Το Λαϊκό Μέτωπο της Ισπανίας κερδίζει τις εκλογές του 1936

Σαν σήμερα, το 1936, πραγματοποιείται η «μετωπική» εκλογική σύγκρουση ανάμεσα στο Λαϊκό Μέτωπο και το Εθνικό Μέτωπο, που βρίσκει νικήτριες τις δημοκρατικές, κομουνιστικές και σοσιαλιστικές δυνάμεις του πρώτου. Την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του εκλογικού αυτού συνασπισμού, έχει πάρει τον Ιανουάριο του ’36 ο Manuel Azaña, ο οποίος και ανακυρήσσεται πρωθυπουργός της Ισπανίας.Το διεθνές ρεύμα των «λαϊκών μετώπων» της δεκαετίας του ‘30, αποτελεί ίσως την ενστικτώδη αντίδραση της Αριστεράς στην άνοδο εθνικιστικών και φασιστικών ρευμάτων, ενώ εμπνευστής και οργανωτής των απανταχού συσπειρώσεων είναι, κατά κύριο λόγο, η Κομουνιστική Διεθνής, δηλαδή –για τα δεδομένα της εποχής- ο Στάλιν.
Η ανάγκη αντιμετώπισης της φασιστικής απειλής, αναγκάζει τα Κομουνιστικά Κόμματα να συμμαχήσουν με πολύ ετερόκλητες πολιτικές δυνάμεις, από αυτονομιστικά κινήματα και αναρχοσυνδικαλιστικές οργανώσεις, μέχρι δημοκρατικές παρατάξεις και αστικά κόμματα. Φυσικά, οι παθογένειες των εσωτερικών τριβών και της απουσίας συμβιβασμού δε θα αργήσουν να εμφανιστούν, οδηγώντας έτσι στην –εκ του αποτελέσματος- αποτυχία τα λαϊκά μέτωπα.
Το Λαϊκό Μέτωπο της Ισπανίας απαρτίζεται από το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE), το Κομμουνιστικό Κόμμα (PCE), το ανεξάρτητο και νεοσύστατο Εργατικό Κόμμα Μαρξιστικής Ενοποίησης (POUM), τη Δημοκρατική Αριστερά (IR) του Azaña και τη Δημοκρατική Ένωση (UR) του Barrio, ενώ έχει την υποστήριξη των αυτονομιστών της Γαλικίας (PG) και της Καταλωνίας (Esquerra), της σοσιαλιστικής Ένωσης Εργατών (UGT), καθώς και της αναρχοσυνδικαλιστικής συνομοσπονδίας του CNT.
Οι αναρχικοί, μετέπειτα συναγωνιστές του Λαϊκού Μετώπου στον εμφύλιο, αρνούνται φυσικά να συμμετάσχουν στις εκλογές, ωστόσο αρκετοί κάνουν την υποχώρηση να μετριάσουν την εκστρατεία υπέρ της αποχής.
Εκλογικός αντίπαλος είναι το Εθνικό Μέτωπο, που συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες δυνάμεις της Δεξιάς, καθώς και την ανεπίσημη συμπαράσταση της Ισπανικής Φάλαγγας. Η συμμετοχή των Ισπανών είναι μεγάλη και, παρά την πλήρη πολιτική πόλωση, οι εκλογές πραγματοποιούνται σε άκρως ειρηνικό κλίμα.
Λαμβάνοντας 4.650.116 ψήφους, το Λαϊκό Μέτωπο κερδίζει τις εκλογές με ποσοστό 34,3% έναντι 33,2% που σημειώνει η Δεξιά, και σχηματίζει κυβέρνηση πλειοψηφίας με πρωθυπουργό τον Azaña.
Οι πρώτες κινήσεις του Λαϊκού Μετώπου ως κυβέρνηση, αιφνιδιάζουν τους συντηρητικούς: Οι Αριστεροί πολιτικοί κρατούμενοι αφήνονται αμέσως ελεύθεροι, οι αγροτικές μεταρρυθμίσεις στρέφονται κατά των αριστοκρατών γαιοκτημόνων, ο Φράνκο διορίζεται σε στρατιωτική θέση εκτός Ισπανίας, η Φάλαγγα τίθεται εκτός νόμου και η Καταλωνία αποκτά πολιτική και διοικητική αυτονομία.
Παρατηρώντας τις εξελίξεις, οι «έχοντες» τη Ισπανίας στέλνουν ένα τεράστιο κομμάτι πλούτου εκτός της χώρας, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει οικονομική κρίση και να υποβαθμιστεί σοβαρά η πεσέτα, κατακερματίζοντας το εμπόριο και τον τουρισμό.
Οι αυξανόμενες τιμές πιέζουν πολύ τους Ισπανούς εργάτες που περιμένουν από τη νέα κυβέρνηση να αυξήσει τους μισθούς και προχωρούν σε εκτεταμένες απεργίες. Παράλληλα, ο Azaña αντικαθιστά στη θέση του Προέδρου της Ισπανικής Δημοκρατίας τον συντηρητικό Zamora, αλλά στην προσπάθειά του να ευχαριστήσει όλες τις πλευρές του Λαϊκού Μετώπου, κάνει μια σειρά από λάθος επιλογές για τη θέση του πρωθυπουργού.
Στην έκκρυθμη αυτή πολιτική κατάσταση, οι φασιστικές δυνάμεις βρίσκουν την ιδανική ευκαιρία για αντεπίθεση και, πριν καν το Λαϊκό Μέτωπο προλάβει να συμπληρώσει ένα εξάμηνο στην εξουσία, τον Ιούλιο του 1936, προχωρούν στο πραξικόπημα που θα σημάνει την έναρξη Ισπανικού Εμφυλίου.

tvxs