Της Ελλης Πάνου
Με μία λέξη: Π-Α-Ν-Ι-Κ-Ο-Σ! Επειτα από εβδομάδες απόλυτης νιρβάνας, το Λονδίνο τις τελευταίες ημέρες έχει αρχίσει να τρέχει έντρομο, επιστρατεύοντας κάθε δυνατή βοήθεια από όπου μπορεί, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για παράδειγμα, ή τραπεζίτες ή αναλυτές, που κλιμακώνουν μέρα μέρα την κινδυνολογία. Κανείς από την κυβέρνηση -και την αντιπολίτευση- δεν φαίνεται να είχε πάρει σοβαρά αυτό το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκοτίας, προφανώς πιστεύοντας ότι το έχει εκ των προτέρων κερδίσει.
Εδώ και μερικές ημέρες, όμως, όσο πλησιάζει η ώρα της κάλπης και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια σαφή τάση υπέρ της ανεξαρτησίας από τη Μεγάλη Βρετανία, πολλές καρέκλες τρίζουν.
Μετά τις φήμες ότι οι Τόρις υποσχέθηκαν στους Σκοτσέζους ακόμα και να ξεφορτωθούν τον πρωθυπουργό τους προκειμένου να τους μεταπείσουν και να αποτρέψουν τον «χωρισμό», οι ηγέτες των δύο κομμάτων της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης πήραν τη δραστική απόφαση να ταξιδέψουν σήμερα στο Εδιμβούργο ταυτοχρόνως αλλά και ξεχωριστά, να παρευρεθούν σε ξεχωριστές συγκεντρώσεις υπέρ της Ενωσης και να παρουσιάσουν ξεχωριστά πακέτα προσφορών στους Σκοτσέζους, πλειοδοτώντας ποιος θα δώσει τα περισσότερα για την ψήφο τους.
Η απόφαση ελήφθη «εκτάκτως» από τα δύο κυβερνητικά κόμματα και την αξιωματική αντιπολίτευση, γράφει ο «Guardian», αφού όπως είπε ο ηγέτης των Φιλελευθέρων Νικ Κλεγκ: «Μπορούν μεταξύ τους να διαφωνούν σε πολλά, αλλά σε ένα συμφωνούν με πάθος: ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι καλύτερα… ενωμένο». Ετσι και οι τρεις σπεύδουν στο παραπέντε, οκτώ ημέρες πριν από τις εκλογές, να υποσχεθούν στους ψηφοφόρους «αλλαγή» και «ιδιαίτερα» προνόμια για τη Σκοτία.
Ηση ένα «κράτος»
Τι προσφέρουν επιπλέον στο Εδιμβούργο; Η Βουλή της Σκοτίας -που διαχειρίζεται συνολικά κονδύλι 38,5 δισ. λιρών- ήδη ελέγχει τα δικαστήρια και το νομικό σύστημα, τις φυλακές, τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια, την αστυνομία και την πυροσβεστική, το Εθνικό Σύστημα Υγείας, τον αγροτικό και αλιευτικό τομέα, το σύστημα μαζικών μεταφορών συμπεριλαμβανομένων και των τοπικών σιδηροδρόμων και τη φορολογία της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Επιπλέον με νόμο η κυβέρνηση έχει δώσει το δικαίωμα στη Σκοτία από το 2016 μεταξύ άλλων να αυξήσει τον φόρο εισοδήματος και να δανειστεί από τις αγορές έως 2 δισ. λίρες. Μπροστά στην αγωνία του διαζυγίου, οι τρεις λονδρέζικες προσφορές περιλαμβάνουν την περαιτέρω διεύρυνση των εξουσιών της σκοτσέζικης κυβέρνησης.
Οι αντιπολιτευόμενοι Εργατικοί προτείνουν η Βουλή του Εδιμβούργου να μπορεί να διαχειρίζεται ακόμα δύο επιδόματα και να αυξήσει κι άλλο τον φόρο εισοδήματος – που θα αποφέρουν επιπλέον έσοδα 8,5 δισ. λιρών στη σκοτσέζικη κυβέρνηση. Πιο γενναιόδωροι οι Συντηρητικοί προσφέρουν ένα συνολικό πακέτο παροχών ύψους 13,2 δισ. λιρών που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον απόλυτο έλεγχο του φόρου εισοδήματος, ενώ η πρόταση των Φιλελευθέρων, που βασίζεται και αυτή στη διαχείριση φόρων, είναι ύψους 11,6 δισ.
Συνάντηση Κάμερον-Μίλιμπαντ
Αυτή η «λύση ανάγκης», που συνδυάζεται με το σημερινό ταξίδι στην… επαναστατημένη Σκοτία, όπως γράφει ο βρετανικός Τύπος, αποφασίστηκε σε συνάντηση του πρωθυπουργού Κάμερον με τον ηγέτη των αντιπολιτευόμενων Εργατικών Εντ Μίλιμπαντ, τη Δευτέρα το απόγευμα, όταν είχε ήδη δημοσιοποιηθεί η πρώτη δημοσκόπηση, που έφερε το στρατόπεδο της ανεξαρτησίας μπροστά από τους «ενωτικούς» και κυκλοφορούσε η φήμη ότι είναι έτοιμη προς δημοσίευση και μια δεύτερη, που επιβεβαίωνε την τάση.
Και πράγματι η μέτρηση της TNS διαπιστώνει ότι το «ΝΑΙ» έκλεισε πολύ γρήγορα την ψαλίδα και συγκεντρώνοντας 38%, έπεται μόνο μιας μονάδας του «ΟΧΙ». Δηλαδή μέσα στον προηγούμενο μήνα οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας αύξησαν το ποσοστό του κατά έξι μονάδες, εξαφανίζοντας το σημαντικό προβάδισμα που είχαν μέχρι τότε οι αντίπαλοί του. Αυξημένο στο 23% είναι το ποσοστό των αναποφάσιστων.
Δικαίως ο εθνικιστής πρωθυπουργός της Σκοτίας πανηγυρίζει. «Tο στρατόπεδο του «ΟΧΙ»», διακήρυξε ο Αλεξ Σάλμοντ, «ξηλώνεται από τις ραφές του… βρίσκεται σε απόλυτη διάλυση και επινοεί φάρσες… Κάμερον, Κλεγκ και Μίλιμπαντ είναι οι πλέον αναξιόπιστοι πολιτικοί και η συλλογική τους παρουσία στη Σκοτία θα τονώσει κι άλλο τα ποσοστά του «ΝΑΙ». Η δημοτικότητα του Κάμερον στη Σκοτία είναι στο μείον 50%, του Μίλιμπαντ στο μείον 44% και του Κλεγκ στο μείον 59%! Ολοι μαζί αθροίζουν ποσοστό πάνω από μείον 150%!».
Μπροστά στην αμφίβολη αυτή έκβαση του δημοψηφίσματος, εντείνεται και η κινδυνολογία. Χθες ο Βρετανός κεντρικός τραπεζίτης, Μαρκ Κάρνεϊ, προειδοποίησε ότι μια ανεξάρτητη Σκοτία δεν μπορεί να παραμείνει νομισματικά ενωμένη με την υπόλοιπη Βρετανία. «Είναι τρία τα συστατικά της νομισματικής ένωσης», είπε.
«Πρώτα απ' όλα πρέπει να υπάρχει ελευθερία κινήσεων κεφαλαίων και εργαζομένων, αγαθών και υπηρεσιών. Μετά πρέπει να υπάρχει τραπεζική ένωση, δηλαδή κοινοί κανονισμοί, κοινή εποπτεία, κοινά στάνταρντ και κυρίως ενιαίοι θεσμοί που θα στηρίζουν τις τράπεζες, δηλαδή μια Κεντρική Τράπεζα. Και τρίτο, χρειάζεται μια μορφή δημοσιονομικής συμφωνίας. Κοιτάξτε τι γίνεται από την άλλη πλευρά της Ευρώπης για να καταλάβετε τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις».
«Σκληρή» ήταν και η προειδοποίηση της Credit Suisse. Νίκη του «ΝΑΙ» σημαίνει βαθιά ύφεση για τη Σκοτία, εκτιμά η τράπεζα, και δίνοντας μόνον 25% πιθανότητα να επικρατήσει η διάθεση για ανεξαρτησία, πιστεύει ότι όλοι έχουν την τάση «να αντιδρούν υπερβολικά μπροστά στο πολιτικό κίνδυνο».
Σε κάθε περίπτωση όμως, εάν συμβεί το μοιραίο οι αναλυτές της Credit Suisse προβλέπουν σημαντική πτώση της αξίας του σκοτσέζικου νομίσματος, φυγή κεφαλαίων και καταθέσεων, προβλήματα στις εξαγωγές, συνταγματική κρίση με την αποπομπή των Σκοτσέζων βουλευτών από τη βρετανική Βουλή, πτώση και της λίρας, ενώ οι νομικές διαμάχες που θα ακολουθήσουν -για το πετρέλαιο της Βόρειας Θάλασσας. για παράδειγμα- θα επιταχύνουν τις αρνητικές εξελίξεις.
«Οι ξένοι επενδυτές εγκαταλείπουν τη βρετανική οικονομία εν μέσω φόβων ότι θα επικρατήσει το «ΝΑΙ»», έγραφε χθες η εφημερίδα «Independent», αναφέροντας ότι «επενδυτές με δισεκατομμύρια λίρες έχουν τραπεί σε φυγή» και ότι η μεγάλη ιαπωνική τράπεζα Nomura συμβουλεύει τους πελάτες της να περιορίσουν την «έκθεσή τους» στη Βρετανία, προειδοποιώντας για κατάρρευση της λίρας και πιθανό «κατακλυσμιαίο σοκ».
Σοβαρές επιπτώσεις από πιθανή ανεξαρτησία της Σκοτίας βλέπει και το ΝΑΤΟ, με τους πολύ στενούς συμμάχους της Βρετανίας, τους Αμερικανούς, να κρατούν χαμηλά τους τόνους, περιμένοντας προφανώς τη λαϊκή ετυμηγορία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου