Θέμης Τζήμας
Αν ακούσει κανείς τα ελληνικά ΜΜΕ, όπως και αρκετά ξένα για να είμαστε ειλικρινείς, θα θεωρήσει ότι χθες συνέβη κάτι κοσμοϊστορικό. Ότι η Μέρκελ συνετρίβη και ότι οι Μόντι και Ραχόι θα πρέπει να γίνουν δεκτοί σαν “Μπαλοτέλι” της πολιτικής. Άλλωστε και τα χρηματιστήρια ενθουσιάστηκαν οπότε τι άλλη χρείαν αποδείξεων έχουμε;Αν τα παραπάνω, με μικρές διαφοροποιήσεις στα πρόσωπα, κάτι σας θυμίζουν έχετε αν μη τι άλλο επιβεβαιώσει την καλή σας μνήμη: οι ίδιες περισπούδαστες αναλύσεις ουκ ολίγες φορές τα τελευταία τρία χρόνια έχουν ακουστεί μετά από λογής συνόδους- κορυφής και μη- που σε αντίστοιχες περιπτώσεις “έσωσαν” την Ευρώπη από την κρίση. Τώρα, ότι η σωτηρία κρατούσε από λίγες εβδομάδες έως λίγα εικοσιτετράωρα, ουδόλως απασχολεί τους εμπνευστές και τους υμνητές της νέας “ευρώ- σωτηρίας”.
Οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής είναι για άλλη μια φορά μπορούν να χαρακτηριστούν από τη γνωστή πλέον φράση “πολύ λίγα, πολύ αργά, πολύ μυωπικά”. Ή για να το θέσουμε αλλιώς, οι ηγέτες των κρατών- μελών αποφάσισαν ότι κατ’ ουσίαν θα αποφασίσουν το Δεκέμβριο τι ακριβώς θα κάνουν.
Έχουμε και λέμε: η απόφαση για απευθείας ανακεφαλαίωση των τραπεζών χωρίς επιβάρυνση του δημοσίου χρέους είναι καταρχήν θετική. Ωστόσο, η υλοποίηση της απόφασης παραπέμπεται για το τέλος του χρόνου. Μέχρι τότε όλα δείχνουν ότι μένουμε στα ίδια. Αν αυτό δεν ισχύει τίθεται το ερώτημα για ποιους και από πότε θα ισχύσει το νέο καθεστώς; Τι θα γίνει με εκείνους στο χρέος των οποίων ήδη εγγράφονται δάνεια που ελήφθησαν για να δοθούν ως βοήθεια στις τράπεζες; Επιπλέον, απ’ ό,τι φαίνεται η παροχή βοήθειας θα συνοδεύεται από κάποιου είδους μνημόνιο, άγνωστο μεταξύ ποιων πλευρών. Το πόσο “ελαφρύ” ή “βαρύ” θα είναι το όποιο τέτοιο μνημόνιο, τι εγγυήσεις θα απαιτώνται, πώς θα γίνεται η καταβολή των ποσών, με τι ανταλλάγματα μένει να φανεί. Όπως επίσης και ποιός θα είναι ο μηχανισμός παροχής βοήθειας: θα είναι μια ευρωπαϊκή “bad bank” ή κάποιο άλλο σχήμα; Άγνωστο. Ποιοι θα το διοικούν και ποιοι θα βάζουν τα λεφτά; Πως θα γίνεται η διαχείριση και αναδιάρθρωση των προσφευγουσών τραπεζών; Και το κυριότερο: αν επιβεβαιωθεί ότι όντως θα έχει εκ των προτέρων συγκεκριμένο ποσό προς διάθεση, τότε απλά θα ανεβούν τα στοιχήματα για το πόσο γρήγορα το εν λόγω ποσό θα αποδειχτεί ανεπαρκές. Ουσιαστικά θα πρόκειται για ένα εκ των προτέρων υποθηκευμένο ταμείο. Και φυσικά, δεν πρόκειται ούτε για πανευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, ούτε βεβαίως για πανευρωπαϊκές εγγυήσεις προς τα “εθνικά” τραπεζικά συστήματα.
Στο πρώτο σκέλος λοιπόν έχουμε μια θετική αρχική σύλληψη, που όμως αγκυλώνεται ώστε να διατηρήσει η Γερμανία- ίσως και η Γαλλία- τη δυνατότητα να αποτραβηχτεί εάν το κόστος των διασώσεων αποδειχτεί πολύ μεγάλο.
Η δεύτερη απόφαση για αγορά ομολόγων από τον EFSF- ESM, δεν είναι τίποτα άλλο από μια νέα ονομασία του ήδη υπάρχοντος μηχανισμού. Τα κράτη που θα προσφεύγουν σε αυτό το μηχανισμό θα το κάνουν έχοντας βρεθεί εκτός αγορών ή επειδή θα βλέπουν ότι δεν μπορούν πια να δανείζονται. Θα υπογράφουν επίσης μνημόνια, η σκληρότητα των οποίων θα είναι αποτέλεσμα πολιτικών συσχετισμών, ασχέτως του τι λέγεται σήμερα. Τα στοιχήματα και ο πανικός για την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη θα αναζωπυρώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επιπλέον, παραμένει το ερώτημα ποια θα είναι η “χωρητικότητα” του μηχανισμού αυτού. Θα “χωράει” και την Ιταλία και την Ισπανία; Μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δε διαφαίνεται. Επιπρόσθετα δε, ο χρόνος εφαρμογής παραμένει το τέλος του χρόνου. Μέχρι τότε;
Η τρίτη απόφαση περί της ανάπτυξης είναι απλώς αστεία. Η άποψη ότι με 130 δις. Ευρώ, η Ευρώπη θα επιστρέψει στην ανάπτυξη, μέσω μιας υποτιθέμενης μόχλευσης δεν είναι παρά ένα συνθηματικό για να μας πουν ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης για την Ευρώπη.
Από εκεί και πέρα και σε ό,τι αφορά τη διαδικασία εξάγονται δύο θετικά και δύο αρνητικά συμπεράσματα. Το ένα θετικό συμπέρασμα είναι ότι και όταν ακόμα δανείζεσαι ή βρίσκεσαι με την πλάτη στον τοίχο επειδή οι αγορές σε πιέζουν ασφυκτικά, μπορείς να διαπραγματευτείς. Το γεγονός ότι έστω καταρχήν υπήρξε μετατόπιση της Γερμανίας είναι θετικό. Άλλωστε ας μην είμαστε υπερβολικοί στις “απαιτήσεις” μας: οι Ραχόι και Μόντι δεν παύουν να είναι ομοϊδεάτες της Μέρκελ. Αυτή η μετατόπιση όμως, έστω και προς υπονομευμένες ως προς την αποτελεσματικότητά τους αποφάσεις, αποτελεί έμπρακτη ήττα της πολιτικής των κυβερνήσεων Παπανδρέου- Παπαδήμου- Βενιζέλου- Σαμαρά που αποθέωσαν το δόγμα ότι ο δανειζόμενος δε διαπραγματεύεται.
Το δεύτερο θετικό συμπέρασμα που έχει διαπιστωθεί ήδη είναι ότι η πολιτική της ύφεσης και του νεοφιλελευθερισμού ηττάται από την πραγματικότητα. Δεν ηττάται από τη στάση Μόντι- Ραχόι. Ηττάται από το γεγονός ότι η ένταση της κρίσης προκαλεί αγωνία και πυροδοτεί αναζητήσεις για εναλλακτική στρατηγική.
Από την άλλη, το πρώτο αρνητικό συμπέρασμα είναι η ελληνική απουσία. Στη σύνοδο κορυφής η Ελλάδα ήταν απούσα. Όχι λόγω της ασθένειας Σαμαρά. Αλλά διότι ήδη ο πρωθυπουργός της χώρας είχε σπεύσει, όπως και το πρώτο βράδυ των εκλογών, να προβεί σε νέα δήλωση υποτέλειας και εφαρμογής της στρατηγικής του υπαρκτού νεοφιλελευθερισμού, της πολιτικής Μέρκελ. Η τρικομματική συγκυβέρνηση παλινόρθωσης του μνημονίου δίνει μάχη για την εξακολούθηση της ίδιας πολιτικής που καταστρέφει τη χώρα και το λαό και καταγράφεται στους στέρεους συμμάχους του γερμανικού κατεστημένου. Άλλωστε το φαγοπότι του ξεπουλήματος του δημοσίου πλούτου βρίσκεται επί θύραις. Η συγκυβέρνηση, απεκδυόμενη το φύλλο συκής της επαναδιαπραγμάτευσης στέλνει το μήνυμα ότι το πειραματόζωο αντέχει ακόμα.
Το δεύτερο αρνητικό συμπέρασμα, που αποτελεί εν πολλοίς συνέχεια του πρώτου είναι ότι η Ελλάδα αντί να αποτελεί καταλύτη για το μέτωπο του Νότου και εν γένει για την προσπάθεια αλλαγής πολιτικής στην Ευρωζώνη παραμένει έξω από κάθε τέτοια συμμαχία. Επιτρέπει στους υπολοίπους να την αντιμετωπίζουν σα μια διακριτή περίπτωση. Η ελληνική κυβέρνηση, αντί να προτάξει ένα εναλλακτικό σχέδιο συνολικά διαφορετικό, να πατήσει στην πραγματικότητα της αποτυχίας και της καταστροφικότητας της “μνημονιακής” πολιτικής ως προς τους στρατηγικούς της στόχους και να διεκδικήσει άλλη στρατηγική, αντί να κινηθεί προς τη διαμόρφωση νεων συμμαχιών, ψελίζει τα περί επιμήκυνσης και περιμένει τις επιτυχίες ή “επιτυχίες” άλλων, ώστε να ευνοηθεί. Μια τέτοια κυβέρνηση κανένας δε θα της δώσει τίποτε περισσότερο από ψίχουλα ή και σφαλιάρες, που δυστυχώς θα πονέσουν το σύνολο του λαού. Μια τέτοια κυβέρνηση συντείνει αντικειμενικά, στην καταστροφική, αν ήθελε εφαρμοστεί ποτέ, θεωρεία κύκλων του ευρωπαϊκού και γερμανικού κατεστημένου ότι η Ελλάδα μπορεί να απομονωθεί και ενδεχομένως να εγκαταλειφθεί χωρίς μεγάλο κόστος για την Ευρωζώνη.
harta
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου