Ένας διανοητής γαλλο αιγυπτιακής καταγωγής που περνά τις ημέρες του ανάμεσα στο Παρίσι, το Καίρο και το Ντακάρ έχει κλέψει την καρδιά του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στη Σενεγάλη. Ο Σαμίρ Αμίν, ένας από του σημαντικότερους οικονομολόγους της ριζοσπαστικής Αριστεράς μοιράζει το χρόνο του σε πάνελ που ασχολούνται από την πορεία των επαναστατικών κινημάτων στον 20ο αιώνα, μέχρι τις τελευταίες εξελίξεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Αυτές τις ημέρες όμως το μυαλό του βρίσκεται στην επαναστατημένη Αίγυπτο.
Αποστολή: Κατερίνα Κιτίδη
Λίγα λεπτά πριν υποδεχθεί στο Ντακάρ τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος απήυθηνε χτες χαιρετισμό στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, ο Σαμίρ Αμίν μίλησε στο TVXS για τις αιγυπτιακές εξελίξεις, κάνοντας μια ανάλυση πολλή διαφορετική από αυτή που προβάλλεται στην Ευρώπη.
Τι είναι αυτό που συμβαίνει στην Αίγυπτο, μια κοινωνική έκρηξη ή μια επανάσταση;
Είναι επανάσταση υπό την έννοια ότι υπάρχει επιθυμία για τη δημιουργία ενός άλλου καθεστώτος και όχι απλώς της απομάκρυνσης του Μουμπάρακ. Αυτός είναι ο βραχυπρόθεσμος στόχος. Το ζητούμενο δεν είναι μόνο ένα νέο πολιτκό καθεστώς αλλά και μια διαφορετική οικονομική και κοινωνική διαχείρηση –μια τομή μέσα στην παγκοσμιοποίηση.
Υπάρχει δυναμική για τέτοιου είδους ανατροπή;
Το κίνημα είναι γιγαντιαίο. Δεν πρόκειται απλώς για τους ανθρώπους στην πλατεία Ταχρίρ την οποία βλέπετε κάθε μέρα στην τηλεόραση, αλλά για ανθρώπους σε όλες τις συνοικίες του Καίρου, σε όλες τις πόλεις της Αιγύπτου αλλά ακόμη και στα χωριά. Οι πολίτες που κινητοποιούνται σε καθημερινή βάση ίσως να φτάνουν και τα 10 εκατομμύρια. Σε μια χώρα 85 εκατομμυρίων είναι ιδιαίτερα σημαντικός αριθμός. Δεν είναι απλώς ένα ποσοστό.
Ποια είναι η κινητήρια δύναμη αυτού του κινηματος;
Η βάση του κινήματος είναι μια νέα πολιτική δύναμη η οποία αποκρυσταλλώθηκε τα τελευταία δέκα χρόνια. Και αυτή η δύναμη είναι οι νέοι. Μέσω δικτύων όπως το Ιντερνετ προέκυψε μια επαναπολιτικοποίηση. Λέγαμε ότι η νέα γενιά ήταν αποπολιτικοποιημένη με την έννοια ότι αρνιούνταν να στρατευθεί με τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα - συμπεριλαμβανομένων των κομμάτων της αριστεράς που έχουν την αυθόρμητη συμπάθειά της. Οι νέοι όμως επανπολιτικοποιήθηκαν. Υπάρχουν σήμερα οργανώσεις που δημιουργήθηκαν τις τελευταίες ημέρες και οι οποίες αριθμούν ένα εκατομμύριο νέους.
Τα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, τα οποία έχουν την συμπάθειά τους, τους στήριξαν άμεσα. Οι ίδιοι όμως δεν θέλουν να στρατευθούν με κόμματα τα οποία τους φαίνονταν, δικαίως ή όχι, δογματικά.
Στους δρόμους όμως είδαμε να κατεβαίνουν και τμήματα των μεσαίων στρωμάτων.
Αιχμή του δόρατος, όπως σας είπα είναι οι νέοι αλλά από πολύ νωρίς έκαναν την εμφάνισή τους και τα δημοκρατικά στοιχεία των μεσαίων στρωμάτων, άνθρωποι οι οποίοι μπορεί να μην είναι αντικαπιταλιστές, αλλά αντιδρούν στο αστυνομικό κράτος των αυθαίρετων συλλήψεων, των βασανιστηρίων κ.ο.κ. Εκπρόσωπος αυτών των στρωμάτων είναι ο Ελ Μπαραντέι ο οποίος δεν ήταν πολύ γνωστός στην Αίγυπτο. Αλλά αυτό δεν έχει και μεγάλη σημασία, θα μπορούσε να γίνει γνωστός τώρα. Είναι χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της τάσης, υπό την έννοια ότι δεν κομίζει ένα διαφορετικό όραμα για το οικονομικό σύστημα, αλλά μένει στο συνηθισμένο και «φυσιολογικό» όραμα του καπιταλισμού. Δεν οραματίζεται ένα άλλο οικονομικό και πολιτικό σύστημα. Παρόλα αυτά είναι δημοκράτης. Επιθυμεί ελευθερες εκλογές, την ύπαρξη ενός κοινοβουλίου με κάποια δικαιώματα για να νομοθετεί και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Χωρίς όμως τίποτα περισσότερο.
