ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ
Μέχρι τώρα μόνο οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ ήξεραν, κι αυτοί από τις αφηγήσεις των παλιότερων, γιατί ο Άγιος Νικόλαος αποτελεί τον άγιο – προστάτη της ΔΕΗ. Ο λόγος είναι ότι αν δεν ηρεμούσε η θάλασσα, έτσι ώστε να μπορέσουν οι μαούνες να πιάσουν λιμάνι και να παραδώσουν το κάρβουνο για να δουλέψουν οι μηχανές …ρεύμα δεν υπήρχε! Η δύναμη της συνήθειας άφησε τον άγιο προστάτη των θαλασσινών να φυλάει την ΔΕΗ ακόμη και τις τελευταίες δεκαετίες που η ολοκλήρωση του εξηλεκτρισμού της χώρας, ένα έργο τιτάνιο στο μέγεθός του και αξιοθαύμαστο στην τεχνική του πληρότητα, μετέτρεψε την εξάρτηση από τις μαούνες σε αναχρονισμό και θέμα συζήτησης μόνο στις παρέες των συνταξιούχων. Στο εξής όμως, ελέω Μνημονίων και Τρόικας, μάλλον θα πρέπει να ξαναθυμηθούμε τον Άγιο Νικόλα καθώς η προωθούμενη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ θα μας κάνει πάλι να κοιτάμε τον καιρό ή τα εικονοστάσια για να ξέρουμε αν θα έχουμε ρεύμα…
Σημείο τομής στην διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και διάλυσης επί της ουσίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποτέλεσε πράξη του υπουργικού συμβουλίου (ούτε καν νόμος ή υπουργική απόφαση!) τον Ιούλιο του 2013, που μετέτρεψε σε νόμο μια πρόβλεψη που υπήρχε στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα του Μνημονίου, από τον Αύγουστο του 2010. Με βάση την συγκεκριμένη απόφαση της κυβέρνησης προωθείται τάχιστα η πώληση τουλάχιστον του 30% της ΔΕΗ και του 66% του δικτύου μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ ΑΕ). Λέγοντας δίκτυο μεταφοράς αναφερόμαστε στο δίκτυο υψηλής και υπερυψηλής τάσης, τους πυλώνες (που μπορεί να συγκριθεί με τις εθνικές οδούς), ενώ το δίκτυο διανομής αναφέρεται στην χαμηλή και μέση τάση, τις τσιμεντένιες και ξύλινες κολώνες που διανέμουν την ηλεκτρική ενέργεια στην οικιακή κατανάλωση (και μπορεί να συγκριθεί με το μικρότερης σημασίας οδικό δίκτυο). Αν η προωθούμενη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ θα σημάνει εκτίναξη των οικιακών τιμολογίων και ενεργειακή πενία, η ιδιωτικοποίηση του δικτύου μεταφοράς, που υπηρετεί προνομιακά την παραγωγή και τις μεγάλες επιχειρηματικές μονάδες, θα έχει ακόμη πιο σοβαρές συνέπειες καθώς ισοδυναμεί με ναρκοθέτηση της βιομηχανικής υποδομής της Ελλάδας και την ακύρωση οποιουδήποτε μελλοντικού σχεδίου παραγωγικής αναβάθμισης. Υπό μια έννοια η προωθούμενη αποδιοργάνωση του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας καθιστά μη αντιστρεπτή (ή έστω πάρα πολύ δύσκολα αντιστρεπτή και με ασύλληπτο κόστος) την συρρίκνωση της βιομηχανικής δραστηριότητας. Παγιώνει με άλλα λόγια την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας σε μια οικονομία υπηρεσιών, χωρίς παραγωγική βάση, ούτε καν αυτή που διέθετε την δεκαετία του ’90 και το 2000, που ήταν φυσικά πολύ πιο ασθενής από την παραγωγική βάση του ’70 και του ’80!
Εκχωρούμε τα πιο νευραλγικά κέντρα
Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ ΑΕ), που σήμερα ελέγχεται 100% από την ΔΕΗ και πρέπει να έχει ιδιωτικοποιηθεί μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2014, κατέχει 11.000 χιλιόμετρα εναερίων γραμμών υψηλής τάσης και υπόγειων και υποβρύχιων καλωδίων υψηλής τάσης που διασυνδέουν την ηπειρωτική Ελλάδα από την Θράκη μέχρι την Πελοπόννησο καθώς επίσης και την Ελλάδα με τις γειτονικές χώρες. Στην “προίκα” του επίσης συμπεριλαμβάνονται 221 υποσταθμοί και κέντρα υψηλής τάσης με εγκατεστημένο υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό ισχύος και συστήματα προστασίας, ελέγχου, τηλε-εποπτείας και τηλεμετάδοσης καθώς και 3 εθνικά κέντρα ελέγχου ενέργειας. Ένα στον Άγιο Στέφανο Αττικής, ένα στη Θεσσαλονίκη κι ένα ακόμη στην Πτολεμαΐδα που λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο. Για να γίνει κατανοητή η τεράστια σημασία αυτών των κέντρων που ως έργο τους έχουν να εξισορροπούν ανά πάσα στιγμή την προσφερόμενη παραγωγή με την ζητούμενη κατανάλωση (μη ξεχνάμε ότι η ενέργεια δεν αποθηκεύεται, αντίθετα πχ με το νερό κι απαιτεί απόλυτη ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης), αρκεί να αναφερθεί ότι αυτές ακριβώς τις εγκαταστάσεις βομβάρδισε το ΝΑΤΟ στην Γιουγκοσλαβία το 1999, όταν ήθελε να διαλύσει την χώρα. “Η χούντα των συνταγματαρχών το 1967 πρώτα κατέλαβε το κέντρο ελέγχου ενέργειας και μετά την Βουλή” τονίζει η Φλώρα Παπαδέδε, αναπληρωτής γραμματέας του συλλόγου επιστημονικού προσωπικού της ΔΕΗ και μέλος της συντονιστικής επιτροπής του ΑΔΜΗΕ. Και συνεχίζει: “Η κυβέρνηση τώρα ετοιμάζεται να εκχωρήσει αυτά τα νευραλγικά κέντρα στους ιδιώτες! Με απλά λόγια μπορούμε να πούμε ότι ο ΑΔΜΗΕ είναι η ραχοκοκκαλιά της ΔΕΗ και του ηλεκτρικού συστήματος της Ελλάδας, αποτελώντας μια στρατηγική εθνική υποδομή και θεμέλιο τόσο για την εθνική άμυνα και την ασφάλεια της πατρίδας μας όσο και για την οικονομική και παραγωγική της ανάπτυξη καθώς εξασφαλίζει τον απρόσκοπτο εφοδιασμό κάθε μεσαίας και μεγάλης μονάδας με ηλεκτρικό ρεύμα”. Ξεχωριστή ωστόσο σημασία έχει πως η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ είναι αδικαιολόγητη ακόμη και με οικονομικά κριτήρια. Ακόμη δηλαδή κι αν υιοθετήσουμε την άποψη της Τρόικας και της κυβέρνησης ότι θέματα όπως η ασφάλεια της Ελλάδας είναι λυμένα ή ανύπαρκτα αν όχι …παρωχημένα, ακόμη και τότε η ιδιωτικοποίηση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, καθώς ο ΑΔΜΗΕ είναι μια πλήρως ανεξάρτητη και αυτοχρηματοδοτούμενη εταιρεία, η λειτουργία του οποίου δεν επιδοτείται ούτε από την ΔΕΗ ούτε από το δημόσιο. Η δραστηριότητά του επομένως δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Παρόλα αυτά κι έχοντας ετήσιο κύκλο εργασιών (για το 2012) 1,94 δισ. ευρώ, καθαρά κέρδη 25 εκ. ευρώ και πάγια αξίας 8 δισ. ευρώ, αναμένεται να πουληθεί έναντι 300-400 εκ. ευρώ. Αυτή είναι η αξία του με βάση εκτίμηση που έδωσε στη δημοσιότητα τον Οκτώβριο η γνωστή και μη εξαιρετέα Goldman Sachs. “Πρόκειται για τίμημα που ισοδυναμεί με σκάνδαλο αν λάβουμε υπ’ όψη μας σταθερά έσοδα ύψους 260-300 εκ. ευρώ που θα έχει ο μελλοντικός ιδιοκτήτης από την διαχείριση του δικτύου και ετήσια κέρδη 116 εκ. ευρώ, όπως αναφέρεται στον προϋπολογισμό του ΑΔΜΗΕ για το 2013”, αναφέρει η Φλώρα Παπαδέδε. “Δεν είναι όμως μόνο αυτό”, σύμφωνα με τα δικά της λόγια. “Τα έσοδα του ΑΔΜΗΕ ως ιδιοκτήτη και λειτουργού του συστήματος μεταφοράς προέρχονται από τους πελάτες, στους οποίους το κόστος επιμερίζεται κατά 100%. Άρα οι δαπάνες του καταβάλλονται από τους καταναλωτές χωρίς την ελάχιστη έστω συμμετοχή του δημοσίου. Το δε έλλειμμα που έχει προκύψει και συζητιέται έντονα το τελευταίο διάστημα προέρχεται από την σκανδαλώδη επιδότηση των ιδιωτών παραγωγών από την μια και από την άλλη λόγω της αδυναμίας των φτωχότερων στρωμάτων να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, εξ αιτίας της αυξανόμενης ανεργίας και της επεκτεινόμενης φτώχειας. Σε 500.000 υπολογίζονται τα νοικοκυριά χωρίς ρεύμα και στα 1,3 δισ. ευρώ οι απλήρωτοι λογαριασμοί. Επομένως, η πώληση του ΑΔΜΗΕ δεν θα ελαφρύνει τον προϋπολογισμό από κάποιο κόστος, ενώ θα καταστήσει τους καταναλωτές, την βιομηχανία κι ολόκληρη τη χώρα ομήρους των ιδιωτών”.
Αυξήσεις στα τιμολόγια
Η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ ωστόσο, πέρα από τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει για τους 1.400 εργαζομένους του που ήδη έχουν δεχτεί μειώσεις στους μισθούς τους κατά 40%, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε αυξήσεις των τιμολογίων. Μέχρι τώρα η χρέωση χρήσης του συστήματος η οποία περιγράφεται αναλυτικά σε κάθε λογαριασμό που πληρώνουμε ως καταναλωτές περιλαμβάνει, πέρα από το κόστος λειτουργίας, συντήρησης και ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς, κι ένα επιτόκιο απόδοσης των απασχολούμενων κεφαλαίων του ΑΔΜΗΕ. Πρόκειται για το νόμιμο κέρδος του ΑΔΜΗΕ, που αυτή τη στιγμή έχει οριστεί από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στο 8%. Η ίδια η ΡΑΕ ωστόσο έχει προτείνει την αύξησή του στο 11%, ενώ κανείς δεν γνωρίζει πόσο παραπάνω μπορεί να αυξηθεί στο μέλλον από τους ιδιώτες. Το αποτέλεσμα θα φανεί στους λογαριασμούς που πληρώνουμε ως καταναλωτές. Χώρια που οποιαδήποτε αύξηση μπορεί να δικαιολογηθεί με το επιχείρημα ότι στην Ελλάδα πληρώνουμε ένα από τα χαμηλότερα κόστη στην Ευρώπη, όπως γίνεται εμφανές και στον πίνακα που παραθέτουμε. Εκεί φαίνεται πεντακάθαρα ότι μέχρι σήμερα, κι αυτό χάρη στη ΔΕΗ, στην Ελλάδα πληρώνουμε το φθηνότερο ρεύμα στην Ευρώπη, μετά την Βουλγαρία, την Εσθονία και την Λιθουανία ή ότι τα ελληνικά τιμολόγια είναι στα δύο τρίτα των μέσων ευρωπαϊκών. Μια πραγματικότητα που με βάση την πικρή εμπειρία μας ξέρουμε ότι μπορεί να δώσει “ακράδαντα” επιχειρήματα για να δικαιολογηθούν περαιτέρω αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος. Ο προφανής δε αντίλογος που θα αντιπαραβάλει τους μισθούς μας (που είναι πολύ χαμηλότεροι από τα δύο τρίτα των μέσων ευρωπαϊκών) με τα τιμολόγια του ρεύματος, αποδεικνύοντας ότι και πάλι ακριβά πληρώνουμε το ρεύμα, θα χαρακτηριστεί λαϊκισμός… Η τάση αύξησης των τιμολογίων του ρεύματος στην Ελλάδα, στο άμεσο μέλλον θα ωθείται από την προσπάθεια διαμόρφωσης ενός ενιαίου τρόπου λειτουργίας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στις χώρες μέλη της ΕΕ, το οποίο περιγράφεται ως Ενιαίο Μοντέλο Ευρωπαϊκής Αγοράς Ηλεκτρισμού (Target Model & European Price Coupling – EPC). Θα αρχίσει δε να λειτουργεί την 1η Ιανουαρίου 2015, ενώ είναι περιττό να πούμε πώς αν στο πλαίσιο της προωθούμενης σύγκλιση για την Ελλάδα έρχονται αυξήσεις τιμών, για άλλες χώρες, όπως η Γερμανία πχ, έρχονται μειώσεις!
Τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, 2011
ΕΕ – 27 0,184
Ευρωζώνη – 16 0,193
Βέλγιο 0,212
Βουλγαρία 0,087
Τσεχία 0,147
Δανία 0,298
Γερμανία 0,253
Εσθονία 0,104
Ιρλανδία 0,209
Ελλάδα 0,124
Ισπανία 0,209
Γαλλία 0,142
Ιταλία 0,207
Κύπρος 0,241
Λετονία 0,134
Λιθουανία 0,122
Λουξεμβούργο 0,166
Ουγγαρία 0,155
Μάλτα 0,170
Ολλανδία 0,184
Αυστρία 0,197
Πολωνία 0,135
Πορτογαλία 0,188
Ρουμανία 0,109
Σλοβενία 0,149
Σλοβακία 0,171
Φινλανδία 0,137
Σουηδία 0,204
Αγγλία 0,158
Πηγή: Eurostat
Η ιδιωτικοποίηση της αγοράς ενέργειας και ειδικότερα του δικτύου μεταφοράς, παρότι προωθείται και διευκολύνεται από οδηγίες που έχει εκδώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, από το 2009 ακόμη στο πλαίσιο του λεγόμενου τρίτου ενεργειακού πακέτου, έχει ξεχωριστή σημασία πως δεν επιβάλλεται. Η κυβέρνηση επομένως δεν είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει κάποια σχετική οδηγία. Έτσι, για παράδειγμα, εξηγείται το γεγονός ότι αντίστοιχος με τον ελληνικό ζήλο για να πουληθεί το δίκτυο μεταφοράς παρατηρείται μόνο σε χώρες που τελούν υπό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που επέβαλε η δημοσιονομική κρίση, όπως στην Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία, ενώ ακόμη και στην Ιρλανδία (που θεωρήθηκε υποδειγματικός μαθητής της Τρόικας) η κυβέρνηση ακύρωσε την πώλησή του τελευταία στιγμή, παρότι περιλαμβανόταν στις μνημονιακές της υποχρεώσεις. Στις σκανδιναβικές χώρες αντίθετα τα δίκτυα ανήκουν σε ανεξάρτητες αλλά 100% κρατικές επιχειρήσεις, στη Γερμανία και την Γαλλία ανήκουν σε επιχειρήσεις που τελούν υπό άμεσο κρατικό έλεγχο, ενώ κρατικά είναι τα δίκτυα και στις περισσότερες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία). Υπάρχουν επομένως παραδείγματα που θα μπορούσε να επικαλεστεί η κυβέρνηση για να αποφύγει την απορρύθμιση της αγοράς ενέργειας. Κάτι αντίστοιχο άλλωστε έκαναν μέχρι σήμερα κι όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, αναγνωρίζοντας την σημασία που διαδραματίζουν τα δίκτυα μεταφοράς στην εθνική συνοχή, την άμυνα, τον στρατηγικό σχεδιασμό, κ.α. Η ιδιωτικοποίηση του δικτύου μεταφοράς θα εκτινάξει, πολύ πιθανά, το κόστος και τα τιμολόγια που πληρώνουμε ως καταναλωτές και για έναν ακόμη λόγο. Μέχρι τώρα η κάλυψη της ζήτησης πραγματοποιείται μέσω της επιλογής από μια λίστα μονάδων παραγωγής που ιεραρχούνται βάσει του κόστους παραγωγής τους. Προτεραιότητα σε αυτή τη διάταξη έχουν οι φθηνότερες μονάδες. Πρώτα μπαίνουν αυτές στο σύστημα και κατόπιν οι ακριβότερες. Αν και με σκανδαλώδη για τα συμφέροντα του καταναλωτή τρόπο, δίνεται προτεραιότητα στις (ακριβές) μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατόπιν κυβερνητικής απόφασης, είναι ένα σύστημα που εν γένει κρατάει χαμηλά το κόστος. Ποιός μπορεί να εγγυηθεί αν μπει ιδιώτης στα κέντρα ελέγχου ενέργειας ότι δεν θα δίνει προτεραιότητα σε ιδιωτικές μονάδες παραγωγής με τις οποίες συνδέεται ιδιοκτησιακά; Εδώ φυσικά μπορεί να αντιπαρατεθεί το επιχείρημα ότι έχει διαχωρισθεί η ιδιοκτησία της παραγωγής από την διανομή. Μιλώντας ωστόσο με πραγματικούς όρους και στο πλαίσιο των σύγχρονων πολυσχιδών χρηματοπιστωτικών ομίλων πως μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εταιρείες συμμετοχής για παράδειγμα που θα συμμετέχουν στην εταιρεία που θα αγοράσει τον ΑΔΜΗΕ στη συνέχεια να συμμετάσχουν και σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, δίνοντας τους το πρόκριμα στην κάλυψη των καθημερινών αναγκών για ρεύμα κι επομένως αυξημένα κέρδη; Ούτως ή άλλως είναι τόσο σύνθετες διαδικασίες που καμιά ρυθμιστική αρχή δεν μπορεί να εγγυηθεί το αδιάβλητο των κριτηρίων επιλογής. Εδώ φάνηκαν ανεπαρκείς να αντιμετωπίσουν το κραυγαλέο σκάνδαλο με τους ιδιώτες πάροχους Hellas Power και Energa, αποφασίζοντας να παρέμβουν μόνο κατόπιν εορτής, θα ξέρουν τι γίνεται κάθε λεπτό στα κέντρα ελέγχου;
Χρηματιστηριακό εμπόρευμα το ρεύμα
Βαθιά χαραγμένο το αποτύπωμα της ΕΕ είναι στις ανατροπές που επιβλήθηκαν στην περιφερειακή οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που είχε ντε φάκτο επιβληθεί μέχρι το 2000. Έως τότε η Ελλάδα συνεργαζόταν με χώρες, όπως η Βουλγαρία για παράδειγμα, τροφοδοτώντας η μια την άλλη με ηλεκτρικό και καλύπτοντας με συμψηφισμούς τις ώρες ή τις περιόδους αιχμής. Όταν χρειαζόταν για παράδειγμα η Ελλάδα επιπλέον ενέργεια τα Χριστούγεννα την προμηθευόταν από την Βουλγαρία και την ανταπέδιδε κάποια άλλη περίοδο που η γειτονική χώρα είχε μεγαλύτερη ανάγκη κι η Ελλάδα χαμηλότερη ζήτηση. Ήταν ένας πρακτικός τρόπος που καθιστούσε περιττές τις επιπλέον επενδύσεις, πετυχαίνοντας την υψηλότερη δυνατή αξιοποίηση της υπάρχουσας παραγωγικής δυναμικότητας. Με απόφαση της ΕΕ ωστόσο το 2000 κάθε τέτοια ανταλλαγή απαγορεύτηκε, καθώς τέθηκε ως όρος η καταβολή χρηματικού τιμήματος, που διευκολύνει την μετατροπή της ενέργειας σε χρηματιστηριακό εμπόρευμα, όπως είναι ο δηλωμένος στόχος της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτού του μοντέλου αγοράς που προωθείται οι συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας απομακρύνονται από το εθνικό έδαφος και θα γίνονται από ένα ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ενέργειας, με έδρα το Λουξεμβούργο. Έτσι, δια της αναγκαστικής αγοραπωλησίας, η Ελλάδα αποκόπηκε από τις περιφερειακές γειτονικές της χώρες, καθώς υποχρεώθηκε να πληρώνει για μια ανταλλαγή που λειτουργούσε άριστα επί πολλά χρόνια, μέσω των συμψηφισμών, μειώνοντας σημαντικά τα κόστη. Ο σημαντικότερος ωστόσο λόγος για τον οποίο πρέπει η ηλεκτρική ενέργεια να είναι 100% δημόσια, καθετοποιημένη με άξονα μια δημόσια ΔΕΗ (ακυρώνοντας μάλιστα σταδιακά όσα βήματα έχουν ήδη γίνει στην κατεύθυνση ιδιωτικοποίησής της) σχετίζεται με τις ανάγκες που αναδύονται για όποιον τουλάχιστον ενδιαφέρεται να επουλωθούν οι πληγές που άφησε στην ελληνική οικονομία η 6ετής ύφεση, η οποία μείωσε το ΑΕΠ κατά 21,5%. Η ορμητική οικονομική ανάπτυξη της μεταπολεμικής περιόδου ουδέποτε θα είχε συμβεί αν δεν υπήρχε η ΔΕΗ. Η δημιουργία της δεν έβαλε τέρμα μόνο στο καθεστώς κερδοσκοπίας που είχαν επιβάλει οι ιδιώτες. Το σημαντικότερο είναι ότι ενοποίησε οικονομικά την Ελλάδα, αφήνοντας στο παρελθόν τον κατακερματισμό που επέβαλλαν στην οικονομική γεωγραφία οι ασύνδετες μεταξύ τους αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό το επίτευγμα κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα αν ιδιωτικοποιηθεί το δίκτυο μεταφοράς, υποβαθμίζοντας ντε φάκτο την ελληνική οικονομία σε μια τριτοκοσμική χώρα και καθιστώντας την ενεργειακή φτώχεια κανόνα δίπλα στην άλλη φτώχεια, με την οποία ζουν καθημερινά εκατομμύρια άνθρωποι.
Σημαντικές επενδύσεις
“Εδώ μάλιστα ας μην κάνουμε το λάθος να θεωρούμε δεδομένα για πάντα τα σημερινά επιτεύγματα, πολύ περισσότερο αν λάβουμε υπ’ όψη μας τις μοναδικές γεωγραφικές ιδιομορφίες της Ελλάδας”, συνεχίζει η Φλώρα Παπαδέδε, απαντώντας στην προσπάθεια δυσφήμισης της ΔΕΗ και υποβάθμισης των όσων έχει πετύχει. “Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στην Τουρκία όπου δεν υφίσταται καν δίκτυο μεταφοράς, ενώ τεχνικά προβλήματα που έχει δεν επιτρέπουν την διασύνδεσή του με το ευρωπαϊκό για να μην μεταφέρει στα υπόλοιπα δίκτυα τα προβλήματα του. Το ελληνικό δίκτυο αντίθετα είναι το δεύτερο σε αξιοπιστία σε όλη την Ευρώπη με τους πιο κρίσιμους δείκτες (πιθανότητα βλαβών, ενέργεια που χάνεται, κ.α.) να είναι στα καλύτερα επίπεδα. Επιπλέον η ΔΕΗ πρωταγωνίστησε ακόμη κι αυτά τα χρόνια της βαθιάς κρίσης σε επενδύσεις. Από το 2010 ως το 2012 επένδυσε 2,95 δισ. ευρώ κι ο ΑΔΜΗΕ 253 εκ. ευρώ, στηρίζοντας χιλιάδες εργαζόμενους. Αν είχε πουληθεί σε ιδιώτη θα είχαν πραγματοποιηθεί αυτές οι επενδύσεις;” Τέλος, αξίζει να δούμε ότι χώρες (όπως η Βολιβία για παράδειγμα) που πρόσφατα εθνικοποίησαν το δίκτυο μεταφοράς και διανομής δεν το έκαναν από ιδεολογική επιλογή αλλά λόγω ανάγκης. Επειδή οι ιδιώτες άφησαν το δίκτυο να καταρρεύσει λόγω ελλιπών επενδύσεων. Γιατί πρέπει κι εμείς να φτάσουμε σε αυτό το σημείο για να τρέχουμε μετά από 10 ή 20 χρόνια να μαζέψουμε, με τεράστιο τότε κόστος, τις ζημιές των ιδιωτών; Υστερόγραφο: Για τις ανάγκες του συγκεκριμένου ρεπορτάζ μιλήσαμε με πολλούς εργαζομένους και στελέχη στη ΔΕΗ που όμως θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους για να μην …απολυθούν! Διαφορετικά ειπωμένο, σήμερα, το κόστος που επωμίζεται πλήθος ευσυνείδητων δημοσίων λειτουργών, οι οποίοι κρούουν απεγνωσμένα τον συναγερμό για τις δραματικές συνέπειες που έχει το πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης, είναι ανεργία, πείνα και εξαθλίωση. Σε αυτό το ανήκουστο σημείο μας έχει οδηγήσει το καθεστώς άτυπης οικονομικής κατοχής και εργασιακού Μεσαίωνα που έχει επιβάλλει η Τρόικα με την βοήθεια των ελληνικών κυβερνήσεων…
Επίκαιρα
via papaioannou
Μέχρι τώρα μόνο οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ ήξεραν, κι αυτοί από τις αφηγήσεις των παλιότερων, γιατί ο Άγιος Νικόλαος αποτελεί τον άγιο – προστάτη της ΔΕΗ. Ο λόγος είναι ότι αν δεν ηρεμούσε η θάλασσα, έτσι ώστε να μπορέσουν οι μαούνες να πιάσουν λιμάνι και να παραδώσουν το κάρβουνο για να δουλέψουν οι μηχανές …ρεύμα δεν υπήρχε! Η δύναμη της συνήθειας άφησε τον άγιο προστάτη των θαλασσινών να φυλάει την ΔΕΗ ακόμη και τις τελευταίες δεκαετίες που η ολοκλήρωση του εξηλεκτρισμού της χώρας, ένα έργο τιτάνιο στο μέγεθός του και αξιοθαύμαστο στην τεχνική του πληρότητα, μετέτρεψε την εξάρτηση από τις μαούνες σε αναχρονισμό και θέμα συζήτησης μόνο στις παρέες των συνταξιούχων. Στο εξής όμως, ελέω Μνημονίων και Τρόικας, μάλλον θα πρέπει να ξαναθυμηθούμε τον Άγιο Νικόλα καθώς η προωθούμενη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ θα μας κάνει πάλι να κοιτάμε τον καιρό ή τα εικονοστάσια για να ξέρουμε αν θα έχουμε ρεύμα…
Σημείο τομής στην διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και διάλυσης επί της ουσίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποτέλεσε πράξη του υπουργικού συμβουλίου (ούτε καν νόμος ή υπουργική απόφαση!) τον Ιούλιο του 2013, που μετέτρεψε σε νόμο μια πρόβλεψη που υπήρχε στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα του Μνημονίου, από τον Αύγουστο του 2010. Με βάση την συγκεκριμένη απόφαση της κυβέρνησης προωθείται τάχιστα η πώληση τουλάχιστον του 30% της ΔΕΗ και του 66% του δικτύου μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ ΑΕ). Λέγοντας δίκτυο μεταφοράς αναφερόμαστε στο δίκτυο υψηλής και υπερυψηλής τάσης, τους πυλώνες (που μπορεί να συγκριθεί με τις εθνικές οδούς), ενώ το δίκτυο διανομής αναφέρεται στην χαμηλή και μέση τάση, τις τσιμεντένιες και ξύλινες κολώνες που διανέμουν την ηλεκτρική ενέργεια στην οικιακή κατανάλωση (και μπορεί να συγκριθεί με το μικρότερης σημασίας οδικό δίκτυο). Αν η προωθούμενη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ θα σημάνει εκτίναξη των οικιακών τιμολογίων και ενεργειακή πενία, η ιδιωτικοποίηση του δικτύου μεταφοράς, που υπηρετεί προνομιακά την παραγωγή και τις μεγάλες επιχειρηματικές μονάδες, θα έχει ακόμη πιο σοβαρές συνέπειες καθώς ισοδυναμεί με ναρκοθέτηση της βιομηχανικής υποδομής της Ελλάδας και την ακύρωση οποιουδήποτε μελλοντικού σχεδίου παραγωγικής αναβάθμισης. Υπό μια έννοια η προωθούμενη αποδιοργάνωση του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας καθιστά μη αντιστρεπτή (ή έστω πάρα πολύ δύσκολα αντιστρεπτή και με ασύλληπτο κόστος) την συρρίκνωση της βιομηχανικής δραστηριότητας. Παγιώνει με άλλα λόγια την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας σε μια οικονομία υπηρεσιών, χωρίς παραγωγική βάση, ούτε καν αυτή που διέθετε την δεκαετία του ’90 και το 2000, που ήταν φυσικά πολύ πιο ασθενής από την παραγωγική βάση του ’70 και του ’80!
Εκχωρούμε τα πιο νευραλγικά κέντρα
Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ ΑΕ), που σήμερα ελέγχεται 100% από την ΔΕΗ και πρέπει να έχει ιδιωτικοποιηθεί μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2014, κατέχει 11.000 χιλιόμετρα εναερίων γραμμών υψηλής τάσης και υπόγειων και υποβρύχιων καλωδίων υψηλής τάσης που διασυνδέουν την ηπειρωτική Ελλάδα από την Θράκη μέχρι την Πελοπόννησο καθώς επίσης και την Ελλάδα με τις γειτονικές χώρες. Στην “προίκα” του επίσης συμπεριλαμβάνονται 221 υποσταθμοί και κέντρα υψηλής τάσης με εγκατεστημένο υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό ισχύος και συστήματα προστασίας, ελέγχου, τηλε-εποπτείας και τηλεμετάδοσης καθώς και 3 εθνικά κέντρα ελέγχου ενέργειας. Ένα στον Άγιο Στέφανο Αττικής, ένα στη Θεσσαλονίκη κι ένα ακόμη στην Πτολεμαΐδα που λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο. Για να γίνει κατανοητή η τεράστια σημασία αυτών των κέντρων που ως έργο τους έχουν να εξισορροπούν ανά πάσα στιγμή την προσφερόμενη παραγωγή με την ζητούμενη κατανάλωση (μη ξεχνάμε ότι η ενέργεια δεν αποθηκεύεται, αντίθετα πχ με το νερό κι απαιτεί απόλυτη ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης), αρκεί να αναφερθεί ότι αυτές ακριβώς τις εγκαταστάσεις βομβάρδισε το ΝΑΤΟ στην Γιουγκοσλαβία το 1999, όταν ήθελε να διαλύσει την χώρα. “Η χούντα των συνταγματαρχών το 1967 πρώτα κατέλαβε το κέντρο ελέγχου ενέργειας και μετά την Βουλή” τονίζει η Φλώρα Παπαδέδε, αναπληρωτής γραμματέας του συλλόγου επιστημονικού προσωπικού της ΔΕΗ και μέλος της συντονιστικής επιτροπής του ΑΔΜΗΕ. Και συνεχίζει: “Η κυβέρνηση τώρα ετοιμάζεται να εκχωρήσει αυτά τα νευραλγικά κέντρα στους ιδιώτες! Με απλά λόγια μπορούμε να πούμε ότι ο ΑΔΜΗΕ είναι η ραχοκοκκαλιά της ΔΕΗ και του ηλεκτρικού συστήματος της Ελλάδας, αποτελώντας μια στρατηγική εθνική υποδομή και θεμέλιο τόσο για την εθνική άμυνα και την ασφάλεια της πατρίδας μας όσο και για την οικονομική και παραγωγική της ανάπτυξη καθώς εξασφαλίζει τον απρόσκοπτο εφοδιασμό κάθε μεσαίας και μεγάλης μονάδας με ηλεκτρικό ρεύμα”. Ξεχωριστή ωστόσο σημασία έχει πως η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ είναι αδικαιολόγητη ακόμη και με οικονομικά κριτήρια. Ακόμη δηλαδή κι αν υιοθετήσουμε την άποψη της Τρόικας και της κυβέρνησης ότι θέματα όπως η ασφάλεια της Ελλάδας είναι λυμένα ή ανύπαρκτα αν όχι …παρωχημένα, ακόμη και τότε η ιδιωτικοποίηση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, καθώς ο ΑΔΜΗΕ είναι μια πλήρως ανεξάρτητη και αυτοχρηματοδοτούμενη εταιρεία, η λειτουργία του οποίου δεν επιδοτείται ούτε από την ΔΕΗ ούτε από το δημόσιο. Η δραστηριότητά του επομένως δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Παρόλα αυτά κι έχοντας ετήσιο κύκλο εργασιών (για το 2012) 1,94 δισ. ευρώ, καθαρά κέρδη 25 εκ. ευρώ και πάγια αξίας 8 δισ. ευρώ, αναμένεται να πουληθεί έναντι 300-400 εκ. ευρώ. Αυτή είναι η αξία του με βάση εκτίμηση που έδωσε στη δημοσιότητα τον Οκτώβριο η γνωστή και μη εξαιρετέα Goldman Sachs. “Πρόκειται για τίμημα που ισοδυναμεί με σκάνδαλο αν λάβουμε υπ’ όψη μας σταθερά έσοδα ύψους 260-300 εκ. ευρώ που θα έχει ο μελλοντικός ιδιοκτήτης από την διαχείριση του δικτύου και ετήσια κέρδη 116 εκ. ευρώ, όπως αναφέρεται στον προϋπολογισμό του ΑΔΜΗΕ για το 2013”, αναφέρει η Φλώρα Παπαδέδε. “Δεν είναι όμως μόνο αυτό”, σύμφωνα με τα δικά της λόγια. “Τα έσοδα του ΑΔΜΗΕ ως ιδιοκτήτη και λειτουργού του συστήματος μεταφοράς προέρχονται από τους πελάτες, στους οποίους το κόστος επιμερίζεται κατά 100%. Άρα οι δαπάνες του καταβάλλονται από τους καταναλωτές χωρίς την ελάχιστη έστω συμμετοχή του δημοσίου. Το δε έλλειμμα που έχει προκύψει και συζητιέται έντονα το τελευταίο διάστημα προέρχεται από την σκανδαλώδη επιδότηση των ιδιωτών παραγωγών από την μια και από την άλλη λόγω της αδυναμίας των φτωχότερων στρωμάτων να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, εξ αιτίας της αυξανόμενης ανεργίας και της επεκτεινόμενης φτώχειας. Σε 500.000 υπολογίζονται τα νοικοκυριά χωρίς ρεύμα και στα 1,3 δισ. ευρώ οι απλήρωτοι λογαριασμοί. Επομένως, η πώληση του ΑΔΜΗΕ δεν θα ελαφρύνει τον προϋπολογισμό από κάποιο κόστος, ενώ θα καταστήσει τους καταναλωτές, την βιομηχανία κι ολόκληρη τη χώρα ομήρους των ιδιωτών”.
Αυξήσεις στα τιμολόγια
Η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ ωστόσο, πέρα από τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει για τους 1.400 εργαζομένους του που ήδη έχουν δεχτεί μειώσεις στους μισθούς τους κατά 40%, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε αυξήσεις των τιμολογίων. Μέχρι τώρα η χρέωση χρήσης του συστήματος η οποία περιγράφεται αναλυτικά σε κάθε λογαριασμό που πληρώνουμε ως καταναλωτές περιλαμβάνει, πέρα από το κόστος λειτουργίας, συντήρησης και ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς, κι ένα επιτόκιο απόδοσης των απασχολούμενων κεφαλαίων του ΑΔΜΗΕ. Πρόκειται για το νόμιμο κέρδος του ΑΔΜΗΕ, που αυτή τη στιγμή έχει οριστεί από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στο 8%. Η ίδια η ΡΑΕ ωστόσο έχει προτείνει την αύξησή του στο 11%, ενώ κανείς δεν γνωρίζει πόσο παραπάνω μπορεί να αυξηθεί στο μέλλον από τους ιδιώτες. Το αποτέλεσμα θα φανεί στους λογαριασμούς που πληρώνουμε ως καταναλωτές. Χώρια που οποιαδήποτε αύξηση μπορεί να δικαιολογηθεί με το επιχείρημα ότι στην Ελλάδα πληρώνουμε ένα από τα χαμηλότερα κόστη στην Ευρώπη, όπως γίνεται εμφανές και στον πίνακα που παραθέτουμε. Εκεί φαίνεται πεντακάθαρα ότι μέχρι σήμερα, κι αυτό χάρη στη ΔΕΗ, στην Ελλάδα πληρώνουμε το φθηνότερο ρεύμα στην Ευρώπη, μετά την Βουλγαρία, την Εσθονία και την Λιθουανία ή ότι τα ελληνικά τιμολόγια είναι στα δύο τρίτα των μέσων ευρωπαϊκών. Μια πραγματικότητα που με βάση την πικρή εμπειρία μας ξέρουμε ότι μπορεί να δώσει “ακράδαντα” επιχειρήματα για να δικαιολογηθούν περαιτέρω αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος. Ο προφανής δε αντίλογος που θα αντιπαραβάλει τους μισθούς μας (που είναι πολύ χαμηλότεροι από τα δύο τρίτα των μέσων ευρωπαϊκών) με τα τιμολόγια του ρεύματος, αποδεικνύοντας ότι και πάλι ακριβά πληρώνουμε το ρεύμα, θα χαρακτηριστεί λαϊκισμός… Η τάση αύξησης των τιμολογίων του ρεύματος στην Ελλάδα, στο άμεσο μέλλον θα ωθείται από την προσπάθεια διαμόρφωσης ενός ενιαίου τρόπου λειτουργίας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στις χώρες μέλη της ΕΕ, το οποίο περιγράφεται ως Ενιαίο Μοντέλο Ευρωπαϊκής Αγοράς Ηλεκτρισμού (Target Model & European Price Coupling – EPC). Θα αρχίσει δε να λειτουργεί την 1η Ιανουαρίου 2015, ενώ είναι περιττό να πούμε πώς αν στο πλαίσιο της προωθούμενης σύγκλιση για την Ελλάδα έρχονται αυξήσεις τιμών, για άλλες χώρες, όπως η Γερμανία πχ, έρχονται μειώσεις!
Τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, 2011
ΕΕ – 27 0,184
Ευρωζώνη – 16 0,193
Βέλγιο 0,212
Βουλγαρία 0,087
Τσεχία 0,147
Δανία 0,298
Γερμανία 0,253
Εσθονία 0,104
Ιρλανδία 0,209
Ελλάδα 0,124
Ισπανία 0,209
Γαλλία 0,142
Ιταλία 0,207
Κύπρος 0,241
Λετονία 0,134
Λιθουανία 0,122
Λουξεμβούργο 0,166
Ουγγαρία 0,155
Μάλτα 0,170
Ολλανδία 0,184
Αυστρία 0,197
Πολωνία 0,135
Πορτογαλία 0,188
Ρουμανία 0,109
Σλοβενία 0,149
Σλοβακία 0,171
Φινλανδία 0,137
Σουηδία 0,204
Αγγλία 0,158
Πηγή: Eurostat
Η ιδιωτικοποίηση της αγοράς ενέργειας και ειδικότερα του δικτύου μεταφοράς, παρότι προωθείται και διευκολύνεται από οδηγίες που έχει εκδώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, από το 2009 ακόμη στο πλαίσιο του λεγόμενου τρίτου ενεργειακού πακέτου, έχει ξεχωριστή σημασία πως δεν επιβάλλεται. Η κυβέρνηση επομένως δεν είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει κάποια σχετική οδηγία. Έτσι, για παράδειγμα, εξηγείται το γεγονός ότι αντίστοιχος με τον ελληνικό ζήλο για να πουληθεί το δίκτυο μεταφοράς παρατηρείται μόνο σε χώρες που τελούν υπό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που επέβαλε η δημοσιονομική κρίση, όπως στην Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία, ενώ ακόμη και στην Ιρλανδία (που θεωρήθηκε υποδειγματικός μαθητής της Τρόικας) η κυβέρνηση ακύρωσε την πώλησή του τελευταία στιγμή, παρότι περιλαμβανόταν στις μνημονιακές της υποχρεώσεις. Στις σκανδιναβικές χώρες αντίθετα τα δίκτυα ανήκουν σε ανεξάρτητες αλλά 100% κρατικές επιχειρήσεις, στη Γερμανία και την Γαλλία ανήκουν σε επιχειρήσεις που τελούν υπό άμεσο κρατικό έλεγχο, ενώ κρατικά είναι τα δίκτυα και στις περισσότερες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία). Υπάρχουν επομένως παραδείγματα που θα μπορούσε να επικαλεστεί η κυβέρνηση για να αποφύγει την απορρύθμιση της αγοράς ενέργειας. Κάτι αντίστοιχο άλλωστε έκαναν μέχρι σήμερα κι όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, αναγνωρίζοντας την σημασία που διαδραματίζουν τα δίκτυα μεταφοράς στην εθνική συνοχή, την άμυνα, τον στρατηγικό σχεδιασμό, κ.α. Η ιδιωτικοποίηση του δικτύου μεταφοράς θα εκτινάξει, πολύ πιθανά, το κόστος και τα τιμολόγια που πληρώνουμε ως καταναλωτές και για έναν ακόμη λόγο. Μέχρι τώρα η κάλυψη της ζήτησης πραγματοποιείται μέσω της επιλογής από μια λίστα μονάδων παραγωγής που ιεραρχούνται βάσει του κόστους παραγωγής τους. Προτεραιότητα σε αυτή τη διάταξη έχουν οι φθηνότερες μονάδες. Πρώτα μπαίνουν αυτές στο σύστημα και κατόπιν οι ακριβότερες. Αν και με σκανδαλώδη για τα συμφέροντα του καταναλωτή τρόπο, δίνεται προτεραιότητα στις (ακριβές) μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατόπιν κυβερνητικής απόφασης, είναι ένα σύστημα που εν γένει κρατάει χαμηλά το κόστος. Ποιός μπορεί να εγγυηθεί αν μπει ιδιώτης στα κέντρα ελέγχου ενέργειας ότι δεν θα δίνει προτεραιότητα σε ιδιωτικές μονάδες παραγωγής με τις οποίες συνδέεται ιδιοκτησιακά; Εδώ φυσικά μπορεί να αντιπαρατεθεί το επιχείρημα ότι έχει διαχωρισθεί η ιδιοκτησία της παραγωγής από την διανομή. Μιλώντας ωστόσο με πραγματικούς όρους και στο πλαίσιο των σύγχρονων πολυσχιδών χρηματοπιστωτικών ομίλων πως μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εταιρείες συμμετοχής για παράδειγμα που θα συμμετέχουν στην εταιρεία που θα αγοράσει τον ΑΔΜΗΕ στη συνέχεια να συμμετάσχουν και σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, δίνοντας τους το πρόκριμα στην κάλυψη των καθημερινών αναγκών για ρεύμα κι επομένως αυξημένα κέρδη; Ούτως ή άλλως είναι τόσο σύνθετες διαδικασίες που καμιά ρυθμιστική αρχή δεν μπορεί να εγγυηθεί το αδιάβλητο των κριτηρίων επιλογής. Εδώ φάνηκαν ανεπαρκείς να αντιμετωπίσουν το κραυγαλέο σκάνδαλο με τους ιδιώτες πάροχους Hellas Power και Energa, αποφασίζοντας να παρέμβουν μόνο κατόπιν εορτής, θα ξέρουν τι γίνεται κάθε λεπτό στα κέντρα ελέγχου;
Χρηματιστηριακό εμπόρευμα το ρεύμα
Βαθιά χαραγμένο το αποτύπωμα της ΕΕ είναι στις ανατροπές που επιβλήθηκαν στην περιφερειακή οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που είχε ντε φάκτο επιβληθεί μέχρι το 2000. Έως τότε η Ελλάδα συνεργαζόταν με χώρες, όπως η Βουλγαρία για παράδειγμα, τροφοδοτώντας η μια την άλλη με ηλεκτρικό και καλύπτοντας με συμψηφισμούς τις ώρες ή τις περιόδους αιχμής. Όταν χρειαζόταν για παράδειγμα η Ελλάδα επιπλέον ενέργεια τα Χριστούγεννα την προμηθευόταν από την Βουλγαρία και την ανταπέδιδε κάποια άλλη περίοδο που η γειτονική χώρα είχε μεγαλύτερη ανάγκη κι η Ελλάδα χαμηλότερη ζήτηση. Ήταν ένας πρακτικός τρόπος που καθιστούσε περιττές τις επιπλέον επενδύσεις, πετυχαίνοντας την υψηλότερη δυνατή αξιοποίηση της υπάρχουσας παραγωγικής δυναμικότητας. Με απόφαση της ΕΕ ωστόσο το 2000 κάθε τέτοια ανταλλαγή απαγορεύτηκε, καθώς τέθηκε ως όρος η καταβολή χρηματικού τιμήματος, που διευκολύνει την μετατροπή της ενέργειας σε χρηματιστηριακό εμπόρευμα, όπως είναι ο δηλωμένος στόχος της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτού του μοντέλου αγοράς που προωθείται οι συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας απομακρύνονται από το εθνικό έδαφος και θα γίνονται από ένα ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ενέργειας, με έδρα το Λουξεμβούργο. Έτσι, δια της αναγκαστικής αγοραπωλησίας, η Ελλάδα αποκόπηκε από τις περιφερειακές γειτονικές της χώρες, καθώς υποχρεώθηκε να πληρώνει για μια ανταλλαγή που λειτουργούσε άριστα επί πολλά χρόνια, μέσω των συμψηφισμών, μειώνοντας σημαντικά τα κόστη. Ο σημαντικότερος ωστόσο λόγος για τον οποίο πρέπει η ηλεκτρική ενέργεια να είναι 100% δημόσια, καθετοποιημένη με άξονα μια δημόσια ΔΕΗ (ακυρώνοντας μάλιστα σταδιακά όσα βήματα έχουν ήδη γίνει στην κατεύθυνση ιδιωτικοποίησής της) σχετίζεται με τις ανάγκες που αναδύονται για όποιον τουλάχιστον ενδιαφέρεται να επουλωθούν οι πληγές που άφησε στην ελληνική οικονομία η 6ετής ύφεση, η οποία μείωσε το ΑΕΠ κατά 21,5%. Η ορμητική οικονομική ανάπτυξη της μεταπολεμικής περιόδου ουδέποτε θα είχε συμβεί αν δεν υπήρχε η ΔΕΗ. Η δημιουργία της δεν έβαλε τέρμα μόνο στο καθεστώς κερδοσκοπίας που είχαν επιβάλει οι ιδιώτες. Το σημαντικότερο είναι ότι ενοποίησε οικονομικά την Ελλάδα, αφήνοντας στο παρελθόν τον κατακερματισμό που επέβαλλαν στην οικονομική γεωγραφία οι ασύνδετες μεταξύ τους αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό το επίτευγμα κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα αν ιδιωτικοποιηθεί το δίκτυο μεταφοράς, υποβαθμίζοντας ντε φάκτο την ελληνική οικονομία σε μια τριτοκοσμική χώρα και καθιστώντας την ενεργειακή φτώχεια κανόνα δίπλα στην άλλη φτώχεια, με την οποία ζουν καθημερινά εκατομμύρια άνθρωποι.
Σημαντικές επενδύσεις
“Εδώ μάλιστα ας μην κάνουμε το λάθος να θεωρούμε δεδομένα για πάντα τα σημερινά επιτεύγματα, πολύ περισσότερο αν λάβουμε υπ’ όψη μας τις μοναδικές γεωγραφικές ιδιομορφίες της Ελλάδας”, συνεχίζει η Φλώρα Παπαδέδε, απαντώντας στην προσπάθεια δυσφήμισης της ΔΕΗ και υποβάθμισης των όσων έχει πετύχει. “Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στην Τουρκία όπου δεν υφίσταται καν δίκτυο μεταφοράς, ενώ τεχνικά προβλήματα που έχει δεν επιτρέπουν την διασύνδεσή του με το ευρωπαϊκό για να μην μεταφέρει στα υπόλοιπα δίκτυα τα προβλήματα του. Το ελληνικό δίκτυο αντίθετα είναι το δεύτερο σε αξιοπιστία σε όλη την Ευρώπη με τους πιο κρίσιμους δείκτες (πιθανότητα βλαβών, ενέργεια που χάνεται, κ.α.) να είναι στα καλύτερα επίπεδα. Επιπλέον η ΔΕΗ πρωταγωνίστησε ακόμη κι αυτά τα χρόνια της βαθιάς κρίσης σε επενδύσεις. Από το 2010 ως το 2012 επένδυσε 2,95 δισ. ευρώ κι ο ΑΔΜΗΕ 253 εκ. ευρώ, στηρίζοντας χιλιάδες εργαζόμενους. Αν είχε πουληθεί σε ιδιώτη θα είχαν πραγματοποιηθεί αυτές οι επενδύσεις;” Τέλος, αξίζει να δούμε ότι χώρες (όπως η Βολιβία για παράδειγμα) που πρόσφατα εθνικοποίησαν το δίκτυο μεταφοράς και διανομής δεν το έκαναν από ιδεολογική επιλογή αλλά λόγω ανάγκης. Επειδή οι ιδιώτες άφησαν το δίκτυο να καταρρεύσει λόγω ελλιπών επενδύσεων. Γιατί πρέπει κι εμείς να φτάσουμε σε αυτό το σημείο για να τρέχουμε μετά από 10 ή 20 χρόνια να μαζέψουμε, με τεράστιο τότε κόστος, τις ζημιές των ιδιωτών; Υστερόγραφο: Για τις ανάγκες του συγκεκριμένου ρεπορτάζ μιλήσαμε με πολλούς εργαζομένους και στελέχη στη ΔΕΗ που όμως θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους για να μην …απολυθούν! Διαφορετικά ειπωμένο, σήμερα, το κόστος που επωμίζεται πλήθος ευσυνείδητων δημοσίων λειτουργών, οι οποίοι κρούουν απεγνωσμένα τον συναγερμό για τις δραματικές συνέπειες που έχει το πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης, είναι ανεργία, πείνα και εξαθλίωση. Σε αυτό το ανήκουστο σημείο μας έχει οδηγήσει το καθεστώς άτυπης οικονομικής κατοχής και εργασιακού Μεσαίωνα που έχει επιβάλλει η Τρόικα με την βοήθεια των ελληνικών κυβερνήσεων…
Επίκαιρα
via papaioannou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου