενώ οι εισαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 11,4%.
• Μείωση 5% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009 παρουσίασαν και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Μείωση κατά 2,3% παρουσίασαν οι εξαγωγές αγαθών, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 7%. Ένα ακόμη μέγεθος που δείχνει εμφανώς ότι οι εξελίξεις βρίσκονται σε αποκλίνουσα κατεύθυνση από αυτές του Μνημονίου είναι ο ρυθμός μεταβολής των εξαγωγών να υποχωρούν κατά 5% στο δεύτερο τρίμηνο. Φαίνεται ότι η παρουσιασθείσα αύξηση το πρώτο τρίμηνο του 2010 ήταν συγκυριακή και αποτέλεσμα της διολίσθησης του ευρώ. Για ακόμη μια φορά το ισχυρό ευρώ δυσκολεύει τις ελληνικές εξαγωγές, χωρίς βεβαίως να είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος.
• Όσον αφορά την εκτίμηση του ΑΕΠ με την προσέγγιση της παραγωγής, η ΕΛΣΤΑΤ αναφέρει ότι η συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία παρουσίασε μείωση κατά 6,3% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009, και μείωση κατά 3,9% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.
• Αύξηση στην προστιθέμενη αξία παρουσίασε μόνο ο κλάδος γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας κατά 1,9%.
• Αντίθετα, μείωση στην προστιθέμενη αξία παρουσίασαν οι άλλοι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας και συγκεκριμένα: ο κλάδος της βιομηχανίας –συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας– κατά 6,6%, των κατασκευών κατά 24,7%, του εμπορίου, ξενοδοχείων–εστιατορίων, μεταφορών και επικοινωνιών κατά 10,8%, ο κλάδος χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων, δραστηριοτήτων σχετικών με την ακίνητη περιουσία, εκμισθώσεων και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κατά 2,7%, καθώς και ο κλάδος των λοιπών υπηρεσιών κατά 1,2%.
• Σε τρέχουσες τιμές, οι αμοιβές των απασχολουμένων μειώθηκαν κατά 3,9% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009.