Θέμης Τζήμας:“Να φυσάγατε όλοι μαζί, θα φεύγαμε”

Η φράση ανήκει στο Στυλιανό Παττακό και μεταδόθηκε στην εκπομπή “Νέοι Φάκελοι” τη Δευτέρα το βράδυ. Είναι ίσως ό,τι άξιζε από αυτό το ντοκυμανταίρ για τη χούντα. Απευθυνόταν με έντονη δόση ειρωνείας, από το δικτάτορα στους αντιστασιακούς όπως ο ίδιος είπε και είχε να κάνει με την έλλειψη αντίστασης την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος.
Φυσικά ο πρώην δικτάτορας παραλείπει να πει ότι είχαν ήδη συλλάβει χιλιάδες αγωνιστών εξουδετερώνοντας τους όποιους εν δυνάμει πυρήνες αντίστασης. Ωστόσο έχει ένα δίκιο: η 21η Απριλίου ήταν μια μέρα ήττας για το δημοκρατικό και λαϊκό κίνημα, διότι αντί να κατεβούν χιλιάδες λαού στους δρόμους των πόλεων, η συντριπτική πλειοψηφία, αιφνιδιάστηκε, φοβήθηκε και βρέθηκε σε σύγχυση. Ηττήθηκε κι έτσι η ανατροπή της χούντας δεν ήρθε, παρά μόνο αρκετά χρόνια αργότερα και με τεράστιο κόστος για τον ελληνισμό.
Η φράση αυτή ωστόσο πέρα από την ιστορική της σημασία είναι ενοχλητικά και δυσοίωνα επίκαιρη. Ναι, όλοι γνωρίζουμε ότι οδεύουμε στις κρισιμότερες μέχρι σήμερα εκλογές των τελευταίων δεκαετιών. Για πρώτη φορά ίσως, με τόσο καθαρό τρόπο οι εκλογές έχουν σαφέστατη στρατηγική σημασία για τον ελληνισμό και μαζί με τις εκλογικές αναμετρήσεις σε άλλες χώρες για την Ευρώπη συνολικά. Δεν είναι υπερβολή ότι οι ελληνικές εκλογές του 2012 είναι “πρωτοφανούς” διεθνούς ενδιαφέροντος. Αλλά είναι και πρωτοφανούς σιωπής του λαού.

Που πήγαν οι χιλιάδες της πλατείας συντάγματος; που πήγε το φοιτητικό κίνημα; που πήγαν οι εργαζόμενοι; Σιωπούν. Σιωπούν γιατί μετεωρίζονται, φοβούνται, βρίσκονται σε σύγχυση, τώρα που όντως καλούνται να αποφασίσουν.
Φυσικά, το κατεστημένο σήμερα είναι πολύ πιο εξελιγμένο απ’ ό,τι ήταν το 1967, γι’ αυτό και δε χρειάζεται μια στρατιωτική δικτατορία. Τι να τα κάνεις τα τανκς όταν έχει το ολιγοπώλιο των καθεστωτικών ΜΜΕ; τι να κάνεις τα ΛΟΚ όταν έχεις στρατιωτικοποιημένα σώματα της Ελληνικής Αστυνομίας; Τι να το κάνεις το παλάτι όταν έχεις τους μεγαλοτραπεζίτες και μεγλαοεργολάβους; τι χρειάζεσαι το ψυχροπολεμικό State Department όταν έχεις την τρόικα; Αλλά και η κρίση είναι διαφορετική: μια καπιταλιστική κρίση είναι δομική, συστημική δεν περιορίζεται μόνο στο πολιτικό εποικοδόμημα. Ασκεί εξατομικευμένη βία υλική και ψυχολογική σε ευρύτατες μάζες του λαού.
Δεν αρκεί λοιπόν θα πει κανείς, ένα φύσημα για να βγεις από την καπιταλιστική κρίση, από τα δεσμά των απανωτών μνημονίων, από τον υπαρκτό νεοφιλελευθερισμό ενός ευρώ που εξελίσσεται σε φυλακή των λαών. Σωστή καταρχήν παρατήρηση, που ωστόσο παραγνωρίζει το εξής εξαιρετικά κρίσιμο στοιχείο: το υποκείμενο είναι πάντα ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος χτίζει και ο άνθρωπος ανατρέπει και ξαναχτίζει. Άρα η ισχύς των παραπάνω εργαλείων εδράζεται στο γεγονός ότι ο ανθρώπινος παράγοντας και πιο συγκεκριμένα ο λαϊκός παράγοντας αντιμετωπίζει το κατεστημένο σαν να είναι ακλόνητο και ανίκητο, λόγω του φόβου, του αποπροσανατολισμού και της σύγχυσης.
Οι δεσμεύσεις που προκαλούν οι προκαταλήψεις, των λαών, του προλεταριάτου, των πολιτών δεν είναι κάτι άγνωστο. Η βασικότερη εξ αυτών των προκαταλήψεων είναι το “αιώνιο” και το “ακλόνητο” του παρόντος- σε κάθε εποχή- κατεστημένου. Όταν το εν δυνάμει υποκείμενο απελευθερώνεται διανοητικά από τις προκαταλήψεις του διαπιστώνει ότι η δύναμή του είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που μέχρι πρότινος νόμιζε.
Η σημερινή Ευρώπη αποτελεί ένα χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα. Χωρίς να τρέφει κανείς αυταπάτες ως προς το ριζοσπαστισμό και την “αριστεροσύνη” του Ολάντ δεν μπορεί παρά να δει ότι η προοπτική ανατροπής του Σαρκοζί, ως αφετηρία ενός πανευρωπαϊκού ρεύματος ρήξης με τη χυδαία νεοφιλελεύθερη στρατηγική που υλοποιεί ο (γαλλό)γερμανικός άξονας στην ΕΕ, σκορπά ρίγη στην καγκελαρία του Βερολίνου. Ναι, είναι πιθανό ο Ολάντ να εξελιχθεί σε μια μεγάλη απογοήτευση για όσους προσδοκούμε μια έστω μετριοπαθώς προοδευτική αλλαγή στην Ευρώπη. Ωστόσο είναι βέβαιο ότι η ψήφος του γαλλικού λαού στον πρώτο γύρο έστειλε ένα σαφές μήνυμα απόρριψης της στρατηγικής των Μερκοζί. Είναι επίσης βέβαιο ότι αυτό το μήνυμα κατ’ αρχήν προβλημάτισε και εάν έχει συνέχεια στη Γαλλία και στην υπόλοιπη Ευρώπη θα θέσει εκ νέου επί τάπητος το “ευρωπαϊκό ζήτημα” θέλει δε θέλει η γερμανική ελίτ.
Τι θα κάνει λοιπόν ο ελληνικός λαός στις εκλογές; ο λαός που εδώ και μήνες σωπαίνει αντί να έχει νοηματοδοτήσει, μέσα από τη διαρκή, μαζική του παρουσία, το αποτέλεσμα των καλπών, που στην πραγματικότητα ο ίδιος επέβαλε να στηθούν; Αν υπερψηφίσει τη μνημονιακή στρατηγική, αν δικαιώσει την αντιδραστική αντίληψη της συντηρητικής “σιωπηλής πλειοψηφίας” θα έχει στείλει στην υπόλοιπη Ευρώπη το μήνυμα “συνεχίστε, κάντε το όπως μέχρι σήμερα, εμείς υπομένουμε κι άλλο.” Αν ο ελληνικός λαός μείνει δέσμιος του φόβου όχι μόνο θα έχει αποποιηθεί του ιστορικού ρόλου της πρωτοπορίας πανευρωπαϊκά αλλά θα έχει δικαιώσει τις πλέον αντιδραστικές δυνάμεις διεθνώς, θα έχει αποστασιοποιηθεί από το πανευρωπαϊκό προοδευτικό κίνημα.
Αν αντίθετα, στις επερχόμενες εκλογές οι μνημονιακές, νεοφιλελεύθερες και ακροδεξιές δυνάμεις καταψηφιστούν, ο ίδιος ο λαός θα έχει εκ νέου θέσει επί του τραπεζιού της διαπραγμάτευσης και το “ελληνικό ζήτημα” ως τμήμα του ευρωπαϊκού. Παράλληλα θα έχει πρωτοπορήσει σε ένα πανευρωπαϊκό ρεύμα αλλαγής που μοιραία θα αναπτυχθεί, προκειμένου η ίδια η Ευρώπη να επιβιώσει ως ένας τόπος δημοκρατίας, ειρήνης και κοινωνικής συνοχής.
Σε αυτές τις εκλογές λοιπόν, πέρα από το φόβο, τις στημένες αντιδικίες μεταξύ των εταίρων μιας προσυμφωνημένης συγκυβέρνησης, τις θεατρικές συλλήψεις διαφόρων προσώπων και τις κακοδουλεμένες πολιτικές διαφημίσεις να θυμόμαστε αυτό που είπε ο Παττακός: “να φυσάγατε όλοι μαζί, θα φεύγαμε”.
www.harta.