Τι πιστεύετε ότι μπορεί να προκύψει από τις προσπάθειες δυτικών κυβερνήσεων για μια ομαλή μετάβαση;
Στόχος είναι η διατήρηση του συστήματος. Γιατί πρόκειται για ένα ολόκληρο σύστημα και όχι μόνο για τον Μουμπάρακ και το κυβερνών κόμμα, το οποίο υπάρχει στα χαρτιά αλλά όχι στην πραγματικότητα. Δεν είναι δηλαδή όπως στην περίπτωση της Τυνισίας όπου υπήρχε μια μικρή κλίκα, μια μαφία, του Μπεν Αλί. Το σύστημα στην Αίγυπτο αποτελείται μεταξύ άλλων από το στρατό, οι αξιωματικοί του οποίου ήταν οι βασικοί κερδισμένοι από την γιγαντιάια αμερικανική βοήθεια. Υπάρχει επίσης μια ληστρική αστική τάξη η οποία λειτουργεί ως μεσάζοντας.
Οι προστάτες αυτού του συστήματος όπως οι ΗΠΑ, ο Ομπάμα και η Χίλαρι Κλίντον θέλουν αυτό που αποκαλούν ομαλή μετάβαση. Δηλαδή μια μετάβαση που δεν θα αλλάξει τίποτα το σημαντικό. Μια μετάβαση με φαινομενικά δημοκρατικές μεταρυθμίσεις αλλά χωρίς μεγαλύτερο βάθος. Μια μετάβαση που δεν θα θέσει υπό αμφισβήτηση την ουσία του καπιταλιστικού συστήματος το οποίο είναι ενσωματωμένο στην ανοιχτή παγκοσμιοποίηση αλλά ούτε και την υποταγή στην αμερικανική ηγεμονία και τις σχέσεις με το ισραήλ. Πρόκειται άλλωστε για ένα σύστημα το οποίο επιτρέπει στο Ισραήλ να συνεχίσει την εξολόθρευση των Παλαιστινίων.
Προφανώς οι προστάτες του συστήματος θα χρειαστεί να κάνουν κάποιες υποχωρήσεις, ενδεχωμένος να φύγει ο κύριος Μουμπάρακ, να γίνουν φαινομενικά δημοκρατικές εκλογές από τις οποίες θα προκύψει ένα κοινοβούλιο ελαφρώς διαφοροποιημένο. Αυτό είναι το δημοκρατικό μοντέλο που οι Αμερικανοί θέλουν για την Αίγυπτο. Ένα μοντέλο το οποίο δεν είναι πιο δημοκρατικό από το σημερινό.
Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι δεν έπαιξαν κάποιο ρόλο;
Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι μποϊκοτάρισαν το κίνημα τις τέσσερις πρώτες ημέρες και μόνο όταν είδαν ότι η καταστολή από την αστυνομία απέτυχε και το πως το καθεστώς ήταν υποχρεωμένο να το ανεχτεί, έστω και προσωρινά, αποφάσισαν ότι δεν μπορούν να απέχουν.
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τις επαφές ανάμεσα στο καθεστώς και τους αδελφούς μουσουλμάνους. Σήμερα μάλιστα που μιλάμε γίνονται διαπραγματεύσεις. Και αυτό γιατί οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι αντιπροσωπεύουν την δεξιά πτέρυγα της αντιπολίτευσης η οποία δεν αμφισβητεί την αμερικανική κυριαρχία και η οποία παρά τη ρητορία της δεν αμφισβητεί τις σχέσεις με το Ισραήλ και το laissez faire που η χώρα αυτή απολαμβάνει στην Παλαιστίνη.
Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι δεν θέτουν υπό αμφισβήτηση τον Καπιταλισμό και απόδειξη είναι ότι τάχθηκαν εναντίον των εργατικών απεργιών που πραγματοποιήθηκαν πριν από τρία χρόνια. Τάχθηκαν επίσης εναντίον του αγροτικού κινήματος με το οποίο οι χωρικοί υπερασπίζονται τη γή τους απέναντι στους πλουσίους. Πρόκειται για ένα κόμμα της δεξιάς με φασίζουσα δημαγωγία, το οποίο γνωρίζει ότι οι επιλογές που έχει κάνει είναι βιώσιμες μόνο με την υποστήριξη των ΗΠΑ
Βλέπετε εναλλακτική σε μια τέτοια προοπτική;
Οι νέοι τα αρνούνται όλα υτά. Η πολιτική διορατικότητα, η αυξηση της πολιτικοποιήσης στην Αίγυπτο είναι φανταστική.
tvxs
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου