Κυριακή 8 Απριλίου 2012

Επιστρέφοντας το νερό σε δημόσια χέρια: Ένα πρωτότυπο βιβλίο βασισμένο σε διεθνείς έρευνες

του Κώστα Νικολάου
Ένα πρωτότυπο στο είδος του βιβλίο κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2012 με τίτλο «Remunicipalisation: Putting Water Back into Public Hands» (Επαναδημοτικοποίηση: Επιστρέφοντας το νερό σε δημόσια χέρια) με συγγραφείς τους: Martin Pigeon, David A. McDonald, Olivier Hoedeman, Satoko Kishimoto και εκδόθηκε από τους διεθνείς φορείς: Corporate Europe Observatory (CEO), Transnational Institute (TNI), Municipal Services Project (MSP). Το βιβλίο είναι το προϊόν δύο ετών διεθνών ερευνών, όπου εξετάζεται η νέα τάση για επαναδημοτικοποίηση του νερού, αναλύοντας τα αίτια του νέου αυτού παγκόσμιου φαινομένου και αξιολογώντας τα αποτελέσματα της ιδιωτικής και της δημόσιας διαχείρισης των συστημάτων ύδρευσης.
Οι πόλεις σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν τις αποτυχίες της ιδιωτικοποίησης του νερού. Η άνιση πρόσβαση, η αθέτηση υποσχέσεων, οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι και τα σκανδαλώδη περιθώρια κέρδους, ωθούν τους δήμους και τους πολίτες να ξαναπάρουν τον έλεγχο αυτής της βασικής υπηρεσίας. Αυτό το νέο βιβλίο εξετάζει αυτήν την αναπτυσσόμενη τάση, κατά την οποία οι ..πόλεις παντού σε όλο τον κόσμο παίρνουν πίσω τον έλεγχο των συλλογικών συστημάτων του πόσιμου νερού. Αναλύεται η μετάβαση από την ιδιωτική στη δημόσια διαχείριση του πόσιμου νερού, εξετάζοντας τα παραδείγματα σε Παρίσι, Hamilton, Buenos Aires, Dar es Salaam και Μαλαισία.

Στην πορεία προς τη βελτίωση της δημόσιας διαχείρισης του νερού απεικονίζονται τα οφέλη και οι προκλήσεις της δημόσιας ιδιοκτησίας, αλλά το βιβλίο αναδεικνύει επίσης τον ασφυκτικό κλοιό των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και του ελέγχου των εταιρειών, που επιχειρούν να βάλουν το νερό στο πλαίσιο της ευρύτερης συζήτησης σχετικά με τις «εναλλακτικές για την ιδιωτικοποίηση» και αντλεί διδάγματα από αυτές τις εμπειρίες για τη μελλοντική δράση υπέρ της δημόσιας διαχείρισης.

Το βιβλίο έρχεται να συμπληρώσει την υπάρχουσα διεθνή αρθρογραφία πάνω σε σχετικές έρευνες (βλ. μια επισκόπηση ερευνών και αρθρογραφίας στο: http://www.dialektika.gr/2012/03/blog-post.html) και διατίθεται ελεύθερα στο διαδίκτυο στη διεύθυνση :

Ειδική αναφορά του βιβλίου στη Θεσσαλονίκη και στην «Κίνηση 136»

Οι συγγραφείς του βιβλίου, ολοκληρώνουν τα συμπεράσματά τους κάνοντας ειδική αναφορά στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη και στην «Κίνηση 136».

Περιγράφοντας πρώτα το γενικότερο πλαίσιο της κρίσης, αναφέρουν, ότι η βαθιά οικονομική κρίση που έχει αναπτυχθεί μετά την κατάρρευση των χρηματοπιστωτικών αγορών το 2008 δημιουργεί μια νέα και τελείως αδικαιολόγητη ώθηση για ιδιωτικοποίηση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην Ευρώπη, όπου η κρίση εντείνεται, λόγω των πολιτικών λιτότητας που επιβάλλονται σε πολλές χώρες, με τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να οδηγούν σ’ αυτές τις αλλαγές. Οι σκληρές περικοπές στον προϋπολογισμό και οι ιδιωτικοποιήσεις παρουσιάζονται ως αναγκαιότητα για ευκαιρίες μεγέθυνσης και για να επανακτηθεί η εμπιστοσύνη των χρηματοπιστωτικών αγορών, ακόμη και αν αυτό βαθαίνει την ύφεση στην πραγματική οικονομία. Ανάμεσα στα πιο ανησυχητικά παραδείγματα αυτής της ιδεολογικά καθοδηγούμενης και ανεύθυνης ιδιωτικοποίησης είναι η Ελλάδα, όπου η ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) σε αντάλλαγμα για νέα δάνεια επιβάλλουν πλέον την ιδιωτικοποίηση των φορέων κοινής ωφελείας νερού σε μεγάλες πόλεις, όπως η Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Ευτυχώς - λένε οι συγγραφείς - η εκποίηση μεγάλου μέρους των μετοχών των εταιρειών αυτών σε ιδιωτικά συμφέροντα βρίσκει αντίθετες συλλογικότητες πολιτών, οι οποίες αναπτύσσουν δημιουργικές στρατηγικές αντιμετώπισης.

Και ολοκληρώνονται τα συμπεράσματα του βιβλίου αναφέροντας ότι, στη Θεσσαλονίκη, ένας συνασπισμός συλλογικοτήτων πολιτών που ονομάζεται «Κίνηση 136» δημιουργεί ένα νέο σχήμα για να ανταγωνιστεί τη Suez στην προσφορά για την απόκτηση των μετοχών και της διαχείρισης της εταιρείας του νερού και της αποχέτευσης της Θεσσαλονίκης. Ο διπλός στόχος είναι να αποτραπεί η ιδιωτικοποίηση και να αντικατασταθεί το μοντέλο της κρατικής διαχείρισης που απέτυχε να προστατεύσει το δημόσιο χαρακτήρα των υδάτινων πόρων και υποδομών, και να εξασφαλισθεί πραγματικός δημοκρατικός έλεγχος του νερού της πόλης από τους πολίτες της. Η διαχείριση θα οργανώνεται διαμέσου των τοπικών συνεταιρισμών, με τη συμμετοχή των πολιτών. Η «Κίνηση 136» είναι μια προσπάθεια να προκαταλάβει την ιδιωτικοποίηση, πριν αυτή εφαρμοσθεί, με μια ελκυστική συγκεκριμένη εναλλακτική λύση με τη μορφή βελτίωσης της δημόσιας διαχείρισης. Πρόκειται για μια πραγματικά εμπνευσμένη αντανάκλαση της αυξανόμενης δύναμης και ευαισθητοποίησης των δικτύων δικαιοσύνης νερού αφού αναδύεται μια εκστρατεία επαναδημοτικοποίησης του νερού πριν ακόμα από την υλοποίηση της ιδιωτικοποίησης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: