Οταν το κράτος δεν πληρώνει

Του ΜΠΑΜΠΗ ΑΓΡΟΛΑΜΠΟΥ

Στο κίνημα «Δεν πληρώνω» φαίνεται πως έχει προσχωρήσει και το Δημόσιο. Σιωπηρά, χωρίς τυμπανοκρουσίες και συνθήματα, έχει υιοθετήσει την πρακτική της αθέτησης πληρωμών, μεταθέτοντας τις οφειλές του στο μέλλον. Αποτέλεσμα, το ποσό που λείπει από την αγορά να υπερβαίνει τα 10 δισ. ευρώ και να επιτείνεται η οικονομική ασφυξία. 

Το 2010 οι οφειλές του Δημοσίου ανήλθαν σε 5,3 δισ. ευρώ. Οι αστοχίες του πρώτου τριμήνου του 2011 στο σκέλος των εσόδων οδηγούν σε νέες περικοπές δαπανών. Αυτή η λογιστική τακτοποίηση, όμως, έχει ορατές συνέπειες στην πραγματική οικονομία και εν τέλει σε όλο τον κόσμο.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εστιάζεται στα δημόσια έργα. Οι βεβαιωμένες οφειλές του Δημοσίου ανέρχονται σε 1,8 δισ. ευρώ, ωστόσο, εάν συνυπολογιστούν και τα έργα των οποίων η παραλαβή καθυστερεί λόγω έλλειψης κονδυλίων, τότε το συνολικό ποσό που καθυστερεί να αποδοθεί υπερβαίνει τα 2,5 δισ. ευρώ.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στο χώρο των προμηθειών. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων και των ταμείων μετατίθενται από τρίμηνο σε τρίμηνο, με συνέπεια το κουβάρι των χρεών να διογκώνεται συνεχώς, παρά τις αλλεπάλληλες ρυθμίσεις. Σε 1,1 δισ. ευρώ υπολογίζονται τα χρέη των νοσοκομείων στους προμηθευτές υλικού, και 1,4 δισ. ευρώ οι οφειλές μαζί με τα ταμεία για φάρμακα. Στάση πληρωμών έχουν κάνει άτυπα και οι δήμοι των οποίων τα χρέη προς τρίτους (προμηθευτές, εργολάβους, οργανισμούς) ανέρχονται σε 1,2 δισ. ευρώ.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό της ιδιότυπης στάσης πληρωμών είναι η καθυστέρηση της επιστροφής ΦΠΑ. Το ποσό που οφείλεται υπολογίζεται από 2,5 έως 3 δισ. ευρώ. Και δεν είναι μόνον η επιστροφή του ΦΠΑ. Στη φορολογία φυσικών προσώπων οι επιστροφές φόρου προς τους δικαιούχους για το 2010 ακόμη δεν έχουν τακτοποιηθεί.
Η μετάθεση πληρωμών είναι γενική πρακτική σε όλο το φάσμα του Δημοσίου, στο σκέλος των λειτουργικών τους εξόδων. Με αυτό τον τρόπο επιτεύχθηκε η συγκράτηση των λεγόμενων καταναλωτικών δαπανών του προϋπολογισμού στο 4,6% το πρώτο τρίμηνο. Οι προμήθειες της κεντρική διοίκησης ήταν μόλις 7 εκατ. ευρώ και οι λειτουργικές της δαπάνες 62 εκατ. ευρώ.
Το άλλο μαξιλάρι της κυβέρνησης είναι οι δημόσιες επενδύσεις. Σε σύνολο 8,5 δισ. ευρώ που προϋπολογίζονται να διατεθούν το 2011 έχουν καταβληθεί μόλις 677 εκατ. ευρώ.
Ο επιχειρηματικός κόσμος κάνει λόγο για στάση πληρωμών του Δημοσίου και με τη σειρά του δηλώνει αδυναμία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του προς το κράτος και τους εργαζόμενους μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Και το γαϊτανάκι πάει στα ασφαλιστικά ταμεία, από εκεί στα νοσοκομεία, επιστρέφει στις εταιρείες και διαχέεται στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας και στους εργαζόμενους.
enet