Δευτέρα 24 Μαρτίου 2014

Σ. Ρομπόλης: ​Μετά τις ευρωεκλογές θα δούμε ποια ήταν η συμφωνία

* Συνέντευξη με τον καθηγητή και διευθυντή του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Σάββα Ρομπόλη
Οι διθυραμβικοί τόνοι για τη συμφωνία με την τρόικα και οι διακηρύξεις ότι «αλλάζουμε σελίδα» είναι κατάλληλα για προεκλογική χρήση. Τι συμφωνήθηκε ακριβώς και ποια είναι τώρα η πραγματικότητα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, είναι δύο από τα ερωτήματα που θέσαμε στον επιστημονικό διευθυντή του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ.
Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός  
Nα κάνουμε πρώτα μια γενική εκτίμηση για τη συμφωνία με την τρόικα;
Πρόκειται για μια συμφωνία διαφωνιών. Συγκεκριμένα, στο θέμα των ομαδικών απολύσεων   δόθηκε εξάμηνη παράταση. Άρα θα ξανασυζητηθεί. Το ίδιο και με το θέμα των τραπεζών και του πλεονάσματος για το 2015. Συμφώνησαν μεν σε εκτίμηση για πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ, αλλά με διατήρηση του φόρου αλληλεγγύης, ίσως και άλλων αν αυτός δεν αρκεί. Είναι, νομίζω, μια κατά συνθήκη συμφωνία, που αποβλέπει να εξυπηρετήσει προεκλογικές σκοπιμότητες της ελληνικής κυβέρνησης και της Ευρώπης. Γι’ αυτό, μετατοπίστηκε το κέντρο βάρους των συζητήσεων για μετά τις ευρωεκλογές.

Η ανακοίνωση που εξέδωσε και η τρόικα, ενισχύει την προσέγγισή σας.
Αυτό που ενδιαφέρει, νομίζω, και τα δυο μέρη, ως προς τη στρατηγική επιλογή της εσωτερικής υποτίμησης, είναι να αποφασιστεί στο Eurogroup που θα γίνει στις 5 Μαΐου, με βάση την εισήγηση της τρόικας, η καταβολή της δόσης για να αποπληρωθούν τα ομόλογα των 9,2 δισ.  που λήγουν τέλος Μαΐου. Επομένως, όλα τα υπόλοιπα συμφώνησαν να τα ξαναδούν χωρίς την πίεση της προεκλογικής περιόδου.

Ο Ρεν υποστήριξε, ωστόσο, ότι η ελληνική οικονομία αλλάζει σελίδα και ότι εισέρχεται στο δρόμο της ανάκαμψης.
Πράγματι, το λέει αυτό, όπως εξάλλου ανακοινώνει και η κυβέρνηση ότι το πρώτο εξάμηνο του 2014 θα βγει στις αγορές, μόνο και μόνο για να αποδείξουν ότι η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης είχε αρχή, μέση και τέλος, και ως εκ τούτου είναι μια επιτυχημένη, αναγκαία και απαραίτητη πολιτική, που έπρεπε να εφαρμοστεί για τις χώρες με κρίση χρέους. Στο πλαίσιο αυτό διακηρύσσουν ότι συρρικνώνεται η ύφεση και επανέρχεται η ανάκαμψη, κάνοντας πως δεν βλέπουν το κοινωνικό κραχ που έχει συντελεστεί από τις ασκούμενες πολιτικές της λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης. Νομίζω ότι αυτό είναι και το διακύβευμα των εκλογών στην Ευρώπη. Η αντιπαράθεση των δύο απόψεων, δηλαδή αφενός της ύφεσης, της λιτότητας και της ανεργίας και, αφετέρου, της ανάπτυξης, της απασχόλησης και του κοινωνικού κράτους.

Ποια είναι η πραγματικότητα, σύμφωνα με το ΙΝΕ;
Εμείς για το 2014, όπως προβλέψαμε από το 2010, λέμε ότι θα έχουμε παράταση της ύφεσης, μεταξύ -0,5% και -1% και ανάκαμψη 0,5% - 0,8% το 2015. Γι’ αυτό μιλάμε για  μικρή αύξηση της ανεργίας και το 2014. Εξ άλλου και ο ΟΟΣΑ και άλλοι διεθνείς φορείς μιλούν για ύφεση το 2014 και ανάκαμψη για το 2015 και μετά.
Η συμφωνία, τώρα, πώς επηρεάζει τα δεδομένα; Ποιο το σχόλιό σας για το μέρισμα των 500 εκ. ευρώ;
Καταρχήν, η σύλληψη και η στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης διατηρείται.Εμείς είχαμε εξαρχής πει ότι η διατήρηση των μισθών και των κοινωνικών δαπανών θα διατηρήσει ένα επίπεδο ανάπτυξης και η ανάπτυξη θα διατηρεί ένα επίπεδο απασχόλησης, με αποτέλεσμα να διατηρείται η οικονομική δραστηριότητα, να αποκλιμακώνεται το χρέος και να ανακόπτεται η παραγωγική και η κοινωνική καθίζηση της χώρας. Είναι μια τελείως διαφορετική οικονομική αντίληψη και ένα διαφορετικό υπόδειγμα οικονομικής πολιτικής.

Η τρόικα ήταν ιδιαίτερα άκαμπτη με τις τράπεζες. Τι φοβάται;
Νομίζω, ότι η διαφωνία της εστιάζει στα αποτελέσματα της Black Rock και της Τράπεζας Ελλάδος για το ποσό της αναγκαίας κεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Τώρα έγινε μια υποχώρηση, αλλά νομίζω ότι φοβούνται για τη μέσο-μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα, κυρίως για τον αριθμό των δανείων που δεν αποπληρώνονται, κλπ. Τους απασχολεί, πώς οι τράπεζες, και με τη μείωση των καταθέσεων, θα μπορούν να διατηρήσουν μια μέσο-μακροπρόθεσμη ισορροπία.

Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, πώς σχολιάζεται από την πλευρά σας;
Καταρχήν εκτιμούμε ότι έγινε με τη συμφωνία τρόικας, εργοδοτών και κυβέρνησης, και μάλιστα χωρίς αναλογιστική μελέτη για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στα έσοδα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Συνολικά, οι εισφορές μειώθηκαν με το δεύτερο μνημόνιο (1,4%) και τώρα (3,9%) δηλαδή κατά 5,3%. Υπολογίζουμε ότι προκαλείται στα Ταμεία ένα έλλειμμα περίπου 1 δισ. ευρώ. Η προσδοκία είναι ότι αυτή η μείωση στην δαπάνη για μισθούς σε συνδυασμό με τη μείωση κατά 50% των τριετιών για τους εργαζόμενους μετά από μακροχρόνια ανεργία, θα συμβάλλουν στην αύξηση των προσλήψεων από τις επιχειρήσεις. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει να έχουν νέες παραγγελίες και αυτή τη στιγμή  οι επιχειρήσεις για το δεύτερο εξάμηνο του 2014 σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι αρκετά περιορισμένες.Με νέες παραγγελίες περιορισμένες, οι επιχειρήσεις θα ανταποκριθούν παραγωγικά με το υπάρχον εργατικό δυναμικό, όσο και να μειωθούν οι δαπάνες μισθοδοσίας και κοινωνικής ασφάλισης.

Τους διαφεύγουν όλα αυτά, ή έχουν άλλα σχέδια για το μέλλον, π.χ. μείωση μισθών ή συντάξεων;
Το προκαλούμενο έλλειμμα του ενός δισ. ευρώ, εάν δεν καλυφθεί από πρόσθετους φόρους ,δεν μπορεί να καλυφθεί από την πρόσθετη απασχόληση που υπολογίζεται περίπου στις 22.000 θέσεις εργασίας στην περίπτωση (αισιόδοξο σενάριο) που το ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2015 αυξηθεί κατά 1,5%. Για να καλυφθεί το έλλειμμα το 2015 από την αύξηση της απασχόλησης, αυτή θα πρέπει να είναι της τάξης των 300.000 θέσεων εργασίας. Πράγμα ανέφικτο. Γι’ αυτό το 2015 αυτό το 1 δισ. ευρώ θα το καλύψουν, φαντάζομαι, από το πλεόνασμα του 2015. Περικοπές μισθών ή συντάξεων δεν μπορώ να φανταστώ ότι σκέπτονται, γιατί έχουν μειωθεί τόσο πολύ που νομίζω ότι γνωρίζουν πως θα δημιουργηθεί τεράστιο κοινωνικο-οικονομικό πρόβλημα με μηδαμινό αποτέλεσμα.

Τώρα σε ποιο επίπεδο βρίσκονται οι ασφαλιστικές εισφορές στην Ελλάδα;
Πριν τις μειώσεις, με το 45%, ήμασταν στο υψηλό τμήμα μαζί με τη Γαλλία, Γερμανία κ.ά. Τώρα, με το 40%, είμαστε στο μεσαίο τμήμα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών χωρών.

Τα θρυλούμενα περί ευνοϊκών αγορών, πλέον, για την ελληνική οικονομία τι σημαίνουν; Είναι ίσως η σιγουριά ενός νέου είδους μνημονίου και στο μέλλον;
Οπωσδήποτε θα υπάρξει ένα μνημόνιο, που θα λέγεται συμφωνία. Όσον αφορά τις αγορές εμείς από το 2010 είχαμε υποστηρίξει ότι αυτό το πρόγραμμα αποτελεί την πρώτη φάση ενός βίαιου μετασχηματισμού του αναπτυξιακού μοντέλου που είχε η Ελλάδα ως το 2009. Στο πλαίσιο της ΕΕ, στην Ελλάδα είχε εγκαθιδρυθεί το αναπτυξιακό μοντέλο τις άνισης ανάπτυξης Βορρά – Νότου, μέρος των συνεπειών του οποίου ήταν το έλλειμμα και το χρέος. Σε μια πρώτη φάση έρχεται και εφαρμόζει την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης και της λιτότητας, και τώρα έρχεται η έναρξη της δεύτερης φάσης: οι αγορές, δηλαδή η διεθνής οικονομία, έχει στόχευση διείσδυσης στην πραγματική οικονομία, και αυτό θα γίνει μέσω των τραπεζών. Δηλαδή, θα συμμετέχουν τα Funds στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και μετά, μέσα απ’ αυτή θα γίνουν μέτοχοι στις επιχειρήσεις που έχουν πάρει δάνεια και δεν μπορούν να τα αποπληρώσουν. Οι κλάδοι που θα μπορούσαν να έχουν επιλέξει είναι της ενέργειας – υδρογονανθράκων, κατασκευών – οικοδομών, ο πρωτογενής τομέας, οι τράπεζες, τα τρόφιμα – ποτά και η φαρμακοβιομηχανία. Και κατά τη δική μας γνώμη, αντικειμενικά, εάν θέλει κανείς να εκπονήσει ένα σχέδιο εθνικής οικονομικής – παραγωγικής ανασυγκρότησης, αυτούς τους κλάδους θα επιλέξει ως ηγετικούς και οι υπόλοιποι θα είναι συμπληρωματικοί. Επομένως, θα περάσουμε σε μια δεύτερη φάση που θα είναι ο βίαιος μετασχηματισμός του προηγούμενου μοντέλου και η εγκαθίδρυση ενός νέου υποδείγματος οικονομικής ενσωμάτωσης της ελληνικής οικονομίας στις ανάγκες συσσώρευσης των ανεπτυγμένων χωρών της Ευρώπης. Πρόκειται για μοντέλα νεοαποικιοκρατίας, που έχουν δοκιμασθεί από τη Γαλλία στην Αφρική και από τη Γερμανία στην Ανατολική Ευρώπη – Βουλγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Τσεχία. Ουσιαστικά ενσωματώνονται βασικοί κλάδοι ενός οικονομικού σχηματισμού στις ανάγκες συσσώρευσης ενός άλλου, μεταφέροντας προστιθέμενη αξία ή υπεραξία, κατά τους κλασικούς, από τη μια χώρα στην άλλη. Η χώρα εγκαθίδρυσης αυτού του μοντέλου φτωχοποιείται, μεταφέροντας πόρους στην άλλη, βελτιώνοντας σημαντικά τις συνθήκες κερδοφορίας της μητροπολιτικής χώρας. Ετσι, όμως, βελτιώνεται η κερδοφορία των άλλων και θα επιδεινώνονται   οι  συνθήκες ζωής και εργασίας των πολιτών της φτωχοποιημένης χώρας.
www.epohi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: