Συνέντευξη στην Ελένη Τσερεζόλε
Πρόεδρος της Αραβικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και συγγραφέας, γεννημένη στον Λίβανο, η Βιολέτ Νταγκέρ γνωρίζει άριστα τον αραβικό κόσμο.
Η οργάνωσή της είναι μια από τις τρεις που ζήτησαν από τη γαλλική Δικαιοσύνη να ξεκινήσει έρευνα για κατάχρηση δημόσιου χρήματος την περίοδο του Μπεν Αλί.
* Περιμένατε αυτή την εξέλιξη;
Ακόμη και πριν από την άνοδο στην εξουσία του Μπεν Αλί υπήρχαν προβλήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τυνησία. Ο ίδιος στην αρχή έκανε μερικές παραχωρήσεις για να φανεί ότι είναι ο πρόεδρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο κόσμος να ξεχάσει κάπως τον τρόπο που είχε ανέβει στην εξουσία, το κεκαλυμμένο πραξικόπημα με το οποίο εκθρόνισε τον Μπουργκίμπα στο τέλος της ζωής του. Κατάφερε μΑλίστα να κοροϊδέψει τους υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αλλά σιγά - σιγά άρχισε να γίνεται όλο και πιο αυταρχικός. Και όσοι παρακολουθούσαμε από κοντά τα πράγματα γνωρίζαμε τι συνέβαινε στο εσωτερικό της χώρας. Ωστόσο οι Ευρωπαίοι επέλεξαν να μην βλέπουν και να μην ακούν, λόγω των συμφερόντων τους βεβαίως και διότι ο Τύπος βρισκόταν σε διατεταγμένη υπηρεσία και δεν έγραφε τι γινόταν στη χώρα. Την ίδια στιγμή, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα έδιναν εύσημα στην οικονομία της Τυνησίας. Αλλά, στην πραγματικότητα, αυτή δεν ήταν σε καλή κατάσταση:
Η ανάπτυξη ήταν της τάξης του 5%, ενώ έπρεπε να είναι τουλάχιστον 8% για να απορροφηθούν οι διπλωματούχοι! Υπήρχαν δηλαδή 40% διπλωματούχοι άνεργοι! Αλλά δεν πρόκειται μόνο για αυτά, είχαμε και παραβίαση των πολιτικών δικαιωμάτων. Δηλαδή ο λαός ήταν φιμωμένος, δεν μπορούσε να ιδρύσει οργανώσεις, κόμματα, παρά μόνο με το πράσινο φως του Μπεν Αλί και της οικογένειάς του...
Άνθρωποι ξυλοκοπούνταν, τιμωρούνταν χωρίς δίκη, βασανίζονταν, φυλακίζονταν, άλλοι έφθασαν μέχρι την άνευ ορίων απεργία πείνας, γιατί δεν μπορούσαν να εκφραστούν διαφορετικά... Ο λαός υπέφερε πολύ αλλά η Ευρώπη δεν ήθελε να ξέρει τίποτε για όλα αυτά, πλην εξαιρέσεων. Και τούτο γιατί ο Μπεν Αλί καταδίωκε τους ισλαμιστές, λέγοντας "ή εγώ ή αυτοί"...
Προσωπικά δεν θέλω να σας πω ότι μπορούσα να φανταστώ τι θα γινόταν, τις συνθήκες δηλαδή των εξελίξεων. Αναμέναμε όμως ότι θα γινόταν κάποια στιγμή η έκρηξη, γιατί ο κόσμος δεν μπορούσε να ανοίξει το στόμα του ούτε καν να φύγει από τη χώρα για να βρει δουλειά, τη στιγμή που η οικογένεια Μπεν Αλί είχε τα πάντα: την εξουσία και τον πλούτο της χώρας! Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα συμβεί όταν κάποιος αυτοπυρπολείται. Γιατί το κάνει αυτό; Γιατί το σώμα του είναι ό,τι του έχει απομείνει, μετά από τόση και τόση ταπείνωση. Ξέρετε, η αξιοπρέπεια είναι πολύ σημαντική και οι κυβερνώντες δεν της δίνουν σημασία. Και κατά τη γνώμη μου έχουμε να κάνουμε με μια επανάσταση για την αξιοπρέπεια και όχι μόνο με μια εξέγερση για τη δουλειά ή το ψωμί.
* Τι πιθανότητες εξάπλωσης της εξέγερσης στις υπόλοιπες αραβικές χώρες υπάρχουν;
Ακούστε, πιστεύω ότι τίποτε δεν μπορεί να επαναληφθεί με τον ίδιο τρόπο στις άλλες χώρες, γιατί καθεμία τους έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι υπόλοιποι λαοί όταν βλέπουν τους Τυνήσιους, που τους θεωρούσαν άτολμους, να διεκδικούν την αξιοπρέπειά τους, δεν θα θελήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Βλέπουν ότι οι Τυνήσιοι τόλμησαν να σηκώσουν κεφΑλί και να διώξουν τον δικτάτορα, παρά τις υποχωρήσεις του. Είναι βέβαιο ότι θα βγουν διδάγματα από όλα αυτά για τους άλλους λαούς της περιοχής, που δεν βρίσκονται σε καλύτερη θέση από τους Τυνήσιους... Και να σκεφθείτε ότι σε ορισμένες από τις χώρες αυτές η φτώχεια είναι μεγαλύτερη από ό,τι στην Τυνησία! Έχουμε κινητοποιήσεις στη Μαυριτανία, την Υεμένη και αλλού. Αλλά είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν απόπειρες χειραγώγησής τους προκειμένου να σημειωθούν διαιρέσεις και όχι επαναστάσεις. Η Ευρώπη, οι ΗΠΑ, δεν βλέπουν με καλό μάτι ό,τι συμβαίνει σήμερα στην Τυνησία, δηλαδή μια δημοκρατική, μη βίαιη επανάσταση, και θα επιχειρήσουν να την εμποδίσουν, να μην αφήσουν τα πράγματα να φθάσουν ώς το τέλος.
* Σε ό,τι αφορά στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, ενώ ασκούν συστηματική κριτική στο Ιράν για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για ποιους λόγους δεν έκαναν το ίδιο και για το καθεστώς Μπεν Αλί;
Η Τυνησία δεν είναι το ίδιο με το Ιράν, που έχει το πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά μη νομίζετε ότι δεν υπάρχουν και μυστικές επαφές μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης. Μερικές φορές η μεταξύ τους ένταση είναι και λίγο θέατρο, υφίστανται δηλαδή μυστικά κανΑλία επικοινωνίας για πολλά θέματα. Του Μπεν Αλί δεν του ασκούσαν ποτέ κριτική γιατί έδινε στους Δυτικούς ό,τι ήθελαν ενώ οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιέγραφαν τι ακριβώς συνέβαινε στη χώρα... Η Ευρώπη είχε ζητήσει από τον Μπεν Αλί να κρατήσει τους νέους εντός των συνόρων, να μην τους αφήσει να μεταναστεύσουν! Και ο Μπεν Αλί τα χρησιμοποίησε όλα αυτά τα επιχειρήματα. Με άλλα λόγια, οι Ευρωπαίοι δεν δίνουν δεκάρα για τη δημοκρατία από τη στιγμή που συντηρούνται τα συμφέροντά τους.
* Πιστεύετε ότι σήμερα στην Τύνιδα γίνεται αγώνας δρόμου για την επιβίωση του συστήματος Μπεν Αλί;
Απολύτως. Ξέρετε, κάθε κομμάτι του συστήματος αυτού θέλει να κερδίσει κάτι πριν να είναι πολύ αργά. Αυτή τη στιγμή παίζονται τα πάντα. Έχουμε από τη μια τα κατάλοιπα της εξουσίας του Μπεν Αλί, που θέλουν να ξαναπάρουν την εξουσία, μαζί με τα κόμματα που είχε αποδεχθεί ο Μπεν Αλί και που μετέχουν στη σημερινή κυβέρνηση, «προκειμένου να αποφευχθεί το χάος». Και από την άλλη έχουμε τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που επί Μπεν Αλί ήσαν απαγορευμένα λόγω της κριτικής τους απέναντί του. Σήμερα τα σύμβολα της αντιπολίτευσης έχουν αρχίσει να επιστρέφουν και οι άνθρωποι αυτοί θεωρούν ότι αν αφήσουν τον χρόνο να περάσει, η επανάσταση θα αποτύχει. Θα κάνουν λοιπόν ό,τι μπορούν προκειμένου αυτή η επανάσταση να αποσπάσει αυτό από το οποίο ξεκίνησε: την πτώση όχι μόνο του ίδιου του Μπεν Αλί αλλά και του καθεστώτος του! Τώρα όλοι, αραβικές και ξένες χώρες, το κυβερνητικό κόμμα μαζί με τα κόμματα της αντιπολίτευσης που συνυπήρχαν με τον Μπεν Αλί, βρίσκονται αντιμέτωποι με την αντιπολίτευση αυτή. Το παιχνίδι είναι ανοικτό… Και να ξέρετε ότι αν τελικά η δημοκρατία προχωρήσει στην Τυνησία, θα προχωρήσει και αλλού: και άλλοι λαοί θα διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.
* Πόσο επικίνδυνοι είναι οι ισλαμιστές στην Τυνησία; Γιατί αυτό ήταν το κεντρικό επιχείρημα του Μπεν Αλί προς τους Δυτικούς...
Να ξέρετε ότι όταν ένας δικτάτορας λέει κάτι τέτοιο, αυτό δεν ισχύει. Γιατί πρόκειται να χρησιμοποιήσει το επιχείρημα για την παραμονή του στην εξουσία. Γνωρίζω τους ανθρώπους - σύμβολα των ισλαμιστών, τους έχω δει πώς ζουν, πώς εργάζονται, πώς σκέφτονται. Κάποιοι χρησιμοποιούν αυτή την ιστορία, όπως γίνεται και με την ισλαμοφοβία στην Ευρώπη, προκειμένου να αποσπάσουν παραχωρήσεις από τις αραβικές χώρες, να τις διαιρέσουν… Στην Τυνησία έγινε το ίδιο. Χρησιμοποιήθηκε το επιχείρημα για την παραμονή του Μπεν Αλί στην εξουσία. Το ίδιο συμβαίνει και στην Αίγυπτο. Ακρότητες από εξτρεμιστές ισλαμιστές έγιναν στην Αλγερία. Αλλά για ποιο λόγο; Γιατί τους έκλεψαν κάτι που τους ανήκε, όταν κέρδισαν τις εκλογές, τους έκλεψαν αυτή τη νίκη. Στην Τυνησία το κίνημα "Αναγέννηση" δεν είναι όπως το παρουσιάζουν. Είμαι κατά της απομόνωσής του. Η δημοκρατία αποδέχεται τον πλουραλισμό.
avgi.
Πρόεδρος της Αραβικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και συγγραφέας, γεννημένη στον Λίβανο, η Βιολέτ Νταγκέρ γνωρίζει άριστα τον αραβικό κόσμο.
Η οργάνωσή της είναι μια από τις τρεις που ζήτησαν από τη γαλλική Δικαιοσύνη να ξεκινήσει έρευνα για κατάχρηση δημόσιου χρήματος την περίοδο του Μπεν Αλί.
* Περιμένατε αυτή την εξέλιξη;
Ακόμη και πριν από την άνοδο στην εξουσία του Μπεν Αλί υπήρχαν προβλήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τυνησία. Ο ίδιος στην αρχή έκανε μερικές παραχωρήσεις για να φανεί ότι είναι ο πρόεδρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο κόσμος να ξεχάσει κάπως τον τρόπο που είχε ανέβει στην εξουσία, το κεκαλυμμένο πραξικόπημα με το οποίο εκθρόνισε τον Μπουργκίμπα στο τέλος της ζωής του. Κατάφερε μΑλίστα να κοροϊδέψει τους υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αλλά σιγά - σιγά άρχισε να γίνεται όλο και πιο αυταρχικός. Και όσοι παρακολουθούσαμε από κοντά τα πράγματα γνωρίζαμε τι συνέβαινε στο εσωτερικό της χώρας. Ωστόσο οι Ευρωπαίοι επέλεξαν να μην βλέπουν και να μην ακούν, λόγω των συμφερόντων τους βεβαίως και διότι ο Τύπος βρισκόταν σε διατεταγμένη υπηρεσία και δεν έγραφε τι γινόταν στη χώρα. Την ίδια στιγμή, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα έδιναν εύσημα στην οικονομία της Τυνησίας. Αλλά, στην πραγματικότητα, αυτή δεν ήταν σε καλή κατάσταση:
Η ανάπτυξη ήταν της τάξης του 5%, ενώ έπρεπε να είναι τουλάχιστον 8% για να απορροφηθούν οι διπλωματούχοι! Υπήρχαν δηλαδή 40% διπλωματούχοι άνεργοι! Αλλά δεν πρόκειται μόνο για αυτά, είχαμε και παραβίαση των πολιτικών δικαιωμάτων. Δηλαδή ο λαός ήταν φιμωμένος, δεν μπορούσε να ιδρύσει οργανώσεις, κόμματα, παρά μόνο με το πράσινο φως του Μπεν Αλί και της οικογένειάς του...
Άνθρωποι ξυλοκοπούνταν, τιμωρούνταν χωρίς δίκη, βασανίζονταν, φυλακίζονταν, άλλοι έφθασαν μέχρι την άνευ ορίων απεργία πείνας, γιατί δεν μπορούσαν να εκφραστούν διαφορετικά... Ο λαός υπέφερε πολύ αλλά η Ευρώπη δεν ήθελε να ξέρει τίποτε για όλα αυτά, πλην εξαιρέσεων. Και τούτο γιατί ο Μπεν Αλί καταδίωκε τους ισλαμιστές, λέγοντας "ή εγώ ή αυτοί"...
Προσωπικά δεν θέλω να σας πω ότι μπορούσα να φανταστώ τι θα γινόταν, τις συνθήκες δηλαδή των εξελίξεων. Αναμέναμε όμως ότι θα γινόταν κάποια στιγμή η έκρηξη, γιατί ο κόσμος δεν μπορούσε να ανοίξει το στόμα του ούτε καν να φύγει από τη χώρα για να βρει δουλειά, τη στιγμή που η οικογένεια Μπεν Αλί είχε τα πάντα: την εξουσία και τον πλούτο της χώρας! Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα συμβεί όταν κάποιος αυτοπυρπολείται. Γιατί το κάνει αυτό; Γιατί το σώμα του είναι ό,τι του έχει απομείνει, μετά από τόση και τόση ταπείνωση. Ξέρετε, η αξιοπρέπεια είναι πολύ σημαντική και οι κυβερνώντες δεν της δίνουν σημασία. Και κατά τη γνώμη μου έχουμε να κάνουμε με μια επανάσταση για την αξιοπρέπεια και όχι μόνο με μια εξέγερση για τη δουλειά ή το ψωμί.
* Τι πιθανότητες εξάπλωσης της εξέγερσης στις υπόλοιπες αραβικές χώρες υπάρχουν;
Ακούστε, πιστεύω ότι τίποτε δεν μπορεί να επαναληφθεί με τον ίδιο τρόπο στις άλλες χώρες, γιατί καθεμία τους έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι υπόλοιποι λαοί όταν βλέπουν τους Τυνήσιους, που τους θεωρούσαν άτολμους, να διεκδικούν την αξιοπρέπειά τους, δεν θα θελήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Βλέπουν ότι οι Τυνήσιοι τόλμησαν να σηκώσουν κεφΑλί και να διώξουν τον δικτάτορα, παρά τις υποχωρήσεις του. Είναι βέβαιο ότι θα βγουν διδάγματα από όλα αυτά για τους άλλους λαούς της περιοχής, που δεν βρίσκονται σε καλύτερη θέση από τους Τυνήσιους... Και να σκεφθείτε ότι σε ορισμένες από τις χώρες αυτές η φτώχεια είναι μεγαλύτερη από ό,τι στην Τυνησία! Έχουμε κινητοποιήσεις στη Μαυριτανία, την Υεμένη και αλλού. Αλλά είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν απόπειρες χειραγώγησής τους προκειμένου να σημειωθούν διαιρέσεις και όχι επαναστάσεις. Η Ευρώπη, οι ΗΠΑ, δεν βλέπουν με καλό μάτι ό,τι συμβαίνει σήμερα στην Τυνησία, δηλαδή μια δημοκρατική, μη βίαιη επανάσταση, και θα επιχειρήσουν να την εμποδίσουν, να μην αφήσουν τα πράγματα να φθάσουν ώς το τέλος.
* Σε ό,τι αφορά στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, ενώ ασκούν συστηματική κριτική στο Ιράν για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για ποιους λόγους δεν έκαναν το ίδιο και για το καθεστώς Μπεν Αλί;
Η Τυνησία δεν είναι το ίδιο με το Ιράν, που έχει το πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά μη νομίζετε ότι δεν υπάρχουν και μυστικές επαφές μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης. Μερικές φορές η μεταξύ τους ένταση είναι και λίγο θέατρο, υφίστανται δηλαδή μυστικά κανΑλία επικοινωνίας για πολλά θέματα. Του Μπεν Αλί δεν του ασκούσαν ποτέ κριτική γιατί έδινε στους Δυτικούς ό,τι ήθελαν ενώ οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιέγραφαν τι ακριβώς συνέβαινε στη χώρα... Η Ευρώπη είχε ζητήσει από τον Μπεν Αλί να κρατήσει τους νέους εντός των συνόρων, να μην τους αφήσει να μεταναστεύσουν! Και ο Μπεν Αλί τα χρησιμοποίησε όλα αυτά τα επιχειρήματα. Με άλλα λόγια, οι Ευρωπαίοι δεν δίνουν δεκάρα για τη δημοκρατία από τη στιγμή που συντηρούνται τα συμφέροντά τους.
* Πιστεύετε ότι σήμερα στην Τύνιδα γίνεται αγώνας δρόμου για την επιβίωση του συστήματος Μπεν Αλί;
Απολύτως. Ξέρετε, κάθε κομμάτι του συστήματος αυτού θέλει να κερδίσει κάτι πριν να είναι πολύ αργά. Αυτή τη στιγμή παίζονται τα πάντα. Έχουμε από τη μια τα κατάλοιπα της εξουσίας του Μπεν Αλί, που θέλουν να ξαναπάρουν την εξουσία, μαζί με τα κόμματα που είχε αποδεχθεί ο Μπεν Αλί και που μετέχουν στη σημερινή κυβέρνηση, «προκειμένου να αποφευχθεί το χάος». Και από την άλλη έχουμε τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που επί Μπεν Αλί ήσαν απαγορευμένα λόγω της κριτικής τους απέναντί του. Σήμερα τα σύμβολα της αντιπολίτευσης έχουν αρχίσει να επιστρέφουν και οι άνθρωποι αυτοί θεωρούν ότι αν αφήσουν τον χρόνο να περάσει, η επανάσταση θα αποτύχει. Θα κάνουν λοιπόν ό,τι μπορούν προκειμένου αυτή η επανάσταση να αποσπάσει αυτό από το οποίο ξεκίνησε: την πτώση όχι μόνο του ίδιου του Μπεν Αλί αλλά και του καθεστώτος του! Τώρα όλοι, αραβικές και ξένες χώρες, το κυβερνητικό κόμμα μαζί με τα κόμματα της αντιπολίτευσης που συνυπήρχαν με τον Μπεν Αλί, βρίσκονται αντιμέτωποι με την αντιπολίτευση αυτή. Το παιχνίδι είναι ανοικτό… Και να ξέρετε ότι αν τελικά η δημοκρατία προχωρήσει στην Τυνησία, θα προχωρήσει και αλλού: και άλλοι λαοί θα διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.
* Πόσο επικίνδυνοι είναι οι ισλαμιστές στην Τυνησία; Γιατί αυτό ήταν το κεντρικό επιχείρημα του Μπεν Αλί προς τους Δυτικούς...
Να ξέρετε ότι όταν ένας δικτάτορας λέει κάτι τέτοιο, αυτό δεν ισχύει. Γιατί πρόκειται να χρησιμοποιήσει το επιχείρημα για την παραμονή του στην εξουσία. Γνωρίζω τους ανθρώπους - σύμβολα των ισλαμιστών, τους έχω δει πώς ζουν, πώς εργάζονται, πώς σκέφτονται. Κάποιοι χρησιμοποιούν αυτή την ιστορία, όπως γίνεται και με την ισλαμοφοβία στην Ευρώπη, προκειμένου να αποσπάσουν παραχωρήσεις από τις αραβικές χώρες, να τις διαιρέσουν… Στην Τυνησία έγινε το ίδιο. Χρησιμοποιήθηκε το επιχείρημα για την παραμονή του Μπεν Αλί στην εξουσία. Το ίδιο συμβαίνει και στην Αίγυπτο. Ακρότητες από εξτρεμιστές ισλαμιστές έγιναν στην Αλγερία. Αλλά για ποιο λόγο; Γιατί τους έκλεψαν κάτι που τους ανήκε, όταν κέρδισαν τις εκλογές, τους έκλεψαν αυτή τη νίκη. Στην Τυνησία το κίνημα "Αναγέννηση" δεν είναι όπως το παρουσιάζουν. Είμαι κατά της απομόνωσής του. Η δημοκρατία αποδέχεται τον πλουραλισμό.
avgi.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου