Οι επόμενες μέρες, μέχρι και τα μέσα Μαρτίου, είναι ιδιαίτερα κρίσιμες. Θα επιχειρηθεί πλήρης ανατροπή στο κοινωνικό πεδίο που θα παρουσιαστεί, μάλιστα, και ως επιτυχία. Αυξήσεις σε εισιτήρια και διόδια (από τα μεσάνυχτα της Δευτέρας), έκτακτη εισφορά σε επιχειρήσεις και ακίνητα, φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας, νέα ρύθμιση στα ασφαλιστικά ταμεία, αλλαγές στις επικουρικές συντάξεις, ενιαίο μισθολόγιο, κ.ά.
Νέα άμεσα μέτραύψους 11 δισ. ευρώ
Προβλήματα που μεταφράζονται σε πρόσθετο οικονομικό μαρασμό -οι άνεργοι τον Δεκέμβριο έφτασαν τους 653.552, αριθμός αυξημένος κατά 4,18% (26.251 άτομα) σε σύγκριση με τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τον ΟΑΕΔ.
Σ’ αυτά έρχονται να προστεθούν, σύντομα, νέα μέτρα ύψους 11 δισ. ευρώ προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα από 17 σε 6 δισ. ευρώ. Μέτρα που θα συμφωνηθούν με τους εκπροσώπους της τρόικας, που φτάνουν στην Αθήνα την Πέμπτη. Ο Γ. Παπακωνσταντίνου, μάλιστα, ανήγγειλε ότι θα αρχίσει διάλογο με τους φορείς και τα πολιτικά κόμματα ώστε «ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες» (εφημερίδες 21.01.11)…
Σ’ αυτά έρχονται να προστεθούν, σύντομα, νέα μέτρα ύψους 11 δισ. ευρώ προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα από 17 σε 6 δισ. ευρώ. Μέτρα που θα συμφωνηθούν με τους εκπροσώπους της τρόικας, που φτάνουν στην Αθήνα την Πέμπτη. Ο Γ. Παπακωνσταντίνου, μάλιστα, ανήγγειλε ότι θα αρχίσει διάλογο με τους φορείς και τα πολιτικά κόμματα ώστε «ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες» (εφημερίδες 21.01.11)…
Κέρδισαν οι αγορές, ηττήθηκε η πολιτική;
Γίνεται, όμως, όλο και πιο φανερό ότι τα όποια σκληρά μέτρα κατά της κοινωνίας δεν «αγγίζουν» το χρέος, δεν οδηγούν σε διέξοδο. «Οι αγορές κέρδισαν, τα κράτη και η πολιτική ηττήθηκαν (…) Όλη η Ευρώπη σήμερα έχει προσχωρήσει σε αυστηρές πολιτικές λιτότητας», γράφει ο Π.Κ. Ιωακειμίδης (Νέα, 21.01.11) ενώ η υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Λαγκάρντ σημείωνε ότι «οι ανεξέλεγκτες αγορές κήρυξαν τον πόλεμο στην πολιτική και το κράτος και το ερώτημα είναι ποιος θα κερδίσει τελικά».
Ο Γ. Παπανδρέου δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα δύο διαφορετικά στρατόπεδα, τον πόλεμο αγορών – κοινωνίας, γι’ αυτό και εκτιμά (ομιλία του την Παρασκευή στο Eurogroup) ότι υπάρχει λύση μια και «η πολιτεία οφείλει να βρει (…) να διαμορφώσει αυτό το πλαίσιο, ώστε αυτή η δυναμική της αγοράς, να αξιοποιείται προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και, βεβαίως, και των παικτών της αγοράς»!
Ο Γ. Παπανδρέου δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα δύο διαφορετικά στρατόπεδα, τον πόλεμο αγορών – κοινωνίας, γι’ αυτό και εκτιμά (ομιλία του την Παρασκευή στο Eurogroup) ότι υπάρχει λύση μια και «η πολιτεία οφείλει να βρει (…) να διαμορφώσει αυτό το πλαίσιο, ώστε αυτή η δυναμική της αγοράς, να αξιοποιείται προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και, βεβαίως, και των παικτών της αγοράς»!
Αγορές: Λάθος η διάσωση της Ελλάδος
Αυτή η ήττα της πολιτικής -έστω και αν αποδειχθεί προσωρινή…- οδηγεί σε κατάρρευση του κοινωνικού κράτους. Ο Κέινς ξεχάστηκε από τις κυβερνήσεις, που, πανικόβλητες μπροστά σε υποβαθμίσεις πιστοληπτικής ικανότητας, υψηλά επιτόκια δανεισμού και spreads, ακολουθούν το μονόδρομο που τους χαράζουν κάθε φορά οι αγορές.
Η Ευρώπη αδυνατεί να ορθώσει (πολιτικό) ανάστημα ενώ οι αγορές διοχετεύουν σενάρια και αναλύσεις για το μέλλον του ευρώ. «Θα ήταν καλύτερο να παραδεχτούμε ότι η Ε.Ε. έκανε τεράστιο λάθος διασώζοντας την Ελλάδα», γράφει ο Μάθιου Λιν του Bloomberg (Καθημερινή, 21.01.11) ) για να επισημάνει ότι αυτό που συζητείται σήμερα «είναι πότε θα διασωθεί η Πορτογαλία. Ελάχιστα έχει θιγεί», τονίζει, «ένα πολύ πιο σημαντικό ζήτημα: πρέπει να διασωθεί;»! Αυτές είναι οι αγορές που κατά τον Γ. Παπανδρέου «θα ηρεμήσουν, μόνο αν πειστούν ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ικανή να ξαναβρεί το δρόμο της σταθερότητας, αλλά και της ανάπτυξης»…
Αυτή η αναμονή λύσης από τις αγορές οδηγεί σε λύσεις ενάντια στην κοινωνία, όπως αυτές που επεξεργάζονται Βερολίνο και Βρυξέλλες…
Η Ευρώπη αδυνατεί να ορθώσει (πολιτικό) ανάστημα ενώ οι αγορές διοχετεύουν σενάρια και αναλύσεις για το μέλλον του ευρώ. «Θα ήταν καλύτερο να παραδεχτούμε ότι η Ε.Ε. έκανε τεράστιο λάθος διασώζοντας την Ελλάδα», γράφει ο Μάθιου Λιν του Bloomberg (Καθημερινή, 21.01.11) ) για να επισημάνει ότι αυτό που συζητείται σήμερα «είναι πότε θα διασωθεί η Πορτογαλία. Ελάχιστα έχει θιγεί», τονίζει, «ένα πολύ πιο σημαντικό ζήτημα: πρέπει να διασωθεί;»! Αυτές είναι οι αγορές που κατά τον Γ. Παπανδρέου «θα ηρεμήσουν, μόνο αν πειστούν ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ικανή να ξαναβρεί το δρόμο της σταθερότητας, αλλά και της ανάπτυξης»…
Αυτή η αναμονή λύσης από τις αγορές οδηγεί σε λύσεις ενάντια στην κοινωνία, όπως αυτές που επεξεργάζονται Βερολίνο και Βρυξέλλες…
Απαξιώνεται συνεχώς η πολιτική
Τι θα κάνει ο Γ. Παπανδρέου; Τα αναμενόμενα και θα προσπαθήσει να το περάσει ως μεγάλη του επιτυχία. Το Μαξίμου επιλέγει τις «εύκολες λύσεις» που του επιβάλλουν και οι οποίες αναπαράγουν την κρίση.
Οι σχέσεις του Γ. Παπανδρέου με την κοινωνία είναι ευκαιριακές. Δεν στηρίζεται σ’ αυτή, δεν αντλεί από αυτή. Ποτέ άλλωστε δεν επένδυσε, δεν προσπάθησε να κατανοήσει τα προβλήματά της, δεν έγινε «ένας μ’ αυτή». Λειτουργεί ως επισκέπτης.
Αυτή η «απελευθέρωσή» του από τα εσωτερικά προβλήματα, την καθημερινότητα της διακυβέρνησης και η ευλαβική εφαρμογή του μνημονίου από το Μαξίμου έχει οδηγήσει σε νέα μορφή διακυβέρνησης. Η κεντρική γραμμή -υλοποιούμε με κάθε θυσία ό,τι μας ζητά η τρόικα-, που εκφράζεται κυρίως από Μαξίμου και οικονομικό επιτελείο, συναντά αντιδράσεις και στο εσωτερικό της κυβέρνησης ενώ δημιουργεί και σύγχυση σε υπουργούς και στελέχη του ΠαΣοΚ που τα έχουν χαμένα.
Οι σχέσεις του Γ. Παπανδρέου με την κοινωνία είναι ευκαιριακές. Δεν στηρίζεται σ’ αυτή, δεν αντλεί από αυτή. Ποτέ άλλωστε δεν επένδυσε, δεν προσπάθησε να κατανοήσει τα προβλήματά της, δεν έγινε «ένας μ’ αυτή». Λειτουργεί ως επισκέπτης.
Αυτή η «απελευθέρωσή» του από τα εσωτερικά προβλήματα, την καθημερινότητα της διακυβέρνησης και η ευλαβική εφαρμογή του μνημονίου από το Μαξίμου έχει οδηγήσει σε νέα μορφή διακυβέρνησης. Η κεντρική γραμμή -υλοποιούμε με κάθε θυσία ό,τι μας ζητά η τρόικα-, που εκφράζεται κυρίως από Μαξίμου και οικονομικό επιτελείο, συναντά αντιδράσεις και στο εσωτερικό της κυβέρνησης ενώ δημιουργεί και σύγχυση σε υπουργούς και στελέχη του ΠαΣοΚ που τα έχουν χαμένα.
Τελεσίγραφο τρόικας για συμβάσεις
Το κυριότερο, όμως, είναι ότι ακόμα και οι πιο υπάκουοι υπουργοί, αναγκάζονται σε συνεχείς… κωλοτούμπες προσπαθώντας να ισορροπήσουν ανάμεσα στις κοινωνικές αντιδράσεις, που οξύνονται, και στις επιταγές τις τρόικας/Μαξίμου.
Ο Δ. Ρέππας αναγκάστηκε, από τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων στις συγκοινωνίες, να πάει σε διάλογο (ανεξαρτήτως αποτελέσματος), ο Α. Λοβέρδος που είχε συμφωνήσει με τους φαρμακοποιούς… ξεσυμφώνησε (ουδείς γνωρίζει ακόμα ποιος μπορεί να ανοίξει φαρμακείο!), ενώ στο νόμο για το κάπνισμα (είχε διαρρεύσει ακόμα και νομοσχέδιο με τις αλλαγές) θύμισε τον… Μελισανίδη όταν έπαιρνε το χρυσό!
Την επόμενη βδομάδα η τρόικα θα θέσει και πάλι θέμα εργασιακών. Εκτιμά ότι το υπουργείο «σαμπόταρε» τις επιχειρησιακές συμβάσεις και θα ζητήσει νέα ανατροπή του νόμου από τον οποίο θα αφαιρεθεί οτιδήποτε μπορεί να λειτουργήσει υπέρ των κλαδικών συμβάσεων. (γραμμή που σχεδιάζεται να εφαρμοστεί σε όλη την έκταση της ΕΕ).
Α. Π. Θ.
Ο Δ. Ρέππας αναγκάστηκε, από τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων στις συγκοινωνίες, να πάει σε διάλογο (ανεξαρτήτως αποτελέσματος), ο Α. Λοβέρδος που είχε συμφωνήσει με τους φαρμακοποιούς… ξεσυμφώνησε (ουδείς γνωρίζει ακόμα ποιος μπορεί να ανοίξει φαρμακείο!), ενώ στο νόμο για το κάπνισμα (είχε διαρρεύσει ακόμα και νομοσχέδιο με τις αλλαγές) θύμισε τον… Μελισανίδη όταν έπαιρνε το χρυσό!
Την επόμενη βδομάδα η τρόικα θα θέσει και πάλι θέμα εργασιακών. Εκτιμά ότι το υπουργείο «σαμπόταρε» τις επιχειρησιακές συμβάσεις και θα ζητήσει νέα ανατροπή του νόμου από τον οποίο θα αφαιρεθεί οτιδήποτε μπορεί να λειτουργήσει υπέρ των κλαδικών συμβάσεων. (γραμμή που σχεδιάζεται να εφαρμοστεί σε όλη την έκταση της ΕΕ).
Α. Π. Θ.
«Εθελούσια αναδιάρθρωση» με επαναγορά του χρέους
Τα σενάρια για «λύση» στο οικονομικό αδιέξοδο της Ελλάδας φαίνεται να ξεκαθαρίζουν. Με ακόμα πιο επαχθέστερους όρους. Με μεγάλες απώλειες και πιο μακροχρόνιες επιπτώσεις για την κοινωνία.
Βερολίνο και Βρυξέλλες επεξεργάζονται την… «εθελούσια ήπια αναδιάρθρωση» του ελληνικού χρέους (και της Ιρλανδίας) μέσω της εξαγοράς του είτε απευθείας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) είτε μέσω της χορήγησης χαμηλότοκων δανείων σε Ελλάδα και Ιρλανδία, προκειμένου να επαναγοράσουν οι ίδιες μέρος του χρέους τους (ομόλογα).
Βασικός, δηλαδή, άξονας του πακέτου σωτηρίας είναι:
α. H επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης των 110 δισ. ευρώ (και όχι του συνόλου του ελληνικού χρέους). Ήδη ο γερμανός υπουργός οικονομικών Β. Σόιμπλε (από 13.01.11) δήλωνε ότι «είμαστε διατεθειμένοι να εξετάσουμε ακόμη μια φορά τις προθεσμίες αποπληρωμής» αποκλείοντας την έκδοση ευρωομολόγου. Ο Γ. Παπανδρέου, μάλιστα, θεωρεί ειλημμένη την απόφαση επιμήκυνσης -«αποφασίστηκε η επιμήκυνση της αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ, πρόσφατα, στο Eurogroup», είπε την Παρασκευή.
β. Επαναγορά ομολόγων μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Το ταμείο (EFSF) μπορεί να αντλήσει φθηνό χρήμα από τις αγορές (υπολογίζεται με επιτόκιο γύρω στο 2,5%) και στη συνέχεια να δανείζει με χαμηλό επιτόκιο (περί το 3,5%) Ελλάδα, Ιρλανδία, κ.ά. Μ’ αυτά τα κεφάλαια οι χώρες που έχουν ενταχθεί στο μηχανισμό στήριξης θα μπορούν να επαναγοράζουν τα ομόλογά τους. Το κέρδος βρίσκεται στο γεγονός ότι ενώ τα ομόλογά τους θεωρούνται σκουπίδια (trash), θα μπορούν να τα διαγράψουν από τα χρέη τους στο 100% της ονομαστικής τους αξίας.
γ. Το “haircut” («κούρεμα») του χρέους εκτιμάται ότι θα είναι της τάξης του 10-20%. Φυσικά και είναι μια έμμεση αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά γίνεται «εθελούσια», αν, δηλαδή, το θέλει ο πιστωτής. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανιών Βιομηχανιών (ΒDI) Χανς-Πέτερ Κάιτελ είναι αποκαλυπτικός: «Πρέπει να διατυπώσουμε μία λύση για τη χώρα. Αυτή μπορεί να είναι μόνον η αναδιάρθρωση με μέτρο. Οι πιστωτές, κάτοχοι ομολόγων της Ελλάδας το γνωρίζουν αυτό και έχουν ενσωματώσει από καιρό τις απώλειες. Το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης χρεών είναι προτιμότερο να ξεκινήσει σήμερα παρά αύριο».
δ. Αν, όμως, τράπεζες, ταμεία, hedge funds, αγορές δεν χάνουν, ποιος θα πληρώσει το «μάρμαρο»; Οι εργαζόμενοι, η κοινωνία μια και το «πακέτο» -που θα ανακοινωθεί στη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου- περιλαμβάνει ως αντάλλαγμα τη δέσμευση της Αθήνας για σκληρές πολιτικές σε δημοσιονομικά, φορολογικά και εργασιακά!
Βερολίνο και Βρυξέλλες επεξεργάζονται την… «εθελούσια ήπια αναδιάρθρωση» του ελληνικού χρέους (και της Ιρλανδίας) μέσω της εξαγοράς του είτε απευθείας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) είτε μέσω της χορήγησης χαμηλότοκων δανείων σε Ελλάδα και Ιρλανδία, προκειμένου να επαναγοράσουν οι ίδιες μέρος του χρέους τους (ομόλογα).
Βασικός, δηλαδή, άξονας του πακέτου σωτηρίας είναι:
α. H επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης των 110 δισ. ευρώ (και όχι του συνόλου του ελληνικού χρέους). Ήδη ο γερμανός υπουργός οικονομικών Β. Σόιμπλε (από 13.01.11) δήλωνε ότι «είμαστε διατεθειμένοι να εξετάσουμε ακόμη μια φορά τις προθεσμίες αποπληρωμής» αποκλείοντας την έκδοση ευρωομολόγου. Ο Γ. Παπανδρέου, μάλιστα, θεωρεί ειλημμένη την απόφαση επιμήκυνσης -«αποφασίστηκε η επιμήκυνση της αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ, πρόσφατα, στο Eurogroup», είπε την Παρασκευή.
β. Επαναγορά ομολόγων μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Το ταμείο (EFSF) μπορεί να αντλήσει φθηνό χρήμα από τις αγορές (υπολογίζεται με επιτόκιο γύρω στο 2,5%) και στη συνέχεια να δανείζει με χαμηλό επιτόκιο (περί το 3,5%) Ελλάδα, Ιρλανδία, κ.ά. Μ’ αυτά τα κεφάλαια οι χώρες που έχουν ενταχθεί στο μηχανισμό στήριξης θα μπορούν να επαναγοράζουν τα ομόλογά τους. Το κέρδος βρίσκεται στο γεγονός ότι ενώ τα ομόλογά τους θεωρούνται σκουπίδια (trash), θα μπορούν να τα διαγράψουν από τα χρέη τους στο 100% της ονομαστικής τους αξίας.
γ. Το “haircut” («κούρεμα») του χρέους εκτιμάται ότι θα είναι της τάξης του 10-20%. Φυσικά και είναι μια έμμεση αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά γίνεται «εθελούσια», αν, δηλαδή, το θέλει ο πιστωτής. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανιών Βιομηχανιών (ΒDI) Χανς-Πέτερ Κάιτελ είναι αποκαλυπτικός: «Πρέπει να διατυπώσουμε μία λύση για τη χώρα. Αυτή μπορεί να είναι μόνον η αναδιάρθρωση με μέτρο. Οι πιστωτές, κάτοχοι ομολόγων της Ελλάδας το γνωρίζουν αυτό και έχουν ενσωματώσει από καιρό τις απώλειες. Το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης χρεών είναι προτιμότερο να ξεκινήσει σήμερα παρά αύριο».
δ. Αν, όμως, τράπεζες, ταμεία, hedge funds, αγορές δεν χάνουν, ποιος θα πληρώσει το «μάρμαρο»; Οι εργαζόμενοι, η κοινωνία μια και το «πακέτο» -που θα ανακοινωθεί στη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου- περιλαμβάνει ως αντάλλαγμα τη δέσμευση της Αθήνας για σκληρές πολιτικές σε δημοσιονομικά, φορολογικά και εργασιακά!
Γερμανική Ευρώπη…
Η πρόταση εξυπηρετεί την Α. Μέρκελ που, όμως, δεν έχει δώσει ακόμα τη συγκατάθεσή της καθώς τη συνδέει, παρασκηνιακά, με ισχυρά ανταλλάγματα. Οι οικονομικοί επιτελείς του Βερολίνου ζητούν να υπογράψουν όλες οι χώρες της Ε.Ε. πρόγραμμα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους ενώ, ταυτόχρονα, η Α. Μέρκελ, σύμφωνα με την Wall Street Journal, ζητά από τις χώρες που θα προχωρήσουν στην «εθελούσια αναδιάρθρωση» του χρέους τους την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, την αποσύνδεση των αυξήσεων μισθών και συντάξεων από τον πληθωρισμό, τη νομική ή συνταγματική κατοχύρωση της αρχής για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και την εναρμόνιση των φορολογικών πολιτικών των κρατών-μελών!
Ούτε λίγο ούτε πολύ θέλει τον πλήρη έλεγχο της διακυβέρνησης της κάθε χώρας. Μια γερμανική Ευρώπη! Ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πάντως, αρνήθηκε να σχολιάσει τα σχετικά δημοσιεύματα λέγοντας ότι «αναμένεται να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση στην κρίση σε μερικές εβδομάδες. Υπάρχουν πολλές ιδέες και εξετάζονται διάφορα θέματα, σε καμία περίπτωση όμως δεν υπάρχει προειλημμένη απόφαση».
Α. Π. Θάνος
ΠΗΓΗ: ΕποχήΟύτε λίγο ούτε πολύ θέλει τον πλήρη έλεγχο της διακυβέρνησης της κάθε χώρας. Μια γερμανική Ευρώπη! Ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πάντως, αρνήθηκε να σχολιάσει τα σχετικά δημοσιεύματα λέγοντας ότι «αναμένεται να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση στην κρίση σε μερικές εβδομάδες. Υπάρχουν πολλές ιδέες και εξετάζονται διάφορα θέματα, σε καμία περίπτωση όμως δεν υπάρχει προειλημμένη απόφαση».
Α. Π. Θάνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου