Έτσι χαρακτήρισαν οι αντιδικτατορικοί αγωνιστές, μέλη της Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (ΕΔΙΑ) Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, τα ποτισμένα από το αίμα τους, ρούχα που φορούσαν το μοιραίο βράδυ της 22 Μαΐου 1963, κατά τη δολοφονική επίθεση εναντίον τους στη Θεσσαλονίκη, τα δύο ιστορικά στελέχη και βουλευτές της αριστεράς Γρηγόρης Λαμπράκης και Γιώργης Τσαρουχάς. Τα συγκλονιστικά ντοκουμέντα του πολιτικού εγκλήματος, που συντάραξε το πανελλήνιο και χαρακτηρίστηκε ως «προμήνυμα της δικτατορίας», φυλάσσονται στο χώρο, όπου φιλοξενούνται τα γραφεία της ΕΔΙΑ στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης (στο δημοτικό κτίριο που έχει παραχωρηθεί- οδός Θεοφίλου 13), ενώ το απόγευμα θα μεταφερθούν σε εργαστήρια ειδικών προκειμένου να συντηρηθούν και να τοποθετηθούν μέσα σε ειδικά αντιόξινα δοχεία για να αποφευχθεί περαιτέρω καταστροφή τους.
Στις γυάλινες προθήκες, όπου τοποθετήθηκαν προσωρινά για την παρουσίαση, είναι ευδιάκριτα, διάστικτα από αίμα, το λευκό πουκάμισο, το μπλε σακάκι και παντελόνι του Γρηγόρη Λαμπράκη, ενώ ακριβώς δίπλα έχει τοποθετηθεί το καφετί σακάκι, το γιλέκο, το λευκό πουκάμισο, η γραβάτα, η λεπτή μαύρη ζώνη και τα μαύρα παπούτσια του Γιώργη Τσαρουχά. Στην προθήκη με τα ρούχα του Γρηγόρη Λαμπράκη, υπάρχει μόνο το ένα του παπούτσι (το άλλο του πιθανότατα χάθηκε μέσα στο δολοφονικό παραλήρημα που είχαν στήσει παρακρατικοί στον τόπο της επίθεσης), ενώ λείπει από την έκθεση και το παντελόνι του Τσαρουχά, που από την πολυκαιρία και τη φθορά χρειάζεται ειδική συντήρηση πριν εκτεθεί. «Το κοστούμι του Τσαρουχά ήταν αυτό, μαζί το είχαμε αγοράσει. Είναι τα ρούχα που φορούσε τη μέρα που έγινε η δολοφονική απόπειρα κατά του Λαμπράκη. Και ο Τσαρουχάς την ίδια μέρα δέχτηκε την επίθεση των παρακρατικών και τραυματίστηκε βαριά. Δεν είναι αυτά τα ρούχα που φορούσε τη μέρα της δολοφονίας του, που συνέβη αργότερα στις 9 Μαΐου του 1968, ύστερα από πολύωρο βασανισμό από τα όργανα της χούντας στο Γ' ΣΣ. Εκείνα τα ρούχα, τα είχε παραλάβει η μητέρα μου και ενάμιση περίπου χρόνο μετά, τα πέταξε, μην αντέχοντας να τα βλέπει μέσα στο σπίτι», λέει η κόρη του δολοφονημένου βουλευτή της ΕΔΑ, Καίτη Τσαρουχά. Μπροστά στις προθήκες βρίσκεται το ένα από τα δύο χαρτόκουτα, μέσα στα οποία ήταν τοποθετημένα τα ρούχα, τα οποία παρέλαβε από κάποιον άγνωστο η Εταιρία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων. Το δέμα ήταν σε άθλια κατάσταση μέσα στη σκόνη ενώ τα τριμμένα από τον καιρό και τρυπημένα ρούχα των ιστορικών ηγετών της αριστεράς είχαν καταφαγωθεί από ζωύφια. Χρειάστηκε απολύμανση από ειδικούς για να μπορέσουν οι παραλήπτες των κουτιών να βγάλουν με πολλή προσοχή τα δύο κουστούμια από μέσα και να τα βάλουν προσεκτικά στις προθήκες. Εικάζεται ότι τα χαρτόκουτα με το πολύτιμο ιστορικό υλικό, φυλάχθηκαν για μεγάλο διάστημα στα υπόγεια του δικαστικού μεγάρου Θεσσαλονίκης και διασώθηκαν - χάρη στην πρωτοβουλία του αγνώστου που τα παρέδωσε στην ΕΔΙΑ - από την πολτοποίηση και την καταστροφή παλιών δικογραφιών και αρχειακών εγγράφων, που αποφάσισε το Συμβούλιο Εφετών τον Οκτώβριο του 2008, με το αιτιολογικό της αποσυμφόρησης του χώρου. «Αυτή τη στιγμή, η πολτοποίηση των δικογραφιών και των αρχείων έχει σταματήσει μετά από ενέργειές μας και περιμένουμε από τον νέο προϊστάμενο του Εφετείου σε συνεργασία μαζί μας, να αποφασιστεί να γίνει ένας χώρος με δική μας δαπάνη για να φυλαχθούν οι σημαίνουσες πολιτικές και ποινικές δικογραφίες. Ζητούμε να μην καταστραφεί καμία δικογραφία -διότι ανάμεσά τους υπάρχουν και άλλες ιστορικά βαρύνουσες (Πόλκ, Βελδεμίρης, Παγκρατίδης) - πριν υπάρξει πλήρης ψηφιοποίηση των εγγράφων», δήλωσε ο πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης Μανώλης Λαμτζίδης.
Στις γυάλινες προθήκες, όπου τοποθετήθηκαν προσωρινά για την παρουσίαση, είναι ευδιάκριτα, διάστικτα από αίμα, το λευκό πουκάμισο, το μπλε σακάκι και παντελόνι του Γρηγόρη Λαμπράκη, ενώ ακριβώς δίπλα έχει τοποθετηθεί το καφετί σακάκι, το γιλέκο, το λευκό πουκάμισο, η γραβάτα, η λεπτή μαύρη ζώνη και τα μαύρα παπούτσια του Γιώργη Τσαρουχά. Στην προθήκη με τα ρούχα του Γρηγόρη Λαμπράκη, υπάρχει μόνο το ένα του παπούτσι (το άλλο του πιθανότατα χάθηκε μέσα στο δολοφονικό παραλήρημα που είχαν στήσει παρακρατικοί στον τόπο της επίθεσης), ενώ λείπει από την έκθεση και το παντελόνι του Τσαρουχά, που από την πολυκαιρία και τη φθορά χρειάζεται ειδική συντήρηση πριν εκτεθεί. «Το κοστούμι του Τσαρουχά ήταν αυτό, μαζί το είχαμε αγοράσει. Είναι τα ρούχα που φορούσε τη μέρα που έγινε η δολοφονική απόπειρα κατά του Λαμπράκη. Και ο Τσαρουχάς την ίδια μέρα δέχτηκε την επίθεση των παρακρατικών και τραυματίστηκε βαριά. Δεν είναι αυτά τα ρούχα που φορούσε τη μέρα της δολοφονίας του, που συνέβη αργότερα στις 9 Μαΐου του 1968, ύστερα από πολύωρο βασανισμό από τα όργανα της χούντας στο Γ' ΣΣ. Εκείνα τα ρούχα, τα είχε παραλάβει η μητέρα μου και ενάμιση περίπου χρόνο μετά, τα πέταξε, μην αντέχοντας να τα βλέπει μέσα στο σπίτι», λέει η κόρη του δολοφονημένου βουλευτή της ΕΔΑ, Καίτη Τσαρουχά. Μπροστά στις προθήκες βρίσκεται το ένα από τα δύο χαρτόκουτα, μέσα στα οποία ήταν τοποθετημένα τα ρούχα, τα οποία παρέλαβε από κάποιον άγνωστο η Εταιρία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων. Το δέμα ήταν σε άθλια κατάσταση μέσα στη σκόνη ενώ τα τριμμένα από τον καιρό και τρυπημένα ρούχα των ιστορικών ηγετών της αριστεράς είχαν καταφαγωθεί από ζωύφια. Χρειάστηκε απολύμανση από ειδικούς για να μπορέσουν οι παραλήπτες των κουτιών να βγάλουν με πολλή προσοχή τα δύο κουστούμια από μέσα και να τα βάλουν προσεκτικά στις προθήκες. Εικάζεται ότι τα χαρτόκουτα με το πολύτιμο ιστορικό υλικό, φυλάχθηκαν για μεγάλο διάστημα στα υπόγεια του δικαστικού μεγάρου Θεσσαλονίκης και διασώθηκαν - χάρη στην πρωτοβουλία του αγνώστου που τα παρέδωσε στην ΕΔΙΑ - από την πολτοποίηση και την καταστροφή παλιών δικογραφιών και αρχειακών εγγράφων, που αποφάσισε το Συμβούλιο Εφετών τον Οκτώβριο του 2008, με το αιτιολογικό της αποσυμφόρησης του χώρου. «Αυτή τη στιγμή, η πολτοποίηση των δικογραφιών και των αρχείων έχει σταματήσει μετά από ενέργειές μας και περιμένουμε από τον νέο προϊστάμενο του Εφετείου σε συνεργασία μαζί μας, να αποφασιστεί να γίνει ένας χώρος με δική μας δαπάνη για να φυλαχθούν οι σημαίνουσες πολιτικές και ποινικές δικογραφίες. Ζητούμε να μην καταστραφεί καμία δικογραφία -διότι ανάμεσά τους υπάρχουν και άλλες ιστορικά βαρύνουσες (Πόλκ, Βελδεμίρης, Παγκρατίδης) - πριν υπάρξει πλήρης ψηφιοποίηση των εγγράφων», δήλωσε ο πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης Μανώλης Λαμτζίδης.
Τα διαβιβαστικά των πειστηρίων Δίπλα στα ματωμένα ρούχα - πειστήρια της εγκληματικής ενέργειας του παρακράτους της εποχής, έχουν αναρτηθεί τα παραπεμπτικά έγγραφα της δικαιοσύνης της εποχής και τα συνοδευτικά σημειώματα της δικογραφίας, μιας και τα συγκεκριμένα ρούχα αποτελούσαν τεκμήρια δικογραφίας για τη δίκη των φυσικών αυτουργών της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη, που έγινε το 1966. Το ένα έγγραφο αφορά επίσημο διαβιβαστικό της Εισαγγελίας Εφετών Θεσσαλονίκης με αριθμό πρωτοκόλλου 12616/62 προς τον «κ. Γραμματέα Εφετών» όπου αναγράφεται επί λέξη: «Πέμπομεν υμίν συνημμένως τα πειστήρια (εν χαρτοκιβώτιον περιέχον την ενδυμασία του αποβιώσαντος Γρηγ. Λαμπράκη και Κων. Τσαρουχά, ανήκον εις την κατά του Σπυρίδωνος Γκοτζαμάνη ποινικήν δικογραφίαν, προσδιορισθείσαν εις την δικάσιμον της 3ης Οκτωβρίου 1966 του Κακουργιοδικείου Θεσσαλονίκης και παρακαλούμεν για την κατά Νόμον καταχώρησιν των εις τας παρ΄υμίν οικεία βιβλία και εν καιρώ ενέργειαν των νομίμων». Το δεύτερο με ημερομηνία 17 Δεκεμβρίου 1965 είναι το έγγραφο με αριθμό πρωτοκόλλου 17041 από την εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης προς τον αρμόδιο εισαγγελέα, όπου αναφέρεται : «Εν συνεχεία της υπ. Αριθμ. 596/16-1-65 αναφοράς μου, δι΄ης υπέβαλον υμίν την κατά Σπυρίδωνος Κοτζαμάνη…. ποινική δικογραφίαν, εφ’ ης το υπ. Αριθμ. 1128/… βούλευμα του Συμβουλίου του ενταύθα Πλημ/δικείου, λαμβάνω την τιμή ν’ αποστείλω το παρά τη υ’ εμέ υπηρεσία φυλασσόμενον δέμα εμπεριέχον τας ενδυμασίας των παθόντων Γρηγορίου Λαμπράκη και Κωνσταντίνου Τσαρουχά». Τα συνοδευτικά σημειώματα της δικογραφίας είναι λιγόλογα χειρόγραφα με μελάνι, σε μικρά κομμάτια χαρτί, με επισημάνσεις για την εξέλιξη της υπόθεσης π.χ. «ανεπέμφη» και για την ταυτοποίηση των ρούχων του ενός και του άλλου «παθόντα». Οι παρευρισκόμενοι στη συνέντευξη τύπου, ανάμεσά τους και αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας του Λαμπράκη, αναφέρθηκαν στο κλίμα της εποχής, με αφορμή τα 47 χρόνια, που συμπληρώνονται φέτος από τη δολοφονία του «Μαραθωνοδρόμου της Ειρήνης» και τον βαρύ τραυματισμό του μετέπειτα δολοφονηθέντος Γιώργη Τσαρουχά. «Ήταν μια απερίγραπτη κατάσταση. (Οι παρακρατικοί) άλλαζαν διαρκώς σχέδιο στους δρόμους κάτω από τη συγκέντρωση των Φίλων της Ειρήνης, όπου μίλησε ο Λαμπράκης. Τον περίμεναν, ήταν προσχεδιασμένο. Αρκεί να φανταστεί κανείς ότι ξεκίνησε όλο αυτό από το «Πικαντίλυ», όπου ήταν αρχικά προγραμματισμένη η ομιλία και ο ιδιοκτήτης της δεν την παραχώρησε τελικά, όπου ο Λαμπράκης δέχτηκε μια ομπρελλιά από τον θηριώδη παρακρατικό Πιτσόκο. Ο τελευταίος συμμετείχε μετά και στον ξυλοδαρμό του Τσαρουχά, σε άλλο σημείο, δηλαδή είχε μετακινηθεί. Οι δε Γκοτζαμάνης και Εμμανουηλίδης ειδοποιήθηκαν αργότερα από την Αριστοτέλους για να έρθουν στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Σπανδωνή, εκεί που εκδηλώθηκε η δολοφονική απόπειρα κατά του Λαμπράκη. Ο Μήτσου (επικεφαλής της αστυνομίας) παρακολουθούσε αμέτοχος. Τον μόνο που ξέχασαν να ειδοποιήσουν ήταν ο τροχονόμος της βάρδιας (Ασπιώτης), που ήταν εκτός κλίματος και προσπάθησε να εντοπίσει το τρίκυκλο» θυμάται ο αυτόπτης μάρτυρας, δικηγόρος Σπύρος Σακέττας. Ο συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ βουλευτής της αριστεράς και στέλεχος του διεθνούς κινήματος ειρήνης, υφηγητής της ιατρικής Γρηγόρης Λαμπράκης παρασύρθηκε στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Σπανδωνή από το τρίκυκλο, που οδηγούσε ο παρακρατικός Σπύρος Γκοτζαμάνης και στο οποίο επέβαινε ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης και δέχτηκε ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι από σκληρό αντικείμενο, από το οποίο προήλθε ο θάνατος του. Πάλη με τους δράστες έδωσε πάνω στο τρίκυκλο ο Χατζηαποστόλου, που αποπειράθηκε να τους σταματήσει και πέρασε στην ιστορία ως "Τίγρης" για το άλμα του. Ο Λαμπράκης μετά την επίθεση μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο αιμόφυρτος και λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα υπέκυψε. Ο Τσαρουχάς παρέμεινε 29 ημέρες στο νοσοκομείο, μετά την κακοποίηση του, σε άλλο σημείο, από παρακρατικούς. Ο βουλευτής της ΕΔΑ είχε μόλις επιστρέψει από την Καβάλα και κατευθυνόταν προς τη συγκέντρωση και για να προειδοποιήσει τον Λαμπράκη, ότι «κάτι ετοιμάζονταν…». Το δημοσιογραφικό "αντι-τρίκυκλο" (Βούλτεψης, Ρωμαίος, Μπέρτσος) με τη συνεπή δημοσιογραφική τους έρευνα αποκάλυψαν μετέπειτα τη σκευωρία, που είχε στηθεί με την προσπάθεια των τότε αρχών να εμφανίσουν τη δολοφονία ως "ατύχημα". Στη δίκη του 1966, παρά την αντίθετη εισαγγελική πρόταση, οι κατηγορούμενοι για τη δολοφονία του Λαμπράκη κρίθηκαν αθώοι!!! Οι υπαίτιοι του ξυλοδαρμού του Τσαρουχά στη δίκη του 1979 τιμωρήθηκαν με μικρές ποινές.Έκκληση για τη στέγαση των ιστορικών τεκμηρίων Τα μέλη της ΕΔΙΑ απηύθυναν έκκληση «αυτά τα σπαράγματα μνήμης» να αποκτήσουν κάποτε τον δικό τους μόνιμο εκθεσιακό χώρο «για να μπορούν να τα επισκέπτονται και να αντλούν μηνύματα οι νέες γενιές», αφού η ΕΔΙΑ δεν διαθέτει κάποια μόνιμη αίθουσα τεκμηρίων στη Θεσσαλονίκη. «Η κοινωνική και πολιτική ιστορία της νεώτερης Ελλάδας είναι διαρκώς φιλοξενούμενη και πλανόδια» τόνισε ο γραμματέας της ΕΔΙΑ Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, επισημαίνοντας ότι παρά το πλήθος των ιστορικών ντοκουμέντων, το αίτημα που υποβλήθηκε για την μόνιμη παραχώρηση μιας αίθουσας στις πρώην φυλακές Επταπυργίου (Γεντί Κουλέ) παραμένει ακόμη αναπάντητο. Η ΕΔΙΑ καθώς και τα μέλη του ΣΦΕΑ 1967-΄74 με επιστολή τους - την οποία προσυπογράφει και η κόρη του δολοφονηθέντος βουλευτή της αριστεράς, Καίτη Τσαρουχά - την 1η Ιανουαρίου 2010, προς τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Ευάγγελο Βενιζέλο ζητούν να παραχωρηθεί ο χώρος του Γ΄ Σώματος Στρατού όπου ήταν εγκατεστημένα τα γραφεία της ΚΥΠ της χούντας, όπως και ο αντίστοιχος χώρος του πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ στην Αθήνα για να λειτουργήσουν ως «επισκέψιμοι χώροι μνήμης της σύγχρονης πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας της χώρας». Επίσης, ζητούν τα επίσημα ιστορικά τεκμήρια της περιόδου (φωτογραφίες, δημοσιεύματα, αποφάσεις στρατοδικείων) να συμπεριληφθούν και να εκτεθούν στον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 2012.
© 2010 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου