Ο Πέτερ Μπόφινγκερ δεν είναι καθόλου τυχαίος. Χαίρει πολύ μεγάλου κύρους στη Γερμανία, είναι ένας από τους κορυφαίους και με ανοικτό μυαλό οικονομολόγους της χώρας και δυστυχώς, σύμβουλος της κ. Μέρκελ. Γι’ αυτό και τα όσα ο Π. Μπόφινγκερ λέει για την Ελλάδα, με συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής (10/7), έχουν ιδιαίτερη αξία.
Κατ’ αρχάς, πράγμα με ιδιαίτερη βαρύτητα, ο Π. Μπόφινγκερ απορρίπτει πλήρως και απολύτως το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, γιατί «θα ενδυναμώσει ακόμα περισσότερο την ύφεση»! Υπογραμμίζει, επίσης, με απόλυτη σαφήνεια, ότι τα σχέδια χρηματοδότησης της τρόικα οδηγούν σε απόλυτο αδιέξοδο!
Ο Π. Μπόφινγκερ προτείνει ως λύση για το ελληνικό πρόβλημα μια δέσμη μέτρων τα οποία περιέχουν:
Πρώτον: Διαγραφή του ελληνικού χρέους κατά 50%, πράγμα που θα μπορούσε να γίνει αν το Ευρωπαϊκό Ταμείο (EFSF) αντάλλασε τα παλιά ομόλογα των πιστωτών με νέα και εγγυημένα από το ίδιο.
Δεύτερον: Μείωση των τόκων στα ελληνικά δάνεια στο 3%. (αυτή την ώρα με τροϊκανά επιτόκια δανεισμού πάνω από 5%, τα κράτη μέλη της ευρωζώνης κερδίζουν σε βάρος της Ελλάδας!)
Τρίτον: Έκδοση ευρωομολόγων, τα οποία κατά τον Π. Μπόφινγκερ θα επεμπλέξουν τη χώρα από τον κλοιό των αγορών.
Τέταρτον: Εκπόνηση μιας στρατηγικής ανάπτυξης, που θα πρέπει να μπει άμεσα σε εφαρμογή.
Πέμπτον: Συντονισμός των οικονομικών πολιτικών των χωρών μελών της ευρωζώνης.
Είναι σαφές ότι ο Π. Μπόφινγκερ, με τα 5 σημεία που προτείνει, δείχνει ότι αντιλαμβάνεται σε σημαντικό βαθμό το βάθος του προβλήματος και κινείται σε ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο από την παραδομένη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και την καρμανιόλα της τρόικα!
Η σκέψη, όμως, του Π. Μπόφινγκερ σκοντάφτει σε πολλά σκληρά εμπόδια και αντιφάσεις, μεταξύ των οποίων σημειώνουμε:
Το πρώτο είναι ότι για να εφαρμοστούν αυτά τα μέτρα επί του ελληνικού χρέους πρέπει να αναλάβουν σημαντικές ευθύνες, σημαντικό κόστος και βάρος οι πιο ισχυρές χώρες της ΕΕ και πρώτα απ’ όλα Γερμανία και Γαλλία, οι οποίες δεν είναι πολιτικά διατεθειμένες να το πράξουν.
Το δεύτερο είναι ότι αυτά τα μέτρα προϋποθέτουν ένα βαθύτερο και μονιμότερο συντονισμό και συνυπευθυνότητα των οικονομικών πολιτικών της ευρωζώνης, πράγμα που μάλλον είναι πολύ δύσκολο να γίνει αποδεκτό ως άμεση εξέλιξη.
Το τρίτο είναι ότι οι προτάσεις Μπόφινγκερ, αν μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές, ενώ θα έδιναν μια προσωρινή ανάσα στην Ελλάδα (ίσως και στις άλλες χώρες της ευρωπεριφέρειας, στις οποίες μοιραία θα επεκτείνονταν τα μέτρα!), δεν θα έλυναν μεσοπρόθεσμα τα προβλήματα. Κι αυτό γιατί και στο πλαίσιο των προτάσεων Μπόφινγκερ θα συνεχίζονταν και θα διευρύνονταν οι αποκλίσεις και ανισότητες μεταξύ κέντρου και περιφέρειας στην ευρωζώνη, πράγμα που συνιστά και τη βαθύτερη αιτία της κρίσης στην τελευταία, ενώ οι σημερινές πιέσεις ανόδου των επιτοκίων στην ευρωπεριφέρεια θα μεταφέροντο σε όλη τη ζώνη και στην ίδια τη Γερμανία μέσω της έκδοσης ευρωομολόγων!
Επομένως, άνθραξ ο θησαυρός! Εκτός και αν, πράγμα απολύτως ουτοπικό, η ΕΕ έκανε ένα απίστευτο άλμα ομοσπονδοποίησης, μετατρεπόμενη σε ένα ιδιόμορφο ομοσπονδιακό κράτος, το οποίο όμως θα σηματοδοτούσε ένα ακραίο αυταρχισμό, ακραίους ηγεμονισμούς και ανταγωνισμούς και ίσως πολύ χειρότερες ανισότητες που θα ήταν αδύνατο να σταθεί!
Επομένως η απάντηση στη σημερινή ελληνική κρίση δεν μπορεί να δοθεί χωρίς ένα γιγάντιο ενωτικό λαϊκό κίνημα που θα επιβάλλει προοδευτικούς δρόμους διαγραφής του ελληνικού χρέους και εξόδου από το ευρώ, συντονισμένα με κινήματα στην ευρωπεριφέρεια, την ευρωζώνη και την ΕΕ για εθνικές και συνολικές ευραπαϊκές ανατροπές.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Π. Μπόφινγκερ στο Βήμα της Κυριακής στις 10-7-2011
Πέτερ Μπόφινγκερ: «Μόνη λύση για την Ελλάδα "κούρεμα" και ευρωομόλογα»*
ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ για τα ασυγχώρητα χάλια της ελληνικής οικονομίας στο παρελθόν είναι οι ίδιοι οι Ελληνες. Για τη συνέχιση της κρίσης σήμερα ευθύνεται όμως η τρόικα. Τα περιοριστικά της προγράμματα πνίγουν κάθε δυνατότητα ανάπτυξης. Αυτό υποστηρίζει σε συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής» ο γνωστός γερμανός οικονομολόγος Πέτερ Μπόφινγκερ, ο «σοφότερος των σοφών» συμβούλων- όπως τον αποκάλεσε εφημερίδα- της γερμανικής κυβέρνησης. Παράλληλα ασκεί δριμεία κριτική σε διάφορα σχέδια αναχρηματοδότησης της Ελλάδας. «Φως» για την Ελλάδα, προσθέτει, θα υπάρξει μόνο αν συνδυασθούν τέσσερα βασικά στοιχεία:Πρώτον, ένα γερό «κούρεμα» του χρέους κατά 50%. Δεύτερον, η έκδοση ευρωομολόγων. Τρίτον, ο συντονισμός των οικονομικών πολιτικών των χωρών-μελών της ευρωζώνης. Και τέταρτον και κυριότερο, η εκπόνηση μιας στρατηγικής της ανάπτυξης, που θα πρέπει να μπει άμεσα σε εφαρμογή, ήτοι σε λίγους μήνεςκαι όχι ύστερα από τα συνήθη ελληνικά «τέρμινα».
- Κύριε Μπόφινγκερ, την περασμένη εβδομάδα το ελληνικό Κοινοβούλιο ψήφισε το Μεσοπρόθεσμο και η τρόικα την παροχή της πέμπτης δόσης του πρώτου δανείου. Πρόκειται γιαχαρμόσυνες ειδήσεις,όπως είπαν πολλοί πολιτικοί;
«Jein (γιάιν), όπως λέμε στη Γερμανία- δηλαδή, και ναι, και όχι. Ναι, επειδή η μη ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου θα οδηγούσε σε στάση πληρωμών- κάτι που θα ήταν καταστρεπτικό και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Οχι, επειδή έτσι εμπεδώνεται μια στρατηγική για την Ελλάδα η οποία δεν θα τη βγάλει από την κρίση. Η δημοσιονομική σταθερότητα μιας χώρας δεν εξαρτάται μόνον από το ύψος των φόρων ή από την περικοπή των δαπανών, αλλά και από την οικονομική δυναμική. Για να σωθεί η Ελλάδα πρέπει να μπει ξανά στο μονοπάτι της ανάπτυξης. Με τα μέτρα ωστόσο που αποφασίστηκαν τώρα οι προοπτικές ανάπτυξης γίνονται χειρότερες. Πρόκειται για περιοριστική δημοσιονομική πολιτική στο μέσον μιας ύφεσης. Αυτό θα ενδυναμώσει ακόμα περισσότερο την ύφεση».
- Πρόσφατα μιλήσατε για ένα «ναυάγιο της ευρωπαϊκής πολιτικής» σε σχέση με την κρίση στην Ελλάδα.Τι θα έπρεπε να κάνουν οι Βρυξέλλεςγια να σταματήσει το κακό;
«Πρέπει να δώσουν στη χώρα περισσότερο χρόνο. Οι Ελληνες έκαναν ήδη υπεραρκετές οικονομίες. Θα ήταν λοιπόν λογικό οι πολιτικοί να πουν: “Ωραία, επιβάλαμε το πρόγραμμα λιτότητας τον περασμένο χρόνο, ας περιμένουμε τώρα κάπως μέχρις ότου επιφέρει θετικά αποτελέσματα”. Αυτό είναι το πρώτο. Το δεύτερο θα ήταν το “κούρεμα” του χρέους κατά 40%-50%, δηλαδή κατά 150 δισ. ευρώ. Αυτό συνεπάγεται μια προσφορά στους πιστωτές ώστε να ανταλλάξουν τα ελληνικά τους ομόλογα με ομόλογα της ευρωπαϊκής προστατευτικής ομπρέλας ΕSFS. Το πλεονέκτημα θα ήταν ότι οι ελληνικές τράπεζες θα αποκτούσαν έτσι καλά χρεόγραφα για το portfolio τους, τα οποία ταυτοχρόνως θα ήταν και καλές εγγυήσεις για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τo τρίτο θα ήταν η μείωση των τόκων για τα δάνεια στο 3%- είναι αδιανόητο να κερδίζει η Ευρώπη λεφτά εις βάρος των Ελλήνων. Και το τέταρτο η έκδοση ευρωομολόγων, τα οποία θα απάλλασσαν τη χώρα από την τυραννία των αγορών».
- Το «κούρεμα» θα «προκαλούσε» όμως χρεοκοπία των τραπεζών, κυρίως των ελληνικών...
«Για αυτό και πρέπει να συνδεθεί με τη σταθεροποίηση των τραπεζών. Μια δυνατότητα θα ήταν να τους δοθούν χρήματα από την ευρωπαϊκή προστατευτική ομπρέλα ΕSFS». - Πρόκειται όμως για γιγαντιαία ποσά. Θα τα αντέξει η ΕSFS; «Εύκολα. Τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που έχουν οι ελληνικές τράπεζες είναι περίπου 45 δισ. ευρώ. Αν γίνει το “κούρεμα” θα μειωθούν στο μισό. Η ΕSFS έχει στα ταμεία της εκατοντάδες δισ. ευρώ». - Τελευταία γίνεται πολύς λόγος για συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στο δεύτερο πακέτο στήριξης.
«Το γαλλικό μοντέλο είναι εντελώς αντιπαραγωγικό, επειδή είναι συνδεδεμένο με ιδιαίτερα υψηλούς τόκους. Η υλοποίησή του θα σήμαινε σημαντική αύξηση του ελληνικού χρέους».
- Το ύψος του χρέους, σύμφωνα με υπολογισμούς, θα ξεπεράσει μετά τη λήξη του Μεσοπρόθεσμου,το 2015,τα 400 δισ.ευρώ. Εχει νόημα μια τέτοια πολιτική; «Απολύτως καμία. Τα χρέη γεννούν καινούργια χρέη. Για αυτό και η αντιμετώπισή τους θα πρέπει να γίνει σε δύο επίπεδα: πρώτον, με το “κούρεμά” τους, δεύτερον, με μείωση των τόκων».
- Αυτό που ακούμε όμως συνεχώς είναιότι τα προγράμματα βρίσκονται στα καλύτερα χέριασε εκείνα των εμπειρογνωμόνων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου...
«Το πρόβλημα με το ΔΝΤ είναι η πίστη του ότι ο φόρος εισοδήματος στρέφεται κατά της οικονομικής απόδοσης και προκρίνει, ως εκ τούτου, ως καλύτερους τους έμμεσους φόρους. Από τους πλούσιους δεν μπορείς όμως να αποσπάσεις σοβαρά ποσά χωρίς άμεσους φόρους». - Η μαγική λέξη για εσάς είναι τα ευρωομόλογα. Τι περιμένετε από αυτά;
«Πολλά, με πρώτο και κύριο ότι η Ελλάδα δεν θα οδηγηθεί σε στάση πληρωμών. Με τα ευρωομόλογα λύνεται αμέσως το πρόβλημά της. Με αυτά μπορεί να συνάψει δάνεια κατά το δοκούν με τόκο ύψους 3%». - Αυτό δεν θα σήμαινε όμως απλή επέκταση της πολιτικής των χρεών, αν και υπό ευνοϊκότερες συνθήκες;
«Οχι, επειδή θα συνδεόταν με το “κούρεμα” του χρέους. Από την άλλη βέβαια πρέπει να πούμε ότι σε τέτοια περίπτωση η Ελλάδα θα έπρεπε να αποδεχθεί την έγκριση του προϋπολογισμού της από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωβουλή. Δεν μπορεί να απαιτεί κάποιος από την Ευρώπη μια λευκή επιταγή και να κάνει στη συνέχεια ανεξέλεγκτα νέα χρέη. Η πρόσβαση στα ευρωομόλογα θα πρέπει να συνοδεύεται από έναν αυστηρό έλεγχο του ελληνικού προϋπολογισμού». - Αυτό σημαίνει ότι στην περίπτωση κατά την οποία μια χώρα θα συνέχιζε να έχει αδικαιολόγητα ελλείμματαθα έπρεπε να αποκλείεται και από την ευρωζώνη;
«Αυτό θα ήταν για μένα η ultima ratio- η ύστατη ακραία περίπτωση. Εχω ταχθεί υπέρ της δημιουργίας μιας, όπως την αποκαλώ, Νομισματικής Ενωσης 2.0. Βρισκόμαστε προς το παρόν σε ένα ενδιάμεσο στάδιο, το οποίο είναι ασταθές. Υπάρχουν λοιπόν σήμερα δύο προοπτικές: ή θα πούμε ότι δεν θέλουμε τέτοιες κοινές αρμοδιότητες- κάτι που εμπερικλείει τον κίνδυνο της οπισθοδρόμησης στα εθνικά νομίσματα- ή ότι θα πάμε ένα βήμα πιο πέρα και θα σταθεροποιήσουμε τη νομισματική ένωση με την έκδοση ευρωομολόγων. Οι χώρες που θα έκαναν όμως μεγάλα χρέη με αυτά θα έπρεπε να δηλώσουν ότι αποδέχονται κάποιον έλεγχο των ευρωπαϊκών θεσμών. Αυτό θα σήμαινε πάλι γενικευμένη εποπτεία των τραπεζών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όχι πλέον σε εθνικό. Υπό τέτοιες συνθήκες θα μπορούσε μια χώρα η οποία παραβιάζει συστηματικά τους κανόνες να αποκλειστεί ως ultima ratio από την ευρωζώνη».
«Στη Γερμανία είχαμε φτάσει τους φόρους στο 56% - Είχαν νόημα τα μέτρα που επιβλήθηκαν τον πρώτο χρόνο,όπως η περικοπή μισθών και συντάξεων, ήθα έπρεπε να ακολουθηθεί εξαρχής εντελώς διαφορετική πορεία;
«Το κέντρο βάρους θα έπρεπε να βρίσκεται στη φορολόγηση των εισοδημάτων. Τα έσοδα από κέρδη και εισοδήματα είναι στην Ελλάδα πολύ πενιχρά, ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής είναι 45%. Στη Γερμανία, που είχαμε παρόμοιο πρόβλημα κατά την επανένωση της χώρας πριν από 20 χρόνια, μας βοήθησε το γεγονός ότι ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής ήταν 56%. Αλλά και πιο μπροστά, αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαμε τη λεγόμενη κατανομή βαρών. Ατομα με υψηλά εισοδήματα έπρεπε να πληρώσουν στο κράτος, σε διάστημα 50 ετών, το 50% της περιουσίας τους ως φόρο ιδιοκτησίας. Νομίζω ότι στη Ελλάδα δεν υπάρχει σωστή ισορροπία στα προγράμματα σταθεροποίησης. Θα έπρεπε να επιχειρηθεί και η συμμετοχή των πλουσίων σε αυτά».
ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ
1 Συντονισμός των οικονομικών πολιτικών των χωρών-μελών της ευρωζώνης 2 «Κούρεμα» του χρέους κατά 40%-50%,δηλαδή κατά 150 δισ.ευρώ 3 Μείωση των τόκων για τα δάνεια στο 3%. 4 Εκδοση ευρωομολόγων,τα οποία θα απαλλάξουν τη χώρα από την «τυραννία των αγορών» 5 Εκπόνηση μιας στρατηγικής της ανάπτυξης,που θα πρέπει να μπει άμεσα σε εφαρμογή
ΠΗΓΗ: ΒΗΜΑ της Κυριακής (10-7-2011)
iskra
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου