Σαν σήμερα 8 Ιουνίου 1963, ο Μίκης Θεοδωράκης και είκοσι Έλληνες
επιστήμονες, καλλιτέχνες, εργάτες, φοιτητές και δημοσιογράφοι ιδρύουν
την Δημοκρατική Κίνηση Νέων « Γρηγόρης Λαμπράκης» (ΔΚΝΓΛ).
Ο μουσικοσυνθέτης, ο
οποίος έκανε την πρόταση για την ίδρυση της ΔΚΝΓΛ, εκλέγεται πρόεδρος
και ξεκινά μία πολιτική και πολιτιστική εκστρατεία. σ’ όλη την Ελλάδα.
Απευθυνόμενος προς τους νεολαίους, τους είπε: «Ακούστε παιδιά, αυτές τις ώρες πρέπει να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας και να τιμήσουμε τον Λαμπράκη κάνοντας μια νεολαία με το όνομά του».
Απευθυνόμενος προς τους νεολαίους, τους είπε: «Ακούστε παιδιά, αυτές τις ώρες πρέπει να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας και να τιμήσουμε τον Λαμπράκη κάνοντας μια νεολαία με το όνομά του».
O
Γρηγόρης Λαμπράκης ήταν το 1963 ηγετική φυσιογνωμία του ελληνικού
κινήματος ειρήνης και ανεξάρτητος βουλευτής με την Ε.Δ.Α. Το Μάιο του
ίδιου έτους γινόταν στη Θεσσαλονίκη μια συγκέντρωση των «Φίλων της
ειρήνης» με ομιλητή τον Γ. Λαμπράκη, την ίδια ώρα έξω από την αίθουσα
άρχισαν να συγκεντρώνονται παρακρατικοί αντιφρωνούντες με ξεκάθαρο
σύνθημα «Λαμπράκη θα πεθάνεις». Μεταξύ αυτών ήταν δεκάδες χωροφύλακες
και αξιωματικοί. Παρά τις εκλύσεις του βουλευτή από τα μεγάφωνα για
προστασία του, καθώς βγαίνει από την αίθουσα χτυπιέται από τρίκυκλο και
ξεψυχάει μετά από τέσσερις μέρες. Η κηδεία του γίνεται στην Αθήνα στις
28 Μάη και μετατρέπεται ουσιαστικά σε διαδήλωση που συμμετέχουν πάνω
από 700.000 άτομα, η μεγαλύτερη που έγινε μεταπολεμικά. Πάνω από 100.000
νέοι φωνάζουν «Κάτω η κυβέρνηση του αίματος», «Ο Λαμπράκης ζει» και
«Κάθε νέος και Λαμπράκης». Διαδηλώσεις ξεσπούν σε όλες τις μεγάλες
πόλεις της Ελλάδας με συγκρούσεις και τραυματισμούς, παράλληλα ο
καλλιτεχνικός κόσμος αντιδρά ζωηρά και εμπνέεται από τον Λαμπράκη για να
δημιουργήσει έργα. Ο νεκρός γίνεται «νεκρός μας», «κάθε νέος και
Λαμπράκης», ουσιαστικά γίνεται ο ήρωας μιας γενιάς που δεν έχει ζήσει
τις προηγούμενες συγκρούσεις και αναζητά ένα άλλο μήνυμα από εκείνο του
μίσους και του αίματος.
Στις 8 Ιουνίου του 1963, 11 μέρες μετά την κηδεία δημοσιεύεται η ιδρυτική διακήρυξη της δημοκρατικής κίνησης νέων Γρηγόρης Λαμπράκης με πρωτοβουλία του Μίκη Θεοδωράκη. Τα κύρια χαρακτηριστικά είναι ότι αποτελεί μια νεολείστικη οργάνωση αυτόνομη και ανεξάρτητη από κόμματα παρά τη συμμετοχή μελών της ΕΔΑ και του ΚΚΕ. Με έντονο πολιτικό χαρακτήρα αφού ενδιαφέρεται για όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής των νέων, με ιδιαίτερη αναφορά στη δημοκρατία, τις ελευθερίες, τον πολιτισμό, τις τέχνες, την ειρήνη, την εθνική αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία. Αυτά τα χαρακτηριστικά την διαφοροποιούν από τις προηγούμενες κομματικές οργανώσεις αφού είναι ανοιχτή σε όλους με μορφές πάλης εμπνευσμένες από την ιδιομορφία της νεολαίας με δηλωμένη την ανεξαρτησία της αλλά και σαφώς καθορισμένη πολιτική στράτευση. Παράλληλα απαντάει στην ανάγκη της αριστεράς για μια μαζική οργάνωση διαφορετική από την ημιπαράνομη νεολαία της ΕΔΑ.
Οι νέοι δεν ανήκουν απλά στην Νεολαία Λαμπράκη αλλά συμμετέχουν ενεργά αφού είναι «λαμπράκηδες», και αυτό τονίζει τον ανθρώπινο παράγοντα στην πολιτική στράτευση. Το να είσαι Λαμπράκης σημαίνει να ζεις διαφορετικά, να καθρεφτίζεται στο πρόσωπό σου η ύπαρξη ιδανικών, όχι μόνο για μια μελλοντική κοινωνία, αλλά άμεσα για την τωρινή.
Σε κεντρικό επίπεδο στις 19 Ιουνίου του 1964 ιδρύεται το εθνικό συμβούλιο με πολλές σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Βάρναλης, ο Ρίτσος κ.α., με σκοπό να βοηθάει τις πλατιές εκδηλώσεις της οργάνωσης. Αυτό και έγινε τον επόμενο καιρό σε όλη την Ελλάδα όπως επίσης και πολλές συναυλίες στις οποίες τραγουδούσε ο Μίκης Θεοδωράκης του οποίου η συμβολή στα πλαίσια των πολιτιστικών δράσεων ήταν τεράστια. Παράλληλα τα μέλη της συμμετέχουν ενεργά σε οργανισμούς και ομάδες πολιτισμού που δεν έχει δημιουργήσει η ίδια
Μια από τις σημαντικότερες δράσεις της Νεολαίας Λαμπράκη ήταν ο μήνας του βιβλίου τον Γενάρη του 65’. Επί ένα μήνα οι νέοι συγκεντρώνουν βιβλία και ανοίγουν βιβλιοθήκες και στο πιο μικρό χωριό της Ελλάδας, ούτως ώστε να συνεισφέρουν στην πνευματική ανάπτυξη των νέων. Ο τρόπος δράσης που επιλέγεται είανι το «σπίτι-σπίτι» που πετυχαίνει ταυτόχρονα να κάνει γνωστούς τους στόχους της οργάνωσης. Παράλληλα προγραμματίζονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις με αντίτιμο βιβλία, αναμφισβήτητα αυτή η καμπάνια είχε τεράστια επιτυχία.
Ένας από τους στόχους που έθεσε η Νεολαία Λαμπράκη ήταν η ίδρυση λαϊκών πανεπιστημίων σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Δυστυχώς αυτή η ιδέα δεν πήρε ποτέ σάρκα και οστά πέρα από κάποιες προσπάθειες στη Θεσσαλονίκη που τα θέματα ήταν κυρίως ιδεολογικά και πολιτικά.
Ένα ακόμα σημαντικό θέμα που ασχολήθηκε η Νεολαία Λαμπράκη ήταν ο αθλητισμός αφού πραγματοποίησαν πανελλαδική εκστρατεία για την εξυγίανση του. Το πρόγραμμα που συγκρότησαν προέβλεπε την ανάπτυξη ενός μαζικού, δημοκρατικού και υγειούς αθλητισμού, υποτροφίες σε αθλητές, δωρεάν ιατρική παρακολούθηση και περίθαλψη, ενίσχυση μικρών ομίλων, ίδρυση γυμναστηρίων σε κάθε γειτονιά και ανάπτυξη του σχολικού αθλητισμού. Ταυτόχρονα ιδρύουν ερασιτεχνικές ομάδες και ομίλους κυρίως ποδοσφαιρικούς για να ενισχύσουν τον τοπικό αθλητισμό.
Για να κλείσω το ζήτημα του πολιτισμού και της τέχνης θα μιλήσω για την προσπάθεια αναγέννησης της λαϊκής τέχνης από την Νεολαία Λαμπράκη ιδιαίτερα μέσα από το λαϊκό τραγούδι. Τραγούδια που όλα αυτά τα χρόνια είναι απαγορευμένα ακούγονται σε όλες τις λέσχες. Όλα τα λαϊκά τραγούδια και ιδιαίτερα του Θεοδωράκη κουβαλούν μια ιστορία, έτσι σπάει η σιωπή που έχει επιβληθεί. Οι νέοι παράλληλα ανακαλύπτουν την πρόσφατη ιστορία τους που δεν έζησαν αλλά πλανιέται μέσα τους, την ταυτότητα και τις ευαισθησίες τους. Όπως λένε οι ίδιοι «το ελαφρό τραγούδι μας κάνει να ξεχνάμε ενώ το λαϊκό να θυμόμαστε», τους αγώνες και τις αντιστάσεις του λαού μας. Θα μπορούσαμε να πούμε πως οι πολιτιστικές δράσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην δημιουργία μιας γενιάς με ιδανικά και ήθος που ένιωθε ξανά περήφανη για το παρελθόν της, ήταν ικανή να αντιλαμβάνεται τον παρόν και να δημιουργεί το μέλλον της.
Έτσι συνεργάζονται με προοδευτικούς δήμους και μειώνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό το κόστος των δημόσιων έργων και εργασιών, βέβαια ενεργούν και χωρίς την βοήθεια των δημοτικών και κοινοτικών αρχών.
Επίσης αναστηλώνουν εκκλησίες και νεκροταφεία κάνοντας το λαό να διαπιστώσει πως μια αριστερή οργάνωση δεν είναι κατ΄ανάγκη αντίχριστη και ενάντια στην ορθόδοξη παράδοση. Παράλληλα οργανώνονται δεντροφυτεύσεις (σε συνεργασία με Δήμους που δίνουν τα υλικά) που εναντιώνονται στη λογική της αδιαφορίας και του ατομικισμού και φέρνουν τους νέους σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον του τόπου τους. Η δεντροφύτευση πρέπει να πραγματοποιείται όσο πιο συχνά γίνεται μαζί με οργανισμούς, δήμους, κοινότητες και τοπικούς συλλόγους για να αποφεύγεται η μονοπώληση της από την Ν.Λ. και για να συνδέεται το κίνημα με τους τοπικούς θεσμούς.
Αυτές οι δράσεις επιτρέπουν για πρώτη φορά μετά την ΕΠΟΝ να ανοίξει μια προοδευτική νεολαία διαλογική συζήτηση με ανθρώπους του αντίθετου στρατοπέδου για πολιτικά θέματα. Επίσης πάντα συνδυάζονται με πολιτικές εκδηλώσεις που διαπαιδαγωγούν και κάνουν τους Λαμπράκηδες να νιώθουν χρήσιμοι και να ενθουσιάζονται γιατί ανταποκρίνονται σε μια αναγκαιότητα.
Άλλοι τρόποι να πλησιάσει την κοινωνία η Ν.Λ. είναι οι εκδρομές, οι χοροί και οι λαϊκές γιορτές όπου όλες παίρνουν έντονο πολιτικό χαρακτήρα όπως επίσης νομιμοποιούν και μαζικοποιούν το κίνημά τους. Τέλος αυτού του τύπου οι δράσεις πέτυχαν να δημιουργήσουν νέου τύπου σχέσεις μεταξύ μιας πολιτικής οργάνωσης και της νεολαίας, ένωσαν τους νέους που μέχρι τότε ήταν απομονωμένοι και σιωπούσαν μέσα από την καθημερινή δράση και μπόρεσε να ανοίξει την αριστερά στην επαρχία και να σπάσει την αντικομουνιστική προπαγάνδα.
Ένα άλλο σημαντικό θέμα ήταν ο πόλεμος στο Βιετνάμ, η νεολαία Λαμπράκη ήταν η πρώτη οργάνωση στην Ελλάδα που υποστήριξε τον αγώνα του Βιετναμέζικου λαού κάνοντας σε όλη την χώρα εκδηλώσεις, συζητήσεις και διαμαρτυρίες. Στις 15 Ιουλίου του 1964 η Ν.Λ. γίνεται μέλος της ΠΟΔΝ (Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικής Νεολαίας). Αυτό σε συνδυασμό με την παρουσία του Μίκη Θεοδωράκη, την πρωτοτυπία και την καινοφανή υπερδραστηριότητα των Λαμπράκηδων αλλά και το παγκόσμιο ενδιαφέρον για το βασιλικό πραξικόπημα του Ιουλίου του 65,κάνουν τη Νεολαία Λαμπράκη να αποκτάει μια αξιοζήλευτη αίγλη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μεγάλη σημασία για την Ν.Λ. έχουν οι πορείες ειρήνης που αποτελούν το αποκορύφωμα των αγώνων για ειρήνη και εθνική ανεξαρτησία. Έτσι συνέχιζαν τον αγώνα του Γρηγόρη Λαμπράκη που υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της «Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη» και στις 21 Απριλίου 1963 αψηφώντας σχετική απαγόρευση της αστυνομίας, πραγματοποίησε την 1η Μαραθώνια πορεία Ειρήνης. Η δημιουργικότητα, η φαντασία και η χαρούμενη συμμετοχή στις πορείες σε συνδυασμό με την μαζικότητα τους, κάνουν την Αθήνα παγκόσμια πρωτεύουσα της ειρήνης.
Ένας άλλος πολιτικός στόχος που είχε τεθεί από την Νεολαία Λαμπράκη ήταν ο εκδημοκρατισμός των εκλογών. Έτσι με το «πούλμαν της δημοκρατίας» γνωρίζουν όλη την Ελλάδα και βοηθούν μέσα από ομιλίες, τραγούδια και γιορτές τους υποψήφιους σε περιοχές ελεγχόμενες από την δεξιά. Η πάλη για δημοκρατία δεν σταματάει εδώ, αφού θέτουν ως κύριο άξονα την απελευθέρωση των πολιτικών κρατούμενων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και την ολόψυχη υποστήριξη των απεργιακών κινητοποιήσεων.
Την κορυφαία στιγμή στην πολιτική ζωή και δράση της αποτελεί αναμφισβήτητα το βασιλικό πραξικόπημα του 65’. Ο λαϊκός ξεσηκωμός με πρωτοπορία την Νεολαία Λαμπράκη και την ΕΔΗΝ διαρκεί 70 συνεχόμενες μέρες χωρίς ανάπαυλα όπου οι διαδηλώσεις έχουν χιλιάδες κόσμο και δεκάδες τραυματίες και συλλήψεις από την πρώτη μέρα. Στις 21 Ιουλίου μετά από διαδήλωση έχουμε 300 τραυματίες και έναν νεκρό τον φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα. Η κηδεία του μετατρέπεται σε διαδήλωση ενάντια στη κυβέρνηση του αίματος τα συνθήματα και ο εθνικός ύμνος δονούσαν την ατμόσφαιρα. Δυστυχώς ύστερα από 70 μέρες διαδηλώσεων η Ν.Λ. υφίσταται τις συνέπειες της αλλαγής της πολιτικής κατάστασης και μπαίνει σε μια περίοδο εξασθένησης. Απειλείται με διάλυση και γίνεται κεντρικός στόχος της αστυνομίας, συλλήψεις, δίκες, ξυλοδαρμοί επιθέσεις σε λέσχες με υβριστικά συνθήματα μέχρι και χειροβομβίδες είναι πολύ συχνά φαινόμενα. Επίσης υπήρξε ο κυριότερος στόχος των στρατιωτικών που προετοίμαζαν το πραξικόπημα του 67’. Παράλληλα διαδηλώσεις και δράσεις στήριξης γίνονται σε όλη την Ελλάδα αλλά και πολλές δημοκρατικές οργανώσει και σπουδαίες προσωπικότητες του εξωτερικού στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης. Όμως η σκληρή καταστολή συνεχίζεται, οι απειλές μια στρατιωτικής δικτατορίας γίνονται πια ορατές και παράλληλα η Ν.Λ. παρουσιάζει σοβαρή ποσοτική ύφεση μέχρι την διάλυσή της την 21η Απρίλη του 1967.
Στα τέσσερα χρόνια ύπαρξης της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη η Ελλάδα ζει στο κλίμα του ψυχρού πολέμου και πορεύεται σύμφωνα με την λογική των αμερικάνικων συμφερόντων, ενώ παράλληλα κυριαρχεί μια περίεργη σιωπή στα προβλήματα του τόπου. Αυτό που πέτυχε ήταν να εκφράσει και να καθοδηγήσει την λαϊκή αντίσταση αλλά και να αποτελέσει ένα μαζικό εναλλακτικό κίνημα νεολαίας. Εναλλακτικό με την έννοια ότι κατάφερε να συνδέσει τα καθημερινά προβλήματα και τις ανησυχίες των νέων με τον πολιτισμό και την ελληνικότητα χωρίς να σταματήσει να ασχολείται με τα παγκόσμια προβλήματα.
Για να ολοκληρώσω οι Λαμπράκηδες αποτέλεσαν μια γενιά όπου βίωσε στο πετσί της την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική αποικοιοποίηση της Ελλάδας από τις ξένες δυνάμεις και κυρίως την Αμερική και μπόρεσε να απαντήσει στα αδιέξοδα της περιόδου με μεγάλη επιτυχία. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια παρόμοια κατάσταση αφού βιώνουμε τον οικονομικό και κοινωνικό στραγγαλισμό από την Δύση και τον κίνδυνο απώλειας της εθνικής μας κυριαρχίας από την νέο-οθωμανική Τουρκία παράλληλα με μια πολιτιστική, ηθική, αξιακή κρίση της κοινωνίας. Το πρώτο επίπεδο αντίστασης είναι η συλλογική μας μνήμη και πιστεύω πως αυτό τον ρόλο παίζουν αυτά που ανέφερα ως τώρα. Από την μεγάλη επανάσταση του 1821 μέχρι τους βαλκανικούς πολέμους, από την αντίσταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ μέχρι τον ενωτικό – αντιαποικιακό αγώνα της ΕΟΚΑ και από τους Λαμπράκηδες μέχρι την αντιδικτατορική πάλη, από όλες αυτές τις λαμπρές στιγμές αντίστασης του ελληνικού λαού έχουμε πολλά να διδαχτούμε όπως και από την ιστορία των υπόλοιπων κινημάτων στον πλανήτη.
Αυτό που πρέπει να αντιληφθούμε είναι ότι τα προβλήματα και η μοίρα μας είναι άρρηκτα συνδεμένα με την Ελλάδα και έχουμε χρέος να αποτελέσουμε μια γενιά πολιτικής και πολιτιστικής αναγέννησης που θα ξανά θέσει κεντρικά τις έννοιες της εθνικής ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας, της κοινωνικής χειραφέτησης και αλληλεγγύης, της άμεσης δημοκρατίας και της οικολογίας. Έχουμε ευθύνη λοιπόν αφού διδαχτούμε από το παρελθόν και κατανοήσουμε την σημερινή κατάσταση να διαμορφώσουμε από την πλευρά μας ένα εναλλακτικό κίνημα νεολαίας για να μπορέσουμε να αντισταθούμε και να δημιουργήσουμε το μέλλον που μας αξίζει.
Πηγές: paraskhnio.gr, moikanos.wordpress.com
www.kar.org
Στις 8 Ιουνίου του 1963, 11 μέρες μετά την κηδεία δημοσιεύεται η ιδρυτική διακήρυξη της δημοκρατικής κίνησης νέων Γρηγόρης Λαμπράκης με πρωτοβουλία του Μίκη Θεοδωράκη. Τα κύρια χαρακτηριστικά είναι ότι αποτελεί μια νεολείστικη οργάνωση αυτόνομη και ανεξάρτητη από κόμματα παρά τη συμμετοχή μελών της ΕΔΑ και του ΚΚΕ. Με έντονο πολιτικό χαρακτήρα αφού ενδιαφέρεται για όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής των νέων, με ιδιαίτερη αναφορά στη δημοκρατία, τις ελευθερίες, τον πολιτισμό, τις τέχνες, την ειρήνη, την εθνική αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία. Αυτά τα χαρακτηριστικά την διαφοροποιούν από τις προηγούμενες κομματικές οργανώσεις αφού είναι ανοιχτή σε όλους με μορφές πάλης εμπνευσμένες από την ιδιομορφία της νεολαίας με δηλωμένη την ανεξαρτησία της αλλά και σαφώς καθορισμένη πολιτική στράτευση. Παράλληλα απαντάει στην ανάγκη της αριστεράς για μια μαζική οργάνωση διαφορετική από την ημιπαράνομη νεολαία της ΕΔΑ.
Η δομή και η λειτουργία της Νεολαίας Λαμπράκη
Η
ανάπτυξη της Ν.Λ. στηρίζεται στις ομάδες και τους πυρήνες που ανοίγουν
λέσχες σε ολόκληρη τη χώρα, που η σημασία τους φαίνεται στο παρακάτω
εσωτερικό δελτίο. «Η λέσχη της οργάνωσης πρέπει να είναι το κέντρο του
πολιτισμού, με περιεχόμενο πάντα ζωηρό, διαπαιδαγωγικό, ιδεολογικό και
ψυχαγωγικό, τόπος σωστής ηθικής αγωγής της νεολαίας». Κάθε λέσχη πρέπει
να διαθέτει βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, δίσκους, σκάκι, πινγκ-πονγκ.
Επίσης οργανώνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, θέατρο, κινηματογράφος,
χορωδίες, γλέντια, φωτογραφικές και άλλες εκθέσεις. Παράλληλα η λέσχη
αποτελεί πολιτικό χώρο, αφού πραγματοποιούνται συζητήσεις αυθόρμητες ή
οργανωμένες για όλα τα ζητήματα, επίσης υπάρχει βιβλιοθήκη και
αναγνωστήριο. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζουν οι καμπάνιες για
συγκεκριμένα θέματα, όπως ο μήνας του βιβλίου Αυτή η πολυμορφία δράσεων
(όπου στην επαρχία καλύπτει το πολιτιστικό κενό) σε συνδυασμό με ενός
τύπου τοπική ανεξαρτησία διαμορφώνει μια ολόκληρη γενιά, μια νέα
ουσιαστικά πολιτική πρωτοπορία. Η λειτουργία της σε συνδυασμό με μια
ιδιαίτερη αίσθηση της εσωτερικής δημοκρατίας αλλά και τη βαρύτητα που
έδιναν στο περιεχόμενο των δράσεων τους, την οδήγησε σε μια ραγδαία
αύξηση των μελών της σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.Οι νέοι δεν ανήκουν απλά στην Νεολαία Λαμπράκη αλλά συμμετέχουν ενεργά αφού είναι «λαμπράκηδες», και αυτό τονίζει τον ανθρώπινο παράγοντα στην πολιτική στράτευση. Το να είσαι Λαμπράκης σημαίνει να ζεις διαφορετικά, να καθρεφτίζεται στο πρόσωπό σου η ύπαρξη ιδανικών, όχι μόνο για μια μελλοντική κοινωνία, αλλά άμεσα για την τωρινή.
Πολιτιστικές δραστηριότητες
Το
σύνθημα «πολεμάμε και τραγουδάμε» συνοψίζει την ιδανική μορφή αγώνων
της Νεολαίας Λαμπράκη. Απέναντι στην πολιτιστική αποικοιοποίηση και τον
σκοταδισμό που επιβλήθηκε μετά τον εμφύλιο πόλεμο η Ν.Λ. επιζητά την
αναγέννηση της ελληνικής κουλτούρας και του ελληνικού τρόπου ζωής. Θέλει
να ξαναδώσει στους Έλληνες εμπιστοσύνη για τον δικό τους πολιτισμό και
να αναπτύξει τον παραδοσιακό τρόπο έκφρασης σε όλες τις τέχνες. Η
πολιτιστική της δράση έχει τρεις ρόλους, είναι μορφωτική, απελευθερωτική
και πηγή μαζικοποίησης. Η επαφή των νέων με την τέχνη και τον πολιτισμό
περνάει μέσα από τις λέσχες όπου οργανώνονται χωροδίες, χορευτικές,
θεατρικές και άλλες καλλιτεχνικές ομάδες.Σε κεντρικό επίπεδο στις 19 Ιουνίου του 1964 ιδρύεται το εθνικό συμβούλιο με πολλές σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Βάρναλης, ο Ρίτσος κ.α., με σκοπό να βοηθάει τις πλατιές εκδηλώσεις της οργάνωσης. Αυτό και έγινε τον επόμενο καιρό σε όλη την Ελλάδα όπως επίσης και πολλές συναυλίες στις οποίες τραγουδούσε ο Μίκης Θεοδωράκης του οποίου η συμβολή στα πλαίσια των πολιτιστικών δράσεων ήταν τεράστια. Παράλληλα τα μέλη της συμμετέχουν ενεργά σε οργανισμούς και ομάδες πολιτισμού που δεν έχει δημιουργήσει η ίδια
Μια από τις σημαντικότερες δράσεις της Νεολαίας Λαμπράκη ήταν ο μήνας του βιβλίου τον Γενάρη του 65’. Επί ένα μήνα οι νέοι συγκεντρώνουν βιβλία και ανοίγουν βιβλιοθήκες και στο πιο μικρό χωριό της Ελλάδας, ούτως ώστε να συνεισφέρουν στην πνευματική ανάπτυξη των νέων. Ο τρόπος δράσης που επιλέγεται είανι το «σπίτι-σπίτι» που πετυχαίνει ταυτόχρονα να κάνει γνωστούς τους στόχους της οργάνωσης. Παράλληλα προγραμματίζονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις με αντίτιμο βιβλία, αναμφισβήτητα αυτή η καμπάνια είχε τεράστια επιτυχία.
Ένας από τους στόχους που έθεσε η Νεολαία Λαμπράκη ήταν η ίδρυση λαϊκών πανεπιστημίων σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Δυστυχώς αυτή η ιδέα δεν πήρε ποτέ σάρκα και οστά πέρα από κάποιες προσπάθειες στη Θεσσαλονίκη που τα θέματα ήταν κυρίως ιδεολογικά και πολιτικά.
Ένα ακόμα σημαντικό θέμα που ασχολήθηκε η Νεολαία Λαμπράκη ήταν ο αθλητισμός αφού πραγματοποίησαν πανελλαδική εκστρατεία για την εξυγίανση του. Το πρόγραμμα που συγκρότησαν προέβλεπε την ανάπτυξη ενός μαζικού, δημοκρατικού και υγειούς αθλητισμού, υποτροφίες σε αθλητές, δωρεάν ιατρική παρακολούθηση και περίθαλψη, ενίσχυση μικρών ομίλων, ίδρυση γυμναστηρίων σε κάθε γειτονιά και ανάπτυξη του σχολικού αθλητισμού. Ταυτόχρονα ιδρύουν ερασιτεχνικές ομάδες και ομίλους κυρίως ποδοσφαιρικούς για να ενισχύσουν τον τοπικό αθλητισμό.
Για να κλείσω το ζήτημα του πολιτισμού και της τέχνης θα μιλήσω για την προσπάθεια αναγέννησης της λαϊκής τέχνης από την Νεολαία Λαμπράκη ιδιαίτερα μέσα από το λαϊκό τραγούδι. Τραγούδια που όλα αυτά τα χρόνια είναι απαγορευμένα ακούγονται σε όλες τις λέσχες. Όλα τα λαϊκά τραγούδια και ιδιαίτερα του Θεοδωράκη κουβαλούν μια ιστορία, έτσι σπάει η σιωπή που έχει επιβληθεί. Οι νέοι παράλληλα ανακαλύπτουν την πρόσφατη ιστορία τους που δεν έζησαν αλλά πλανιέται μέσα τους, την ταυτότητα και τις ευαισθησίες τους. Όπως λένε οι ίδιοι «το ελαφρό τραγούδι μας κάνει να ξεχνάμε ενώ το λαϊκό να θυμόμαστε», τους αγώνες και τις αντιστάσεις του λαού μας. Θα μπορούσαμε να πούμε πως οι πολιτιστικές δράσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην δημιουργία μιας γενιάς με ιδανικά και ήθος που ένιωθε ξανά περήφανη για το παρελθόν της, ήταν ικανή να αντιλαμβάνεται τον παρόν και να δημιουργεί το μέλλον της.
Κοινωνικές δραστηριότητες
Μια
από τις σημαντικότερες πτυχές της Νεολαίας Λαμπράκη ήταν οι κοινωνικές
δράσεις της που αποσκοπούσαν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής, τη λαϊκή
ευημερία και την κοινωνική πρόοδο. Παραδείγματα τέτοιων δράσεων ήταν οι
δεντροφυτεύσεις, το καθάρισμα δημόσιων χώρων και η βοήθεια στην
κατασκευή και συντήρηση δημόσιων έργων. Γι΄αυτές τις δράσεις δέχτηκαν
έντονες επικρίσεις αφού χαρακτηρίστηκαν διαφημιστικές και χριστιανικές.
Οι Λαμπράκηδες από την άλλη θεωρούσαν πως ήταν αναγκαία η διαπαιδαγώγηση
του νέου στο δημιουργικό έργο και πως είναι θεμελιώδη άγνοια της
ψυχολογίας της νεολαίας να την περιορίσεις μονάχα σε αγωνιστικές
εκδηλώσεις. Έλεγαν «Να μην υπάρχει μονάχα δράση αντί – ενάντια σε κάτι –
αλλά κυρίως δημιουργώντας κάτι».Έτσι συνεργάζονται με προοδευτικούς δήμους και μειώνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό το κόστος των δημόσιων έργων και εργασιών, βέβαια ενεργούν και χωρίς την βοήθεια των δημοτικών και κοινοτικών αρχών.
Επίσης αναστηλώνουν εκκλησίες και νεκροταφεία κάνοντας το λαό να διαπιστώσει πως μια αριστερή οργάνωση δεν είναι κατ΄ανάγκη αντίχριστη και ενάντια στην ορθόδοξη παράδοση. Παράλληλα οργανώνονται δεντροφυτεύσεις (σε συνεργασία με Δήμους που δίνουν τα υλικά) που εναντιώνονται στη λογική της αδιαφορίας και του ατομικισμού και φέρνουν τους νέους σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον του τόπου τους. Η δεντροφύτευση πρέπει να πραγματοποιείται όσο πιο συχνά γίνεται μαζί με οργανισμούς, δήμους, κοινότητες και τοπικούς συλλόγους για να αποφεύγεται η μονοπώληση της από την Ν.Λ. και για να συνδέεται το κίνημα με τους τοπικούς θεσμούς.
Αυτές οι δράσεις επιτρέπουν για πρώτη φορά μετά την ΕΠΟΝ να ανοίξει μια προοδευτική νεολαία διαλογική συζήτηση με ανθρώπους του αντίθετου στρατοπέδου για πολιτικά θέματα. Επίσης πάντα συνδυάζονται με πολιτικές εκδηλώσεις που διαπαιδαγωγούν και κάνουν τους Λαμπράκηδες να νιώθουν χρήσιμοι και να ενθουσιάζονται γιατί ανταποκρίνονται σε μια αναγκαιότητα.
Άλλοι τρόποι να πλησιάσει την κοινωνία η Ν.Λ. είναι οι εκδρομές, οι χοροί και οι λαϊκές γιορτές όπου όλες παίρνουν έντονο πολιτικό χαρακτήρα όπως επίσης νομιμοποιούν και μαζικοποιούν το κίνημά τους. Τέλος αυτού του τύπου οι δράσεις πέτυχαν να δημιουργήσουν νέου τύπου σχέσεις μεταξύ μιας πολιτικής οργάνωσης και της νεολαίας, ένωσαν τους νέους που μέχρι τότε ήταν απομονωμένοι και σιωπούσαν μέσα από την καθημερινή δράση και μπόρεσε να ανοίξει την αριστερά στην επαρχία και να σπάσει την αντικομουνιστική προπαγάνδα.
Η πολιτική πάλη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη
Κατά
την μεταεμφυλιακή περίοδο οι νέοι βγήκαν ξανά στους δρόμους για πρώτη
φορά για το Κυπριακό και ειδικότερα για τον λαμπρό
αντιαποικοιακό-ενωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ. Η κυπριακή κρίση που το 64΄
οξύνεται με αποκορύφωμα τους τουρκικούς βομβαρδισμούς τον Αύγουστο
παίζει τον κεντρικό ρόλο στις διαδηλώσεις των Λαμπράκηδων για εθνική
ανεξαρτησία. Παράλληλα είναι το κύριο σημείο αντιπαράθεσης με το ΝΑΤΟ,
την Αμερική και τη λογική της εξάρτησης.Ένα άλλο σημαντικό θέμα ήταν ο πόλεμος στο Βιετνάμ, η νεολαία Λαμπράκη ήταν η πρώτη οργάνωση στην Ελλάδα που υποστήριξε τον αγώνα του Βιετναμέζικου λαού κάνοντας σε όλη την χώρα εκδηλώσεις, συζητήσεις και διαμαρτυρίες. Στις 15 Ιουλίου του 1964 η Ν.Λ. γίνεται μέλος της ΠΟΔΝ (Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικής Νεολαίας). Αυτό σε συνδυασμό με την παρουσία του Μίκη Θεοδωράκη, την πρωτοτυπία και την καινοφανή υπερδραστηριότητα των Λαμπράκηδων αλλά και το παγκόσμιο ενδιαφέρον για το βασιλικό πραξικόπημα του Ιουλίου του 65,κάνουν τη Νεολαία Λαμπράκη να αποκτάει μια αξιοζήλευτη αίγλη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μεγάλη σημασία για την Ν.Λ. έχουν οι πορείες ειρήνης που αποτελούν το αποκορύφωμα των αγώνων για ειρήνη και εθνική ανεξαρτησία. Έτσι συνέχιζαν τον αγώνα του Γρηγόρη Λαμπράκη που υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της «Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη» και στις 21 Απριλίου 1963 αψηφώντας σχετική απαγόρευση της αστυνομίας, πραγματοποίησε την 1η Μαραθώνια πορεία Ειρήνης. Η δημιουργικότητα, η φαντασία και η χαρούμενη συμμετοχή στις πορείες σε συνδυασμό με την μαζικότητα τους, κάνουν την Αθήνα παγκόσμια πρωτεύουσα της ειρήνης.
Ένας άλλος πολιτικός στόχος που είχε τεθεί από την Νεολαία Λαμπράκη ήταν ο εκδημοκρατισμός των εκλογών. Έτσι με το «πούλμαν της δημοκρατίας» γνωρίζουν όλη την Ελλάδα και βοηθούν μέσα από ομιλίες, τραγούδια και γιορτές τους υποψήφιους σε περιοχές ελεγχόμενες από την δεξιά. Η πάλη για δημοκρατία δεν σταματάει εδώ, αφού θέτουν ως κύριο άξονα την απελευθέρωση των πολιτικών κρατούμενων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και την ολόψυχη υποστήριξη των απεργιακών κινητοποιήσεων.
Την κορυφαία στιγμή στην πολιτική ζωή και δράση της αποτελεί αναμφισβήτητα το βασιλικό πραξικόπημα του 65’. Ο λαϊκός ξεσηκωμός με πρωτοπορία την Νεολαία Λαμπράκη και την ΕΔΗΝ διαρκεί 70 συνεχόμενες μέρες χωρίς ανάπαυλα όπου οι διαδηλώσεις έχουν χιλιάδες κόσμο και δεκάδες τραυματίες και συλλήψεις από την πρώτη μέρα. Στις 21 Ιουλίου μετά από διαδήλωση έχουμε 300 τραυματίες και έναν νεκρό τον φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα. Η κηδεία του μετατρέπεται σε διαδήλωση ενάντια στη κυβέρνηση του αίματος τα συνθήματα και ο εθνικός ύμνος δονούσαν την ατμόσφαιρα. Δυστυχώς ύστερα από 70 μέρες διαδηλώσεων η Ν.Λ. υφίσταται τις συνέπειες της αλλαγής της πολιτικής κατάστασης και μπαίνει σε μια περίοδο εξασθένησης. Απειλείται με διάλυση και γίνεται κεντρικός στόχος της αστυνομίας, συλλήψεις, δίκες, ξυλοδαρμοί επιθέσεις σε λέσχες με υβριστικά συνθήματα μέχρι και χειροβομβίδες είναι πολύ συχνά φαινόμενα. Επίσης υπήρξε ο κυριότερος στόχος των στρατιωτικών που προετοίμαζαν το πραξικόπημα του 67’. Παράλληλα διαδηλώσεις και δράσεις στήριξης γίνονται σε όλη την Ελλάδα αλλά και πολλές δημοκρατικές οργανώσει και σπουδαίες προσωπικότητες του εξωτερικού στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης. Όμως η σκληρή καταστολή συνεχίζεται, οι απειλές μια στρατιωτικής δικτατορίας γίνονται πια ορατές και παράλληλα η Ν.Λ. παρουσιάζει σοβαρή ποσοτική ύφεση μέχρι την διάλυσή της την 21η Απρίλη του 1967.
Στα τέσσερα χρόνια ύπαρξης της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη η Ελλάδα ζει στο κλίμα του ψυχρού πολέμου και πορεύεται σύμφωνα με την λογική των αμερικάνικων συμφερόντων, ενώ παράλληλα κυριαρχεί μια περίεργη σιωπή στα προβλήματα του τόπου. Αυτό που πέτυχε ήταν να εκφράσει και να καθοδηγήσει την λαϊκή αντίσταση αλλά και να αποτελέσει ένα μαζικό εναλλακτικό κίνημα νεολαίας. Εναλλακτικό με την έννοια ότι κατάφερε να συνδέσει τα καθημερινά προβλήματα και τις ανησυχίες των νέων με τον πολιτισμό και την ελληνικότητα χωρίς να σταματήσει να ασχολείται με τα παγκόσμια προβλήματα.
Για να ολοκληρώσω οι Λαμπράκηδες αποτέλεσαν μια γενιά όπου βίωσε στο πετσί της την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική αποικοιοποίηση της Ελλάδας από τις ξένες δυνάμεις και κυρίως την Αμερική και μπόρεσε να απαντήσει στα αδιέξοδα της περιόδου με μεγάλη επιτυχία. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια παρόμοια κατάσταση αφού βιώνουμε τον οικονομικό και κοινωνικό στραγγαλισμό από την Δύση και τον κίνδυνο απώλειας της εθνικής μας κυριαρχίας από την νέο-οθωμανική Τουρκία παράλληλα με μια πολιτιστική, ηθική, αξιακή κρίση της κοινωνίας. Το πρώτο επίπεδο αντίστασης είναι η συλλογική μας μνήμη και πιστεύω πως αυτό τον ρόλο παίζουν αυτά που ανέφερα ως τώρα. Από την μεγάλη επανάσταση του 1821 μέχρι τους βαλκανικούς πολέμους, από την αντίσταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ μέχρι τον ενωτικό – αντιαποικιακό αγώνα της ΕΟΚΑ και από τους Λαμπράκηδες μέχρι την αντιδικτατορική πάλη, από όλες αυτές τις λαμπρές στιγμές αντίστασης του ελληνικού λαού έχουμε πολλά να διδαχτούμε όπως και από την ιστορία των υπόλοιπων κινημάτων στον πλανήτη.
Αυτό που πρέπει να αντιληφθούμε είναι ότι τα προβλήματα και η μοίρα μας είναι άρρηκτα συνδεμένα με την Ελλάδα και έχουμε χρέος να αποτελέσουμε μια γενιά πολιτικής και πολιτιστικής αναγέννησης που θα ξανά θέσει κεντρικά τις έννοιες της εθνικής ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας, της κοινωνικής χειραφέτησης και αλληλεγγύης, της άμεσης δημοκρατίας και της οικολογίας. Έχουμε ευθύνη λοιπόν αφού διδαχτούμε από το παρελθόν και κατανοήσουμε την σημερινή κατάσταση να διαμορφώσουμε από την πλευρά μας ένα εναλλακτικό κίνημα νεολαίας για να μπορέσουμε να αντισταθούμε και να δημιουργήσουμε το μέλλον που μας αξίζει.
Πηγές: paraskhnio.gr, moikanos.wordpress.com
www.kar.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου