Και τώρα στα χέρια των... αγορών!

Μπορεί να φαίνεται πε­ρίεργο. Όμως, τώρα που καταλάγιασε η χρυ­σόσκονη των πανηγυρι­σμών της κυβέρνησης για το νέο πακέ­το λιτότητας διαρκείας, οι αναλυτές δι­απιστώνουν ότι η τύχη της Ελλάδας και η έκβαση του προγράμματος θα κριθεί από τις αγορές! Μάλλον, τελικά, δεν γλιτώσαμε απ’ τα νύχια τους...
Πριν μπούμε στο παρασύνθημα, αξίζει να σημειώσουμε κάτι που εντέχνως η κυβέρνηση εμφανίζεται να αγνοεί:
♦ Ότι η συμφωνία της περασμένης εβδομάδας είναι πολιτική και δεν ση­μαίνει ότι εξασφαλίσαμε ήδη το νέο δάνειο. Δηλαδή, οι διαπραγματεύσεις για τους όρους του δανείου δεν έχουν ακόμα αποφασιστεί, και η κάθε χώρα δεν έχει πει ακόμα τι συγκεκριμένα ζητάει από την Αθήνα προκειμένου να βάλει το χέρι στην τσέπη. Όλα αυτά ξεκινούν τώρα και θα ολοκληρωθούν τον Σεπτέμβριο μαζί με την κατάρτιση του μνημονίου Νο 2 που θα εμπεριέ­χεται στη νέα δανειακή σύμβαση.
Χαμένοι στη μετάφραση
Και μπορεί η κυβέρνηση να μετέ­φρασε το κείμενο των αποφάσεων στα ελληνικά όπως ήθελε, οι σκληροπυρη­νικές χώρες όμως δεν αλλάζουν στά­ση. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση με­τέφρασε τον όρο collaterals (εμπράγ­ματες εγγυήσεις), που αναφέρεται στο τελικό κείμενο της συμφωνίας, σε...
«δί­χτυ ασφαλείας» στο ελληνικό κείμενο (πράγμα που απαγορεύεται ρητά από τους κανονισμούς της Ε.Ε., γιατί οι με­ταφράσεις πρέπει να είναι ακριβείς), όμως η ουσία δεν αλλάζει. Η Φινλαν­δία, η Ολλανδία, η Σλοβενία και η Σλο­βακία, με τη σιωπηλή υποστήριξης της Γερμανίας, θα ζητήσουν τις εμπράγμα­τες εγγυήσεις και η κυβέρνηση έχει δε­σμευθεί ότι θα τις δώσει.
Οι λεπτομέρειες
Η κυβέρνηση, πάντως, επιμένει στην επικοινωνιακή (παραπληροφόρηση προκειμένου να προχωρήσουν οι συ­ζητήσεις για τη νέα δανειακή σύμβα­ση.
Βλέπουμε, λοιπόν, όλες αυτές τις μέρες ένα επικοινωνιακό τσουνάμι διαρροών για την πρωτοφανή επιτυ­χία της κυβέρνησης και ένα υπόγειο παιχνίδι μεταξύ του παπανδρεϊκού και του βενιζελικού περιβάλλοντος για το ποιος έβαλε το χεράκι του να κλείσει η συμφωνία.
Η αλήθεια όμως είναι κάπως διαφορετική. Η κυβέρνηση δεν είχε κα­μία δυνατότητα παρέμβασης ή ουσι­αστικής διαπραγμάτευσης. Μάλιστα ο πρωθυπουργός μας ενημερώθηκε για το σχέδιο που υπήρχε στο τραπέζι, την ημέρα της Συνόδου! Οι διαπραγ­ματεύσεις γίνονταν σε Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη, Βερολίνο και Παρίσι, και η Αθήνα ενημερωνόταν με συνοπτικές διαδικασίες.
Μέσα σε αυτήν την «πατερναλιστι­κή» από τις αγορές ατμόσφαιρα ανα­μένεται να εξελιχθεί και η συνέχεια του δράματος καθώς οι αγορές είναι αυτές που θα αποφασίσουν αν η Ελ­λάδα θα είναι φερέγγυα χώρα μέσα στην ευρωζώνη ή εάν η ίδια η Ε.Ε. μας δείξει τον δρόμο της εξόδου από τη ζώνη του ευρώ:
♦ Η απόφαση «σωτηρίας», για να υλοποιηθεί, προϋποθέτει ότι το χρέος θα ακολουθήσει πτωτική πορεία, και όχι αυξητική όπως γίνεται μέχρι τώ­ρα. Επίσης μόνο εάν τηρήσουμε κατά γράμμα όλα όσα συμφωνήσαμε – και οι ιδιώτες επενδυτές ολοκληρώσουν με επιτυχία την ανταλλαγή ομολόγων – τότε το χρέος θα μειωθεί κατά 26 δισ. ευρώ.
Αν υπολογίσει όμως κανείς τις επίση­μες ανακοινώσεις της τρόικας, το ελληνικό χρέος θα βρίσκεται στο 172% του ΑΕΠ το 2012, καλώς εχόντων των πραγμάτων. Η μείωση κατά 12% ή 26 δισ. λίγα πράγματα θα κάνει.
♦  Παρά την καταρχήν θετική πρό­θεση, υπάρχει τώρα μια αβεβαιότη­τα για τη συμμετοχή των τραπεζών και ασφαλιστικών ταμείων στο πρόγραμμα ανταλλαγής και μετακύλισης ομολό­γων.
♦  Κανείς δεν ξέρει ακόμα πόσα πραγματικά είναι τα χρήματα που θα λάβουμε από το νέο δάνειο. Το πρό­γραμμα που έχει ανακοινωθεί, κάνει λόγο για 109 δισ. ευρώ, όμως δεν ξε­καθαρίζεται πόσα από αυτά είναι το πραγματικό ρευστό. Οι πληροφορίες πάντως λένε ότι το πραγματικό κονδύ­λι δεν ξεπερνάει τα 34 δισ. ευρώ και καλύπτει μόλις τις υποχρεώσεις μας να ξεπληρώνουμε τα παλιά δάνεια. Με άλλα λόγια, μας έδωσαν χρήματα που θα επιστραφούν στους δανειστές. Εάν λάβουμε υπόψη ότι αυτό είναι το πραγματικό ποσό, τότε διαπιστώνουμε ότι η λειτουργία του κράτους θα γίνεται με συνεχείς δανεισμούς εντόκων γραμ­ματίων μικρής διάρκειας και η βιωσιμότητα του εγχειρήματος στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις και τη συμμε­τοχή των ιδιωτών - τραπεζών.
♦ Ο συνεχής εκτροχιασμός του προ­ϋπολογισμού είναι, κατά τους αναλυ­τές, το μεγαλύτερο πρόβλημα για την επιτυχία του σχεδίου. Γιατί όλες οι κι­νήσεις και δηλώσεις κινούνται πάνω στη λανθασμένη επικοινωνιακή τακτι­κή της κυβέρνησης ότι «η Ελλάδα έκα­νε αυτό που έπρεπε». Στην ουσία, δεν έχει γίνει τίποτα και ο προϋπολογι­σμός σημειώνει ήδη νέο έλλειμμα 4,5 δισ. ευρώ, που θα πρέπει να συμπλη­ρωθεί με μέτρα. Και εάν λάβει κανείς υπόψη ότι οι ιδιωτικοποιήσεις είναι ακόμα στα χαρτιά όπως και οι διαρ­θρωτικές αλλαγές, τότε τη μαύρη τρύ­πα θα κληθούν να καλύψουν τα λεγό­μενα εύκολα μέτρα: αύξηση φορολο­γίας, έκτακτοι φόροι και μειώσεις μι­σθών και συντάξεων, βυθίζοντας έτσι τη χώρα σε βαθύτερη ύφεση.
♦ Παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνη­σης ότι η επόμενη αξιολόγηση της χώ­ρας μας θα γίνει στις 16 Αυγούστου, τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας βρίσκο­νται από χθες στην Αθήνα και έχουν ήδη πιάσει δουλειά στο ΓΛΚ. Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού εμφα­νίζει αύξηση 27,5% όταν σε ετήσια βά­ση προβλέπεται να μειωθεί κατά 3,9%, και οι ελεγκτές θέλουν να μάθουν ποια θα είναι τα νέα μέτρα. Επίσης αναμένε­ται να επιθεωρήσουν όλα τα υπουργεία και τους αρμόδιους φορείς ώστε να δι­απιστωθεί πού θα εγκατασταθούν οι μόνιμοι ελεγκτές. Οι αποκρατικοποιή­σεις είναι πρώτες στο μενού γιατί η κυ­βέρνηση έχει δεσμευθεί ότι θα φέρει στα ταμεία του κράτους 1,7 δισ. ευρώ έως το τέλος Σεπτεμβρίου, που προς το παρόν είναι άφαντα. Αυτό σημαίνει ότι η μαύρη τρύπα μπορεί να μεγαλώσει επικίνδυνα και να τινάξει τον προϋπο­λογισμό στον αέρα, μαζί και όλο το νέο πακέτο στήριξης.
♦ Παρά τις διευρυμένες αρμοδιότη­τες που δόθηκαν στον προσωρινό μηχανισμό EFSF, δεν μπορούν να μπουν σε εφαρμογή εάν δεν επικυρωθούν από τα 27 Κοινοβούλια της Ε.Ε., με τον κίνδυνο να απορριφτεί από τη Βουλή των Φινλανδών.
♦  Η συμφωνία της Συνόδου Κορυ­φής βασίζεται και πάνω στην προϋ­πόθεση ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να αντλήσει 28 δισ. ευρώ από τις αποκρατικοποιήσεις έως το 2014. Σε περί­πτωση που δεν τα καταφέρει, τίθεται σε νέα αμφισβήτηση η χρηματοδοτική της ανάγκη. Συνεπώς θα πρέπει η Ε.Ε. και το ΔΝΤ να καλύψουν και αυτή την τρύπα.
♦ Το ΔΝΤ εξακολουθεί να τηρεί μια παράξενη στάση έναντι στην προοπτι­κή να δώσει νέα κεφάλαια στην Ελλά­δα. Και ενώ υπάρχει η δέσμευση στον μόνιμο μηχανισμό ESM για την καταβολή του 1/3 του δανείου από μέρους του Ταμείου σε όλα τα δάνεια που θα δίνονται σε χώρες της ευρωζώνης, η δέσμευση αυτή ισχύει από τον Ιούλιο του 2013. Γι’ αυτό και τώρα το ΔΝΤ κάνει «νερά». Η νέα επικεφαλής Κριστίν Λαγκάρντ βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση στη Σύνοδο Κορυφής γιατί λάμ­βανε δύο διαφορετικά μηνύματα από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΝΤ. Οι μεν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι έδιναν το πράσινο φως για συμμετοχή του Τα­μείου στο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας, οι αναδυόμενες χώρες και οι τεχνοκράτες του έδιναν κόκκινο! Αυτό που προσπαθεί εδώ και μέρες να κα­λύψει η κυβέρνηση, με το ταξίδι του Ε. Βενιζέλου στην Ουάσιγκτον, είναι το γεγονός ότι η Βραζιλία και η Ινδία δεν θέλουν να ξαναδοθούν χρήματα στην Αθήνα γιατί οι μυστικές εκθέσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους είναι ξε­κάθαρα αρνητικές. Έτσι, αναμένεται να δούμε να βρεθεί η μέση λύση για ένα χαμηλό δάνειο της τάξεως των 5-8 δισ. ευρώ! Και με τους αυστηρότερους όρους που συνηθίζει να βάζει το ΔΝΤ.
Εδώ δημιουργείται πάλι το ερώτημα τι θα γίνει στη μικρή περίπτωση που το ΔΝΤ δεν συνδράμει. Θα κληθεί η Ε.Ε. να καλύψει και αυτή την τρύπα;
♦ Σύμφωνα με τα ψιλά γράμματα της ανακοίνωσης της Συνόδου (που και πάλι η κυβέρνηση απέκρυψε), για να δοθεί και να εφαρμοστεί το νέο πρόγραμμα, η Ελλάδα πρέπει να πα­ρουσιάσει πρωτογενές πλεόνασμα από το 2012! Ως διά μαγείας, δηλαδή, να εξαφανιστεί το έλλειμμα, η ύφεση και ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός και να πετύχουμε τέτοια ανάπτυξη που θα έρθουν τα πάνω κάτω μέσα σε έναν χρόνο. Η κυβέρνηση δεσμεύθη­κε ότι θα το κάνει. Το θέμα είναι πώς.
Το ερώτημα που προκύπτει εδώ εί­ναι τι είδους ασφαλιστικές δικλίδες θα βάλει η Ε.Ε. στη νέα δανειακή σύμβα­ση σε περίπτωση που δεν θα πετύχου­με πλεόνασμα το 2012.
♦ Μια άλλη δέσμευση της κυβέρ­νησης (που επίσης αποκρύπτει) είναι ότι θα βάλει μέσα στην αναθεώρηση του Συντάγματος τον λεγόμενο δημο­σιονομικό κανόνα (fiscal rule). Είναι όρος του νέου δανείου και, σύμφωνα με αυτόν, η Ελλάδα είναι υποχρεωμέ­νη να διατηρήσει κάτω από το 3% το έλλειμμά της από το 2013.
Γερμανικό σχέδιο Β’
Όλα αυτά δημιουργούν ήδη ένα κλίμα αβεβαιότητας για το τι θα γίνει πραγματικά με την Ελλάδα. Οι ασάφει­ες που ήδη διαφαίνονται, οι διαπραγματεύσεις για τη νέα δανειακή σύμβα­ση που βρίσκονται σε εξέλιξη, η εμ­μονή της Ε.Ε. να συμφωνεί αποφάσεις με κενά, η αδυναμία της κυβέρνησης να υλοποιήσει σωστές αλλαγές και να κάνει στροφή στην ανάπτυξη, η επιμο­νή της κυβέρνησης να ακολουθεί ένα αποτυχημένο οικονομικό μοντέλο, φέρνουν τη χώρα μας πάλι στα χέρια των αγορών. Και βάζουν πάλι τους οί­κους αξιολόγησης στον χάρτη, καθώς τώρα ανά τρίμηνο θα κρινόμαστε για τις τάσεις του δημοσίου χρέους και του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Όλα αυτά τα γνωρίζουν πολύ καλά οι Βρυξέλλες. Τα γνωρίζει πολύ καλά και το Βερολίνο. Όπως σας έχουμε γράψει στο παρελθόν, η Γερμανία εκ­πονεί σχέδιο πλήρους ελεγχόμενης πτώχευσης της χώρας μας σε περί­πτωση που δεν καταφέρει να πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους. Απ’ ό,τι μαθαίνουμε, το σχέδιο έχει ολο­κληρωθεί και βρίσκεται στα συρτάρια του Σόιμπλε που χθες μίλησε ξεκάθα­ρα για άρση της εθνικής μας κυριαρ­χίας (όση μας απέμεινε) ή έξοδο από το ευρώ.
Οι καλά γνωρίζοντες μιλούν για το λεγόμενο «test balloon » που έριξε ο σκληρός Γερμανός για να ταράξει τα νερά και να προειδοποιήσει για το τι έρχεται. Οι σκληροπυρηνικές χώ­ρες θεωρούν ότι η Ελλάδα παραμένει απειλή για το ευρώ και, προκειμένου να διασωθεί το ευρωπαϊκό νόμισμα, δεν θα διστάσουν να μας δείξουν την πόρτα της εξόδου σε περίπτωση που αποδειχθούμε κακοί μαθητές ή αρνη­θούμε την πλήρη διαχείριση της οικο­νομίας από την Ε.Ε. Ο Σόιμπλε είπε και κάτι άλλο: Ότι δεν δίνεται λευκή επιταγή στον EFSF για να καλύψει όλες τις μαύρες τρύπες που θα έχει η Ελλάδα. Εάν λάβουμε υπόψη ότι για τις ασά­φειες που αναφέραμε πιο πάνω η Ε.Ε. δεν είναι διατεθειμένη να βάλει το χέ­ρι στην τσέπη για να τις καλύψει, τότε αντιλαμβάνεστε ότι το παιχνίδι (για τις αγορές) τώρα άρχισε...
topontiki.