Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Carlos Latuff: Ένας ακτιβιστής καλλιτέχνης

Ο Βραζιλιάνος σκιτσογράφος έχει γίνει παγκοσμίως γνωστός για την υποστήριξη που παρέχει στους κοινωνικούς αγώνες που ξεσπούν παγκοσμίως. Γεννήθηκε το 1968 στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας και οι επιδράσεις του έργου του έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τα σύνορα της χώρας του.
Με τα σκίτσα του κριτικάρει την κατάσταση σε Παλαιστίνη, Ιράκ, Αφγανιστάν και Ελλάδα.
Ήρθε στην Ελλάδα προσκεκλημένος από το Resistance Festival που διοργάνωσε η ΚΟΕ, μας επισκέφθηκε στην “Αυγή” και μίλησε για τις ανοιχτές αντιστάσεις και τους αγώνες, για την κρίση και την ελληνική της εκδοχή και για τις δυνατότητες καλλιτεχνικού ακτιβισμού που δίνει το διαδίκτυο.
skitso.biz
Συνέντευξη στον Βαγγέλη Χερουβείμ και τη Μαρία Καλυβιώτου:
* Έχεις πει ότι κάνεις καλλιτεχνικό ακτιβισμό. Τι εννοείς με αυτό;
Οι περισσότεροι από τους σκιτσογράφους στη Βραζιλία ενδιαφέρονται μόνο για την καριέρα τους. Ακόμη και οι πολιτικοί σκιτσογράφοι ενδιαφέρονται να κάνουν τους ανθρώπους να γελάνε, χωρίς συνείδηση. Έχω δύο τρόπους να εργάζομαι: δουλεύω για έντυπα αριστερών συνδικάτων για να ζω και κάνω και καλλιτεχνικό ακτιβισμό στο διαδίκτυο, όπου δεν χρεώνω τίποτε. Είναι ακτιβισμός. Για τα έργα που κάνω για την Παλαιστίνη, αρνούμαι να πληρωθώ, δεν θέλω να βγάλω ούτε ένα γαμημένο cent πάνω στους Παλαιστίνιους ή τους Ιρακινούς και τους Αφγανούς. Αυτό είναι ό,τι αποκαλώ καλλιτεχνικό ακτιβισμό.

* Γιατί μεγάλο μέρος του έργου σου έχει να κάνει με την Παλαιστίνη και τη Μέση Ανατολή;
Πριν το 1999 δεν ασχολούμουν με κανένα από τα ζητήματα της Μέσης Ανατολής. Είχα μια επιφανειακή αντίληψη του τι συμβαίνει εκεί. Αφότου έκανα ένα σκίτσο για τους Ισραηλινούς αποίκους στα παλαιστινιακά εδάφη, έστειλα σε μια παλαιστινιακή ΜΚΟ στη Ραμάλα, στη Δυτική Όχθη, στο Παλαιστινιακό Κέντρο για την Ειρήνη και τη Δημοκρατία. Όταν είδαν το καρτούν, μου είπαν “Latuff σε προσκαλούμε να έρθεις στη Ραμάλα να δεις πώς ζούμε”. Ήξεραν ότι άπαξ και πατήσω το πόδι μου εκεί, το μυαλό μου, η ψυχή μου, θα άλλαζαν. Και αυτό ακριβώς συνέβη. Μία νύχτα, περπατούσα στην έρημο και είδα έναν άνδρα. Του είπα ότι είμαι Βραζιλιάνος τουρίστας και πως ήθελα να μιλήσω με Παλαιστίνιους. Με πήγε σε ένα σπίτι, όπου συνάντησα τον Adris. Με καλωσόρισε και άνοιξε ένα πορτοφόλι. Τι θα περίμενες να βγει από το πορτοφόλι; Χρήματα. Κέρματα. Όμως ήταν σπασμένα δόντια. “Αυτά είναι τα δόντια μου”, μου είπε. “Σπασμένα από Ισραηλινούς στρατιώτες. Τα κρατάω στο πορτοφόλι μου για να μου θυμίζουν την κατοχή”. Μετά φώναξε τη μικρή του κόρη. Γύρισε την πλάτη της προς εμένα και της κατέβασε λίγο το φόρεμα. Η πλάτη της είχε ουλές από εγκαύματα, από κοκτέιλ μολότοφ που Ισραηλινοί άποικοι πέταξαν στο σπίτι τους από τα παράθυρα. Μου αποκάλυψε μια φρικιαστική πραγματικότητα. Αισθανόταν απομονωμένος. “Οι Ισραηλινοί δεν μου επιτρέπουν να μιλώ ελεύθερα. Χρειάζομαι κάποιον να βάλει το μήνυμα στο μπουκάλι”. Έπειτα από αυτές τις αφηγήσεις, του υποσχέθηκα ότι πηγαίνοντας πίσω στη Βραζιλία, θα έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα για να γίνει γνωστός ο αγώνας των Παλαιστινίων και η βαρβαρότητα των Ισραηλινών. Και είμαι πραγματικά υπερήφανος που σας μιλάω γι' αυτό. Γιατί κρατάω την υπόσχεσή μου, τον λόγο μου σε εκείνον. Είναι αδύνατον να πας στην Παλαιστίνη και να μην αγκαλιάσεις τον αγώνα τους, εκτός αν η καρδιά σου είναι φτιαγμένη από ατσάλι ή πάγο. Υπήρχε ένα σύνθημα σε έναν τοίχο τους “Δεν είμαστε κατσαρίδες που μπορείτε να σταματήσετε με το να βάλετε το πόδι σας πάνω μας. Είμαστε νάρκες. Βάλτε το πόδι σας πάνω και θα εκραγούμε”. Μπορείς να σπάσεις τα γόνατα ενός Παλαιστίνιου, αλλά ποτέ δεν θα τον γονατίσεις. Ποτέ. * Όταν εργάζεται κανείς, όπως εσείς στο Διαδίκτυο, δέχεται λιγότερη κριτική ή μήπως δριμύτερη λόγω ευρείας διάδοσης; Στο Διαδίκτυο πολλοί περισσότεροι είδαν το έργο μου. Όταν δίνεις μεγαλύτερη πρόσβαση, έχεις και περισσότερη κριτική. Πολλοί με έχουν βρίσει και πολλές φορές με έχουν απειλήσει. Αλλά δεν με νοιάζει. Δεν είμαι ο Χαϊλάντερ, δεν θα ζήσω για πάντα. Περιμένουμε ότι θα πεθάνουμε κάποια μέρα, από μία σφαίρα, από καρκίνο, από αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Το θέμα είναι αν είσαι έτοιμος να πεθάνεις για κάτι στο οποίο πιστεύεις.

* Έχεις αφιερώσει μέρος του έργου σου στην Ελλάδα. Θεωρείς ότι είναι μια από τις περιοχές του κόσμου όπου η κρίση θα οξύνει τις αντιθέσεις εντείνοντας τους κοινωνικούς αγώνες; Βλέπω μια πολύ έντονη κινητικότητα των κοινωνικών κινημάτων στην Ελλάδα. Παρά την καταστολή, η πίεση των κινημάτων μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει δύσκολες μέρες, αυτό είναι σίγουρο. Αλλά πιστεύω στην επιμονή των Ελλήνων να αντιστέκονται. Νομίζω ότι το ελληνικό κίνημα είναι πιο οργανωμένο και πιο πρόθυμο και ριζοσπαστικό ίσως από οπουδήποτε στην Ευρώπη. Οι ναζί που αντιμετωπίζετε εδώ δεν φορούν στρατιωτικές στολές, αλλά Armani και βαστούν ακριβές τσάντες. Θέλω να εκφράσω την αλληλεγγύη μου και να θέσω την τέχνη μου στην υπηρεσία των Ελλήνων και στον αγώνα τους.

* Ο κύριος όγκος της δουλειάς σου διακινείται στο διαδίκτυο. Αυτό απηχεί μια φιλοσοφία για τη χρήση των νέων μέσων ή μαρτυρά ότι τα κυρίαρχα μέσα δεν είναι αρκετά φιλόξενα; Τα κυρίαρχα μέσα δεν ενδιαφέρονται για τα περισσότερα από τα θέματα των σκίτσων μου. Μπορείτε να φανταστείτε το καρτούν με το χταπόδι που επιτίθεται στη fortila και έχει στο μέτωπο μια σβάστικα και τη σημαία του Ισραήλ στην "New YorkTimes" ή την "Washington Post"; Η φιλοσοφία μου όταν κάνω καρτούν είναι ενάντια στο κέρδος. Αγκιτάτσια και προπαγάνδα (γέλιο). Οπότε, όταν κάνω ένα καρτούν, πάντα σκέφτομαι τη μαζική επικοινωνία. Το ίντερνετ δίνει τη δυνατότητα τα σκίτσα να φτάσουν στον πραγματικό κόσμο, όχι μόνο στην οθόνη.

Περισσότερες πληροφορίες για τον Latuff και το έργο του:

http://twitter.com/CarlosLatuff

http://latuff2.deviantart.com

http://ferroviasdobrasil.blogspot.com

ΑΥΓΗ (Συνέντευξη στον Βαγγέλη Χερουβείμ και τη Μαρία Καλυβιώτου)

3.bp.

Δεν υπάρχουν σχόλια: